गणेश उत्सवातील पाचव्या दिवसाचा नैवेद्य मेनु | Ganesh Chaturthi | Ganesh Festival | Offering | Celebration | Vegetarian Food | Modak Recipe

गणेश चतुर्थी ते अनंत चतुर्दशी प्रसाद नैवेद्य यादी

ॐ गणेशाय नमः। श्रीगणेशाय नमः। गजाननाय नमः।

गणपतये नमः। विघ्नराजाय नमः। विघ्नेश्वराय नमः।

सिद्धिविनायकाय नमः। वरदविघ्नविनायकाय नमः।

गणाध्यक्षाय नमः। गणप्रियाय नमः। लम्बोदराय नमः।

महागणपतये नमः। द्वैतीतद्वैताय नमः। वरदाय नमः।

विद्यानिधये नमः। धनेश्वराय नमः। विघ्नानन्दाय नमः।

मनोविघ्नेश्वराय नमः। मनोन्मनि नमः। अनेकदंताय नमः।

उद्वेगकराय नमः। अचिन्त्याय नमः। अच्युताय नमः।

अदित्याय नमः। अव्यक्ताय नमः। अनिरुद्धाय नमः।

अक्षोभ्याय नमः। सर्वस्त्राण्यस्य भूषणम्।चन्दनम्चर्चितलक्षम्।

सुकेशमन्जरीक्रितम्। महापद्मप्रसूनवेशवाक्षम्।

विग्नशान्ताय नमः। आशीर्वादं कुरु में गणेश्।

गणपति बप्पा मोरया!

गणेश उत्सवातील पाचव्या दिवसाचा नैवेद्य मेनु

साधा भात:

साहित्य:

१ कप तांदूळ

२ कप पाणी

१ चमचा मीठ

कृती:

१. तांदूळ चाळून घ्या.

२. एका मोठ्या पातेल्यात पाणी गरम करा.

३. पाणी उकळल्यावर, तांदूळ घाला आणि मीठ घाला.

४. पातेल्याच्या झाकण ठेवा आणि मंद आचेवर 15-20 मिनिटे शिजवा.

५. गॅस बंद करा आणि पातेल्यावर झाकण ठेवा. 10 मिनिटे शिजवू द्या.

६. झाकण काढा आणि तांदूळ चांगले ढवळा.

७. तांदूळ वाढून सर्व्ह करा.

तांदूळ शिजवल्यानंतर, आपण ते काही मिनिटे झाकून ठेवावे. यामुळे तांदूळ मऊ होईल आणि ते एकसमान शिजतील.

टोमॅटो आमटी:

साहित्य:

२ कप टोमॅटो, बारीक चिरलेले

१/२ कप तेल

१/२ चमचा मोहरी

१/२ चमचा हिंग

१/२ चमचा हळद

१/२ चमचा लाल मिरची पावडर

१/२ चमचा गरम मसाला

मीठ, चवीनुसार

कोथिंबीर, बारीक चिरून

कृती:

१. एका पातळ भांड्यात तेल गरम करून मोहरी, हिंग घाला.

२. मोहरी तडतडली की हळद, लाल मिरची पावडर आणि गरम मसाला घाला.

३. मसाले सुगंध येईपर्यंत परतून घ्या.

४. टोमॅटो घालून हलवून घ्या.

५. झाकण ठेऊन टोमॅटो २-३ मिनिटे शिजवा.

६. थोडेसे पाणी घालून टोमॅटो मऊ होईपर्यंत शिजवा.

७. टोमॅटो शिजले की मीठ घालून हलवून घ्या.

८. कोथिंबीर घालून गरमागरम सर्व्ह करा.

टिपा: टोमॅटो आमटी करताना टोमॅटो चांगले शिजवले पाहिजेत.

आपण आमटीमध्ये कोथिंबीरऐवजी हिंग, हिरवे कोकवे किंवा चवनुसार कोणतेही मसाले घालू शकता.

