गणेश चतुर्थी ते अनंत चतुर्दशी प्रसाद नैवेद्य यादी
गणपतये नमः। विघ्नराजाय नमः। विघ्नेश्वराय नमः।
सिद्धिविनायकाय नमः। वरदविघ्नविनायकाय नमः।
गणाध्यक्षाय नमः। गणप्रियाय नमः। लम्बोदराय नमः।
महागणपतये नमः। द्वैतीतद्वैताय नमः। वरदाय नमः।
विद्यानिधये नमः। धनेश्वराय नमः। विघ्नानन्दाय नमः।
मनोविघ्नेश्वराय नमः। मनोन्मनि नमः। अनेकदंताय नमः।
उद्वेगकराय नमः। अचिन्त्याय नमः। अच्युताय नमः।
अदित्याय नमः। अव्यक्ताय नमः। अनिरुद्धाय नमः।
अक्षोभ्याय नमः। सर्वस्त्राण्यस्य भूषणम्।चन्दनम्चर्चितलक्षम्।
सुकेशमन्जरीक्रितम्। महापद्मप्रसूनवेशवाक्षम्।
विग्नशान्ताय नमः। आशीर्वादं कुरु में गणेश्।
गणपति बप्पा मोरया!
गणेश उत्सवातील सातव्या दिवसाचा नैवेद्य मेनु
साधा भात:
साहित्य:
१ कप तांदूळ
२ कप पाणी
१ चमचा मीठ
कृती:
१. तांदूळ चाळून घ्या.
२. एका मोठ्या पातेल्यात पाणी गरम करा.
३. पाणी उकळल्यावर, तांदूळ घाला आणि मीठ घाला.
४. पातेल्याच्या झाकण ठेवा आणि मंद आचेवर 15-20 मिनिटे शिजवा.
५. गॅस बंद करा आणि पातेल्यावर झाकण ठेवा. 10 मिनिटे शिजवू द्या.
६. झाकण काढा आणि तांदूळ चांगले ढवळा.
७. तांदूळ वाढून सर्व्ह करा.
तांदूळ शिजवल्यानंतर, आपण ते काही मिनिटे झाकून ठेवावे. यामुळे तांदूळ मऊ होईल आणि ते एकसमान शिजतील.
मूग डाळ वरण:
साहित्य:
१ कप मूग डाळ
१/२ चमचा हळद
१/४ चमचा हिंग
१/२ चमचा जिरे
१/२ चमचा धणे
१/२ चमचा मेथी
चवीनुसार मीठ
१/२ कप कांदा, बारीक चिरलेला
१/२ कप टोमॅटो, बारीक चिरलेला
३-४ लसूण पाकळ्या, बारीक चिरलेली
२-३ इंच आले, बारीक चिरलेले
साजूक तूप
कृती:
१. मूग डाळ धुवून २-३ तास भिजत घाला.
२. एका कढईत तेल गरम करून त्यात जिरे, धणे, मेथी आणि हळद घालून परतून घ्या.
३. त्यात कांदा घालून गुलाबी होईपर्यंत परतून घ्या.
४. त्यात टोमॅटो घालून मऊ होईपर्यंत परतून घ्या.
५. त्यात लसूण आणि आले घालून परतून घ्या.
६. त्यात भिजवलेली मूग डाळ घालून परतून घ्या.
७. त्यात मीठ घालून झाकण ठेवून मंद आचेवर शिजवून घ्या.
८. डाळ शिजल्यावर त्यात साजूक तूप घालून गरम गरम सर्व्ह करा.
टिपा:
डाळ शिजवताना ती जास्त पातळ होणार नाही याची काळजी घ्या.
डाळ शिजवताना त्यात थोडासा पाणी घालावा.
डाळ शिजल्यावर त्यात साजूक तूप घालून गरम गरम सर्व्ह केल्यास ती अधिक चविष्ट होते.
