खवखव करणारा खोकला ज्यामध्ये कफ तयार होत नाही अशा खोकल्याला कोरड्या खोकला असे म्हटले जाते | कोरडा खोकला काय आहे | विषाणूजन्य आजार | सर्दी, फ्लू, पोस्ट व्हायरल किंवा नंतर संसर्गजन्य खोकला, दमा, डांग्या खोकला, फुफ्फुसांचे रोग, धुम्रपान, पराग ज्वर | अॅलर्जी टेस्ट. छातीचा एक्स-रे, फुफ्फुसे कार्य चाचण्या | कोरड्या खोकल्याचा उपचार

कोरडा खोकला

 

कोरडा खोकला काय आहे?

खवखव करणारा खोकला ज्यामध्ये कफ तयार होत नाही अशा खोकल्याला कोरड्या खोकला असे म्हटले जाते.

याची मुख्य चिन्हे आणि लक्षणे काय आहेत?

•धाप लागणे.

•ताप आणि थंडी.

•घसा दुखणे.

•रात्रीच्या वेळेस घाम.

•वजन कमी होणे.

• व्यायाम सहन करणे कमी होणे ( थकवा वाढणे).

•श्वास घेताना शिट्टी सारखा आवाज होणे.

•छातीत जळजळ होणे.

•गिळायला त्रास होणे.

याची मुख्य कारणं काय आहेत?

•विषाणूजन्य आजार (सर्दी, फ्लू [इन्फ्लुएंझा] किंवा पोस्ट व्हायरल किंवा नंतर संसर्गजन्य खोकला [ज्यामध्ये विषाणूजन्य खोकला आठवडाभर झाला होता ]).

•दमा.

•डांग्या खोकला.

•लॅरेन्क्स (लॅरिन्जायटिस) किंवा विशिष्ट प्रकारचे फुफ्फुसांचे रोग (मध्यवर्ती फुफ्फुसाचा रोग) च्या सूज येते.

•धुम्रपान.

• पराग ज्वर (हे फीव्हर) (गवत ताप, पाळीव प्राण्यांच्या कर्कश, परागक किंवा धूळ यांसारख्या अॅलर्जन्सच्या इनहेलेशनमुळे) किंवा इनहेल्ड विदेशी शरीर, जे बाळ आणि मुलांमध्ये सामान्य आहे.

• औषधीय साइड इफेक्ट्स (उच्च रक्तदाब साठी अँजिओटेन्सिन-रूपांतर- एंजाइम [एसीई] अवरोधक)

•नासल ड्रिप (नाक किंवा मानेच्या गॅस्ट्रो-ओसोफायल रीफ्लक्स किंवा पोस्ट-न साखळीवरील सांडपाणी काढून टाकणे).

•घोरणे आणि अडथळा आणणारी झोप अपने.

•कोरड्या खोकल्यातील कमी सामान्य कारणेः

•हृदयविकाराचा झटका.

•फुफ्फुसे कर्करोग.

•फुप्फुसांमध्ये रक्ताच्या गुठळ्या (फुफ्फुसे रक्तवाहिनीत ढकलली गेलेली व रक्त प्रवाहास अडथळा ).

याचे निदान आणि उपचार कसे केले जातात?

सुरुवातीला, आपला डॉक्टर खोकला आणि इतर कोणत्याही लक्षणांचा तपशीलवार इतिहास घेतील, त्यानंतर शारीरिक तपासणी केली जाईल. इतिहासाच्या आधारावर, व्यक्तीचे वय आणि परीक्षेत निष्कर्ष काढतांना, चिकित्सक अशा चाचण्यांचा सल्ला दिला जाईल ज्यामध्ये खालील गोष्टीचा समावेश असेल:

• अॅलर्जी टेस्ट. छातीचा एक्स-रे.

• गळयाचा थर (आपल्या गळ्याच्या मागून एक नमुना गोळा केला जातो आणि नमुना तपासण्यासाठी पाठवला जातो).

• फुफ्फुसे कार्य चाचण्या.

कोरड्या खोकल्याचा उपचार

कोरड्या खोकल्याचा उपचार त्याच्या कारणीभूत घटकांवर अवलंबून असतात (उदा. विषाणूजन्य संसर्गामुळे होणारा खोकला स्वयं-मर्यादित असतो आणि एक किंवा दोन आठवड्याच्या आत आपोआप बरा होतो). कोरडा खोकला बरा होण्यासाठी विविध उपाययोजना खालील प्रमाणे आहेत:

• मध घश्याला एक थर देते आणि घश्याला आराम देते आणि कोरडा खोकला बरा होण्यास मदत करते.