शेवग्याच्या शेंगा बटाटा रस्साभाजी:

साहित्य:

शेवग्याच्या शेंगा - १ कप

बटाटे - २

कांदा - १

टोमॅटो - १

लसूण - ८-१० पाकळ्या

आले - १ इंच

खोबरं - १/२ वाटी

तेल - ३ टेबलस्पून

मोहरी - १/४ टीस्पून

हळद - १/२ टीस्पून

लाल तिखट - १ टीस्पून

धने-जिरेपूड - १ टीस्पून

कांदा-लसूण मसाला - १ टीस्पून

गरम मसाला - १/२ टीस्पून

मीठ - चवीनुसार

शेवग्याच्या शेंगा बटाटा रस्साभाजी बनवण्याची कृती: 

१. शेवग्याच्या शेंगा धुवून, कापून घ्या. बटाटे धुवून, सोलून, कापून घ्या.

२. एका कढईत तेल गरम करून त्यात मोहरी घाला. मोहरी तडकली की त्यात कांदा घालून परतून घ्या. कांदा गुलाबी झाला की त्यात लसूण आणि आले घालून परतून घ्या.

३. कांदा-लसूण-आले परतून झाल्यावर त्यात खोबरं घालून परतून घ्या. खोबरं परतून झाल्यावर त्यात हळद, लाल तिखट, धने-जिरेपूड, आणि कांदा-लसूण मसाला घालून परतून घ्या.

४. मसाले परतून झाल्यावर त्यात शेवग्याच्या शेंगा घालून परतून घ्या. शेवग्याच्या शेंगा परतून झाल्यावर त्यात बटाटे घालून परतून घ्या.

५. बटाटे आणि शेवग्याच्या शेंगा परतून झाल्यावर त्यात पाणी घालून झाकण ठेवा. बटाटे आणि शेवग्याच्या शेंगा शिजण्यास द्या.

६. बटाटे आणि शेवग्याच्या शेंगा शिजल्या की त्यात गरम मसाला आणि मीठ घालून परतून घ्या.

७. शेवग्याच्या शेंगा बटाटा रस्साभाजी तयार आहे. गरमागरम भाताबरोबर सर्व्ह करा.

शेवग्याच्या शेंगा बटाटा रस्साभाजी बनवण्याचे टिप्स:

शेवग्याच्या शेंगा आणि बटाटे शिजवताना, आचेवर कमी करून घ्या. त्यामुळे शेवग्याच्या शेंगा आणि बटाटे मऊ शिजतील.

रस्सा जास्त घट्ट झाला तर त्यात थोडेसे पाणी घालून घ्या.

गरम मसाला तुमच्या आवडीनुसार घाला.

छोले:

साहित्य:

अर्धा किलो छोले

२ कांदे १ टोमॅटो

५-६ पाकळ्या लसूण,

आलं, कोथिंबीर

तिखट

गरम मसाला

अख्खा मसाला - ६ काळी मिरी, २ तमालपत्र, २ मोठी वेलची (मसाला वेलची)

धणेपूड, दालचिनी पूड, मिरपूड

कृती

सकाळी भाजी करायची झाल्यास छोले पाण्यात रात्रभर भिजत घालावेत. रात्रीसाठी करायची असेल तर सकाळी भिजवावेत. भिजून आकाराने दुप्पट होतात मग त्याच पाण्यात कुकरमध्ये मऊ शिजवावेत पण मेण होऊ देऊ नये.

शिजवताना त्यात अख्खा मसाला - ६ काळी मिरी, २ तमालपत्र, २ मोठी वेलची (मसाला वेलची) घालावा.

छोल्याचे पाणी वेगळे काढून ठेवावे. फेकू नये.

कांदे आणि टोमॅटोची प्युरी करावी. लसूण व आल्याची पेस्ट करावी.

कढईत तेल घेऊन आलंलसूण पेस्ट घालून परतावी. कांद्याची प्युरी हलक्या गुलाबी रंगावर परतावी. टोमॅटो प्युरी घालावी. धणेजिरेपूड, हिंग, हळद घालून परतावे. तिखट घालावे.

थोडे जास्त तिखट घालावे ज्यामुळे रंग व चव दोन्ही येईल. तिखटा मागोमाग चिमूटभर साखरंही घालावी. यामुळे भाजीला तिखटाचा तवंग येतो व लाल दिसते.