चवळी बटाटा रस्सा भाजी:
साहित्य:
चवळी बटाटा रस्सा भाजी बनवण्यासाठी लागणारे साहित्य:
चवळी - १ वाटी
बटाटे - २
कांदा - १
टोमॅटो - १
लसूण - ८-१० पाकळ्या
आले - १ इंच
खोबरं - १/२ वाटी
तेल - ३ टेबलस्पून
मोहरी - १/४ टीस्पून
हळद - १/२ टीस्पून
लाल तिखट - १ टीस्पून
धने-जिरेपूड - १ टीस्पून
कांदा-लसूण मसाला - १ टीस्पून
गरम मसाला - १/२ टीस्पून
मीठ - चवीनुसार
चवळी बटाटा रस्सा भाजी बनवण्याची कृती:
१. चवळी निवडून धुवून साधारण ५-६ तास पाण्यात भिजत ठेवावी. दाणे फुगून मोठे होतात.
भिजलेली चवळी कुकरमध्ये जास्त पाणी घालून शिजवावी. एक शिट्टी झाल्यावर लगेच वाफ मोकळी करून झाकण काढावे म्हणजे दाणे अख्खे राहतील..
२. एका कढईत तेल गरम करून त्यात मोहरी घाला. मोहरी तडकली की त्यात कांदा घालून परतून घ्या. कांदा गुलाबी झाला की त्यात लसूण आणि आले घालून परतून घ्या.
३. कांदा-लसूण-आले परतून झाल्यावर त्यात खोबरं घालून परतून घ्या. खोबरं परतून झाल्यावर त्यात हळद, लाल तिखट, धने-जिरेपूड, आणि कांदा-लसूण मसाला घालून परतून घ्या.
४. मसाले परतून झाल्यावर त्यात चवळी घालून परतून घ्या. चवळी परतून झाल्यावर त्यात बटाटे घालून परतून घ्या.
५. बटाटे आणि चवळी परतून झाल्यावर त्यात पाणी घालून झाकण ठेवा. बटाटे आणि चवळी शिजण्यास द्या.
६. बटाटे आणि चवळी शिजल्या की त्यात गरम मसाला आणि मीठ घालून परतून घ्या.
७. चवळी बटाटा रस्सा भाजी तयार आहे. गरमागरम भाताबरोबर सर्व्ह करा.
चवळी बटाटा रस्सा भाजी बनवण्याचे टिप्स:
चवळी आणि बटाटे शिजवताना, आचेवर कमी करून घ्या. त्यामुळे चवळी आणि बटाटे मऊ शिजतील.
रस्सा जास्त घट्ट झाला तर त्यात थोडेसे गरम पाणी घालून घ्या.
गरम मसाला तुमच्या आवडीनुसार घाला.
मक्याच्या दाण्याची शिमला मिरची बटाटा भाजी:
साहित्य:
मक्याच्या दाणे - 1 कप
शिमला मिरची - 2 मध्यम
बटाटे - 2 मध्यम
तेल - 1 चमचा
जीरे - 1/2 चमचा
मोहरी - 1/2 चमचा
हिंग - 1/2 चमचा
आलं-लसूण पेस्ट - 1 चमचा
कांदा - 1 मध्यम, बारीक चिरलेला
टोमॅटो - 1, बारीक चिरलेला
मसाला - 1 चमचा
मीठ - चवीनुसार
कोथिंबीर - बारीक चिरलेली
कृती:
मक्याच्या दाण्यांना धुवून 2 तास भिजत ठेवा.
बटाटे कापून घ्या.
शिमला मिरचीचे तुकडे करा.
एका कढईत तेल गरम करा.
तेल गरम झाल्यावर त्यात जीरे, मोहरी, हिंग घालून तडतडत करा.
त्यात आलं-लसूण पेस्ट घालून 2-3 मिनिटे परतून घ्या.
त्यात कांदा घालून गुलाबी होईपर्यंत परतून घ्या.
त्यात टोमॅटो घालून शिजवून घ्या.
टोमॅटो शिजवल्यावर त्यात मसाला, मीठ घालून परतून घ्या.
त्यात मक्याच्या दाण्या घालून शिजवून घ्या.