• भरपुर प्रमाणात पाणी प्यावे (उबदार मटनाचा रस्सा, चहा इ.).

• मिठाच्या पाण्याने गुळण्या केल्याने सर्दी अणि लाल झालेल्या घश्याला आराम पडतो.

• काही औषधे बंद करणे (एसीई इनहिबिटर्स, बीटा ब्लॉकर्स) ज्याने कोरडा खोकला होऊ शकतो आणि डॉक्टरांशी सल्लामसलत केल्यानंतर इतर औषधे बदलणे.

• सतत पाण्याचे घोट घेत राहण्याने खोकला कमी होतो.

झोपण्यापूर्वी खाणे टाळा आणि डोकेवर करून झोपू नका उशी घेऊ नका, ह्याने तुम्ही स्वतःची काळजी घेऊन खोकला टाळू शकता.

कोरडा खोकला घरगुती उपाय

रात्री झोपताना अनेक लोकांना कोरडा खोकला येण्याचा त्रास होतो. रात्री असा खोकला आल्यास काही घरगुती उपायांनी आराम मिळू शकतो. खोकला येणं, ही आपली वायुमार्ग साफ करण्याची एक प्रक्रिया आहे. जेव्हा आपल्या शरीरात कफ वगैरे जमा होतो, तेव्हा आपले शरीर ते खोकल्याद्वारे बाहेर काढून टाकते. मात्र हा खोकला सलग काही दिवस टिकून राहिल्यास समस्या निर्माण होऊ शकते. रात्री झोपताना अनेक लोकांना कोरडा खोकला येण्याचा त्रास होतो. आजकाल खोकला खूप सामान्य झाला आहे. बहुतेक लोक खोकल्याच्या उपचारासाठी डॉक्टरांकडे जातात. सामान्य सर्दी आणि तापानंतर खोकला होतो. ज्याचे औषध डॉक्टरकडून सहज उपलब्ध होते. मात्र जेव्हा खोकल्यामध्ये श्लेष्माचे प्रमाण जास्त असते किंवा श्वास घेण्यास त्रास होतो किंवा खोकताना तोंडातून रक्त येते तेव्हा ही परिस्थिती चिंताजनक असू शकते. अशा परिस्थितीत चांगल्या डॉक्टरांकडे उपचारासाठी जाणे चांगले आहे. या कोरड्या खोकल्यामुळे तुमची झोप तर खराब होतेच त्याशिवाय छातीतही दुखत राहतं. पण रात्री उद्भवणाऱ्या या कोरड्या खोकल्यावर घरगुती उपायांनी मात करता येते. ते उपाय कोणते हे जाणून घेऊया.

आलं आणि गूळ: गुळाचा वापर करणं, त्याचं सेवन करणं हे आपल्या शरीरासाठी आणि आरोग्यासाठी अतिशय फायदेशीर असतं, असं म्हटल जातं. त्यामध्ये नैसर्गिक साखर असते, त्यामुळे गुळाचे सेवन केल्यास आपल्या रक्तातील साखरेचे प्रमाण वाढत नाही. कोरडा खोकला दूर करण्यासाठी गुळ आणि आलं यांचं सेवन करावं. त्यासाठी एका भांड्यात थोडासा गूळ गरम करून, त्यात आलं किसून त्याचा रस मिक्स करावा. आता हे मिश्रण थोड्या थोड्या वेळाने चाखावे. याचे काही दिवस नियमितपणे सेवन केल्यास फरक दिसून येईल व कोरडा खोकला कमी होईल.

हळद: नियमित दिवसातून एकदा हळदीचे दूध प्यावे. पाण्यात हळद, ओवा, मिरे, दालचिनी आणि मीठ एकत्र उकळा आणि हे कोमट झाल्यावर प्या. हळदीचे अँटिबॅक्टेरियल गुण खूप लवकर आराम देतात.

तुळशीची पाने: कोरड्या खोकल्याची समस्या दूर करण्यासाठी तुळशीची पाने देखील खूप फायदेशीर आहेत. तुळशीच्या पानांमध्ये अनेक औषधी गुणधर्म असतात, जे सर्दी आणि फ्ल्यूची लक्षणेही कमी करण्यास उपयुक्त ठरतात. रात्री झोपण्यापूर्वी तुळशीची काही पाने मधासोबत खावीत. यामुळे तुमचा खोकला खूप कमी होईल.