परतल्यावर त्यात फक्त छोले घालावेत. त्याचे पाणी घालू नये. छोले मसाल्यात नीट ढवळले गेले कि मिनिटभर झाकण ठेवावे. मग त्यात वेगळे काढून ठेवलेले पाणी घालावे. मीठ घालावे.

पाव चमचा दालचिनी पूड, मिरपूड घालावी. आवश्यकते प्रमाणे पाणी घालावे.

ग्रेव्ही पातळ झाल्यास ७-८ छोल्याचे दाणे कढईतल्या कढईतच कुस्करावेत. मॅश झालेले ते दाणे दाटपणा आणतात. कोथिंबिरीने सजवावे.

विकतचा मसाला असेल तर छोले शिजवताना व फोडणीला कोणतेही मसाले नाही वापरले तरी चालतात. प्युरीमध्ये मसाला घालून तिखट व छोले नेहमीप्रमाणे करावेत.

थालीपीठ:

साहित्य:

१/२ कप भाजणी

१/२ कप शिजवलेली चणा डाळ

१/२ कप बारीक चिरलेली कोथिंबीर

१/२ चमचा लाल मिरची पावडर

१/२ चमचा हळद

१/२ चमचा गरम मसाला

मीठ, चवीनुसार

तेल, तळण्यासाठी

कृती:

१. भाजणी एका भांड्यात घ्या.

२. त्यात चणा डाळ, कोथिंबीर, लाल मिरची पावडर, हळद, गरम मसाला आणि मीठ घालून मिक्स करा.

३. थोडेसे तेल घालून मिश्रण चांगले मळून घ्या.

४. एका तव्यावर तेल गरम करून थोडेसे मिश्रण घालून पातळ थालीपीठ लावा.

५. २-३ मिनिटे भाजून घ्या.

६. थालीपीठ उलटून दुसरी बाजूही भाजून घ्या.

७. गरमागरम सर्व्ह करा.

टिपा: थालीपीठ तळताना तेल मध्यम आचेवर गरम करा.

थालीपीठ जास्त कडक होऊ नये म्हणून थोडेसे पाणी घालून हलवून घ्या.

आपण थालीपीठमध्ये कोथिंबीरऐवजी हिंग, हिरवे कोकवे किंवा चवनुसार कोणतेही मसाले घालू शकता.

न्हेवरे:

साहित्य:

१ कप मैदा

१/२ कप रवा

१/२ कप ओले नारळ

१/२ कप साखर

१/२ कप गूळ

१/४ चमचा वेलची पूड

चवीनुसार सुकामेवा

साजूक तूप

कृती:

१. एका भांड्यात मैदा, रवा आणि वेलची पूड एकत्र मिसळा.

२. दुसऱ्या भांड्यात साखर आणि गूळ एकत्र करून घ्या.

३. ओले नारळ चिरून घ्या.

४. साखर-गूळ मिश्रणात ओले नारळ आणि सुकामेवा घालून चांगले मिसळा.

५. मैदा-रवा मिश्रणात पाणी घालून मऊसर पीठ मळा.

६. पीठाचे मध्यम आकाराचे गोळे करून घ्या.

७. प्रत्येक गोळ्याचे लाडू बनवा.

८. लाडूच्या मध्यभागी सारण ठेवून त्याची घडी घाला.

९. करंजीच्या चमच्याने करंज्या आकार द्या.

१०. तळण्यासाठी तेल किंवा तूप गरम करून घ्या.

११. करंज्या तळून घ्या.

१२. तळलेले करंज्या थंड झाल्यावर सर्व्ह करा.

टिपा:

करंजीची कणकेत जास्त ओलावा नसावा, अन्यथा करंजी फुटतील.

करंज्या तळताना तेल किंवा तुपात मध्यम आचेवर तळावेत.

करंज्या तळताना त्यांना झाकून ठेवू नयेत, अन्यथा त्या मऊ होऊ शकतात.

पापड:

साहित्य:

1 कप मूग डाळ

1/2 कप तांदूळ पीठ

1/2 टीस्पून हळद

1/4 टीस्पून तिखट

1/4 टीस्पून गरम मसाला

1/4 टीस्पून मीठ

तेल, तळण्यासाठी

कृती:

मूग डाळ स्वच्छ धुवून घ्या.

मूग डाळाला 8-10 तास भिजवा.