मक्याच्या दाण्या शिजले की त्यात बटाटे घालून शिजवून घ्या.
भाजी शिजली की त्यात कोथिंबीर घालून गरम गरम सर्व्ह करा.
टिपा:
मक्याच्या दाण्यांची शिमला मिरची बटाटा भाजी बनवण्यासाठी आपण कुकरमध्ये देखील बनवू शकता.
भाजीमध्ये आपण चवीनुसार हिरव्या मिरच्या देखील घालू शकता.
भाजीला चवीनुसार थोडासा गरम मसाला देखील घालू शकता.
साबुदाणा वडा:
साहित्य:
१ कप साबुदाणा
१ कप बेसन
१/४ कप तांदूळ पीठ
२ चमचे लाल तिखट
१ चमचा हळद
१/२ चमचा जिरे
१/४ चमचा ओवा
१ चमचा तीळ
चवीनुसार मीठ
तेल
कृती:
१. साबुदाणा २-३ तास भिजत घाला.
२. भिजलेला साबुदाणा मिक्सरमध्ये वाटून घ्या.
३. वाटलेला साबुदाणा एका भांड्यात काढून घ्या.
४. त्यात बेसन, तांदूळ पीठ, लाल तिखट, हळद, जिरे, ओवा, तीळ आणि मीठ घालून मिसळा.
५. पीठात थोडेसे पाणी घालून घट्टसर पीठ मळा.
६. पीठाचे मध्यम आकाराचे गोळे करून घ्या.
७. प्रत्येक गोळ्याचे रोल बनवा.
८. रोलला थोडेसे तेल लावून लाटून घ्या.
९. तळण्यासाठी तेल गरम करून घ्या.
१०. वडा तळून घ्या.
११. तळलेले वडे गरम गरम सर्व्ह करा.
टिपा:
वडा तळताना तेल मध्यम आचेवर गरम करा.
वडा तळताना त्यांना झाकून ठेवू नयेत, अन्यथा त्या मऊ होऊ शकतात.
वडा तळून झाल्यावर त्यांना कागदी टॉवेलवर ठेवून तेल काढून घ्या.
रवा खोबरे गोड लाडू:
साहित्य:
१ कप बारीक रवा
१/२ कप बारीक चिरलेले खोबरे
१ कप साखर
१/२ कप गूळ
१/४ चमचा वेलची पूड
चवीनुसार सुकामेवा
कृती:
१. एका भांड्यात रवा आणि खोबरे एकत्र करून घ्या.
२. त्यात साखर आणि गूळ घालून मिसळा.
३. त्यात वेलची पूड घालून पुन्हा एकदा मिसळा.
४. मिश्रण गरम करून घ्या.
५. मिश्रण पातळ होऊ लागले की त्यात सुकामेवा घालून परत एकदा मिसळा.
६. मिश्रण गरम झाल्यावर ते एका भांड्यात काढून घ्या.
७. मिश्रण थंड झाल्यावर त्याचे लहान लहान गोळे बनवा.
८. गोळे सर्व्ह करा.
टिपा:
मिश्रण गरम असताना त्यात सुकामेवा घातल्याने सुकामेवा अधिक चविष्ट होतात.
मिश्रण गरम असताना ते खूप जास्त पातळ होणार नाही याची काळजी घ्या.
गोळे बनवताना ते खूप घट्ट होणार नाही याची काळजी घ्या.
पापड:
साहित्य:
1 कप मूग डाळ
1/2 कप तांदूळ पीठ
1/2 टीस्पून हळद
1/4 टीस्पून तिखट
1/4 टीस्पून गरम मसाला
1/4 टीस्पून मीठ
तेल, तळण्यासाठी
कृती:
मूग डाळ स्वच्छ धुवून घ्या.
मूग डाळाला 8-10 तास भिजवा.
भिजवलेली मूग डाळ चांगली कुटून घ्या.
त्यात तांदूळ पीठ, हळद, तिखट, गरम मसाला आणि मीठ घालून एकत्र करा.
पीठ मळून घ्या.