काळी मिरी व मीठ: कोरडा खोकला दूर करण्याचा आणखी एक चांगला मार्ग म्हणजे काळी मिरी आणि मीठ यांचे सेवन करणे. त्यासाठी एका भांड्यात कुटलेली किंवा पावडर केलेली काळी मिरी घ्या आणि त्यात थोडेसे मीठ घाला. नंतर त्यामध्ये थोडा मधही घालावा. झोपण्यापूर्वी नियमितपणे या मिश्रणाचे सेवन केल्यास रात्री कोरडा खोकला येत नाही.

मिठाचे पाणी : कोरडा असो किंवा कफचा खोकला दोन्हीही प्रकारच्या खोकल्याचा इलाज मिठाच्या पाण्याने होतो. यासाठी मिठाचे पाणी प्या आणि गुळण्या करा. याची उष्णता मिळाल्याने सर्व अडचणी दूर होतील.

लसूण: लसणाच्या पाकळ्या कच्च्या चावा किंवा पाण्यात उकळून काढ्याप्रमाणे प्या. हो दोन्हीही प्रकारे सेवन करणे फायदेशीर असते. कडवटपणा दूर करण्यासाठी यामध्ये चवीनुसार मध टाकता येऊ शकते.

कांदा: जेवणात जेवढा करता येईल तेवढा कांद्याचा वापर करा. यासोबतच कच्च्या कांद्याचा रस आणि त्यामध्ये मध टाकून प्या. कोरडा असो किंवा कफचा प्रत्येक प्रकारचा खोकला दूर होतो.

गरम पाणी व मध: गरम पाण्यात मध मिसळून प्यायल्याने रात्री येणारा कोरडा खोकला तर दूर होतोच. पण गरम पाण्यामुळे घशाला शेक मिळून घशाच्या अनेक समस्याही दूर होऊ शकतात. रात्री झोपण्यापूर्वी गरम पाण्यात थोडा मध मिसळून त्याचे सेवन करावे. त्याने खोकला कमी होईल.

मिरे: मिरे खाणे थोडे अवघडच असते. परंतु खोकला लवकर दूर करण्यासाठी हे खूप फायदेशीर असते. हे बारीक करून तुपासोबत भाजून घ्या. रोज दिवसातून कमीत-कमी 3-4 वेळा घ्या. हे दुधात टाकून देखील पिता येऊ शकते.

अनंतमूळच्या पानांचे पाणी: अनंतमूळ ही अशी एक औषधी वनस्पती आहे जी सर्वत्र आढळते. याची 4-5 पान घेऊन ती चांगली उकळून घ्या. आता हे पाणी उकळून गाळून घेतल्यानंतर त्याचं सेवन करा. हे पाणी पिल्यानंतर 15 ते 20 मिनिटांनी उलटी होते. याच्या मदतीनं घसा आणि पोटात असणारे विषारी घटक, पित्त आणि कफ असेल तर तोही बाहेर पडतो. असं लागोपाठ 2 दिवस केलं तर यामुळं खोकला बरा होतो. याचं सेवन करताना हे ही लक्षात असू द्या की, दिवसातून एकदाच याचं सेवन करायचं आहे. जर याचं सेवन तुम्ही एकापेक्षा जास्त वेळा केलं आणि वारंवार उलट्या केल्या तर तुमचं शरीर कमजोर होतं.

सामान्य सर्दी आणि खोकल्याची लक्षणे

- सर्दी खोकला अनेकदा नाकाशी संबंधित असतो.

- घसा खवखवणे आणि नाक वाहणे ही सर्दीची पहिली लक्षणे आहेत. यासोबतच खोकला आणि शिंका सुद्धा येतात.

- सामान्य सर्दी-खोकला लवकर बरा होतो.

- त्याची सर्व लक्षणे एका आठवड्यात नाहीशी होतात.

सारांश

बदलणाऱ्या वातावरणामुळे अनेकांना कोरड्या खोकल्याची लागण झाल्याचे दिसून येत लागली आहे. कोरडा खोकला म्हणजे ज्याबरोबर कफ पडत नाही असा खोकला. हा खोकला अचानक वाढतो आणि खोकून खोकून व्यक्ती हैराण होऊन जाते. श्वासनलिकांच्या अनेक सामान्य आजारांमध्ये कोरडा खोकला आढळतो. सध्या या खोकल्याच्या रुग्णांमध्ये वाढ झाल्याचे दिसून येत आहे. अनेकांना कोरड्या खोकल्याच्या त्रासाची समस्या उद्भवते. कोरड्या खोकल्यात कफ होत नाही. याचं कारण, थंडी, धूम्रापान, फुप्फुसाचे आजार, कॅन्सर किंवा अस्थमा असू शकतो. जर तुम्हाला सामान्य खोकला असेल तर तो घरगुती उपाय करूनही बरा होऊ शकतो.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावावाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.