भिजवलेली मूग डाळ चांगली कुटून घ्या.

त्यात तांदूळ पीठ, हळद, तिखट, गरम मसाला आणि मीठ घालून एकत्र करा.

पीठ मळून घ्या.

पीठ 1/2 इंच जाडीचे लाटा करून घ्या.

लाट्या तेलात तळून घ्या.

तळलेले पापड गरम गरम सर्व्ह करा.

मूग डाळ 8-10 तास भिजवा. यामुळे डाळ मऊ होईल आणि पापड तळताना फुटणार नाहीत.

मिश्र सलाद:

साहित्य:

1 कप कोबी, बारीक चिरलेली

1/2 कप गाजर, बारीक चिरलेली

1/2 कप टोमॅटो, बारीक चिरलेले

1/4 कप कांदा, बारीक चिरलेला

1/4 कप काकडी, बारीक चिरलेली

1/4 कप शेंगदाणे, भाजून कुस्करलेले

1/4 कप लिंबाचा रस

1/4 कप तेल

1/4 टीस्पून मीठ

1/4 टीस्पून काळी मिरी

कृती:

एका भांड्यात कोबी, गाजर, टोमॅटो, कांदा आणि काकडी एकत्र करा.

त्यात शेंगदाणे, लिंबाचा रस, तेल, मीठ आणि काळी मिरी घालून एकत्र करा.

मिश्रण चांगले मिसळून घ्या.

मिश्र सलाद बनवण्यासाठी, आपण मिश्रणात कोथिंबीर, पुदिना, मेथी, हिरव्या मिरच्या इत्यादी भाज्या आणि मसालेही घालू शकता. यामुळे सलाद अधिक चवदार आणि पौष्टिक होईल.

बडीशेप:

बाजारात मिळणारी कच्ची बडीशेप कधीही तशीच खाऊ नये. ती हळदीच्या पाण्यात १५ मिनिटे ठेवावी. मग तव्यावर ती मोकळी भाजून खाण्यासाठी वापरावी.

एक महत्वाची सूचना: वरील सर्व ११ दिवसाच्या नैवेद्यामध्ये काही पदार्थात कांदा व लसूण वापरले गेले आहेत. परंतु काही भक्तजन चातुर्मासात कांदा लसूण वर्ज्य मानतात म्हणून त्यांनी त्या दोन्ही गोष्टी न वापरता पदार्थ बनवावे. कांद्या ऐवजी कोबी वापरला तरी चालतो.

कोकणातील गणेशोत्सव

कोकणामध्ये दिवसातून दोन वेळा श्री गजाननासमोर आरती म्हटली जाते. सकाळी पारिवारिक आरती असते. तर संध्याकाळी सामूहिक म्हणजे सर्व गावकरी प्रत्येक घरी सर्व टाळ मृदंग साज सामान घेऊन जातात आणि दणक्यात भक्तिभावाने श्री गजाननाची स्तुती अर्थात आरती म्हटली जाते. प्रत्येक घरी हि आरती संपल्यावर प्रसाद वितरण आलेल्या भक्तांना दिला जातो. सर्व साधारण गोड पदार्थ किंवा फळे अथवा थोडे चटक पटक नमकीन पदार्थ असतात. यालेखात जसा दुपारच्या नैवेद्याचा मेनू दिलेला आहे तसेच ११ दिवस या भक्तांना द्यावयाचा मोदकही देत आहोत.

ड्रायफ्रूट मोदक

साहित्य:

1 कप मिश्र कोरडे फळे (काजू, बदाम, पिस्ता, मनुका इ.)

१/२ कप खजूर (बी नसलेले)

1/4 कप सुवासिक नारळ

चिमूटभर वेलची पावडर

कृती:

खडबडीत मिश्रण तयार होईपर्यंत मिश्रित सुके फळे आणि खजूर फूड प्रोसेसरमध्ये मिसळा.

डेसिकेटेड नारळ आणि वेलची पावडर घाला. चांगले मिसळा.

साच्याने किंवा हाताने मिश्रणाला मोदकांचा आकार द्या.

सर्व्ह करण्यापूर्वी मोदकांना थोडा वेळ थंड करून ठेवा.

|| गणपती बाप्पा मोरया ||