पीठ 1/2 इंच जाडीचे लाटा करून घ्या.
लाट्या तेलात तळून घ्या.
तळलेले पापड गरम गरम सर्व्ह करा.
मूग डाळ 8-10 तास भिजवा. यामुळे डाळ मऊ होईल आणि पापड तळताना फुटणार नाहीत.
मिश्र सलाद:
साहित्य:
1 कप कोबी, बारीक चिरलेली
1/2 कप गाजर, बारीक चिरलेली
1/2 कप टोमॅटो, बारीक चिरलेले
1/4 कप कांदा, बारीक चिरलेला
1/4 कप काकडी, बारीक चिरलेली
1/4 कप शेंगदाणे, भाजून कुस्करलेले
1/4 कप लिंबाचा रस
1/4 कप तेल
1/4 टीस्पून मीठ
1/4 टीस्पून काळी मिरी
कृती:
एका भांड्यात कोबी, गाजर, टोमॅटो, कांदा आणि काकडी एकत्र करा.
त्यात शेंगदाणे, लिंबाचा रस, तेल, मीठ आणि काळी मिरी घालून एकत्र करा.
मिश्रण चांगले मिसळून घ्या.
मिश्र सलाद बनवण्यासाठी, आपण मिश्रणात कोथिंबीर, पुदिना, मेथी, हिरव्या मिरच्या इत्यादी भाज्या आणि मसालेही घालू शकता. यामुळे सलाद अधिक चवदार आणि पौष्टिक होईल.
बडीशेप:
बाजारात मिळणारी कच्ची बडीशेप कधीही तशीच खाऊ नये. ती हळदीच्या पाण्यात १५ मिनिटे ठेवावी. मग तव्यावर ती मोकळी भाजून खाण्यासाठी वापरावी.
एक महत्वाची सूचना: वरील सर्व ११ दिवसाच्या नैवेद्यामध्ये काही पदार्थात कांदा व लसूण वापरले गेले आहेत. परंतु काही भक्तजन चातुर्मासात कांदा लसूण वर्ज्य मानतात म्हणून त्यांनी त्या दोन्ही गोष्टी न वापरता पदार्थ बनवावे. कांद्या ऐवजी कोबी वापरला तरी चालतो.
कोकणातील गणेशोत्सव
कोकणामध्ये दिवसातून दोन वेळा श्री गजाननासमोर आरती म्हटली जाते. सकाळी पारिवारिक आरती असते. तर संध्याकाळी सामूहिक म्हणजे सर्व गावकरी प्रत्येक घरी सर्व टाळ मृदंग साज सामान घेऊन जातात आणि दणक्यात भक्तिभावाने श्री गजाननाची स्तुती अर्थात आरती म्हटली जाते. प्रत्येक घरी हि आरती संपल्यावर प्रसाद वितरण आलेल्या भक्तांना दिला जातो. सर्व साधारण गोड पदार्थ किंवा फळे अथवा थोडे चटक पटक नमकीन पदार्थ असतात. यालेखात जसा दुपारच्या नैवेद्याचा मेनू दिलेला आहे तसेच ११ दिवस या भक्तांना द्यावयाचा मोदकही देत आहोत.
रवा मोदक
साहित्य:
1 कप रवा (रवा)
१/२ कप गूळ
१/४ कप तूप
1/4 कप किसलेले खोबरे
चिमूटभर वेलची पावडर
कृती:
रवा सोनेरी होईपर्यंत कोरडा भाजून घ्या.
दुसऱ्या पॅनमध्ये गूळ वितळवून किसलेले खोबरे घाला. मिश्रण घट्ट होईपर्यंत शिजवा.
भाजलेला रवा आणि तूप घाला. नीट ढवळून घ्यावे आणि मिश्रण तव्याच्या बाजू सोडेपर्यंत शिजवा.
वेलची पावडर घालून मिक्स करा.
साच्याने किंवा हाताने मिश्रणाला मोदकांचा आकार द्या.
|| गणपती बाप्पा मोरया ||
No comments:
Post a Comment
If you have any doubts, please let me know