दह्याचे सेवन | रोजच्या आहारात दह्याचा समावेश | तुम्ही म्हशीच्या किंवा गायीच्या दुधापासून दही बनवू शकता | दही कॅल्शियमचा चांगला स्रोत आहे | त्यात प्रोटीन आणि व्हिटॅमिन बी देखील मुबलक प्रमाणात असते | दुधामध्ये असलेल्या लॅक्टोजचे लैक्टिक ऍसिडमध्ये रूपांतर होते म्हणूनच दुधापेक्षा दही पचण्यास सोपे आहे

 दह्याचे सेवन

 

रोजच्या आहारात दह्याचा समावेश

दही कॅल्शियमचा चांगला स्रोत आहे. त्यात प्रोटीन आणि व्हिटॅमिन बी देखील मुबलक प्रमाणात असते. दुधापासून दही बनवण्याच्या प्रक्रियेत, दुधामध्ये असलेल्या लॅक्टोजचे लैक्टिक ऍसिडमध्ये रूपांतर होते, म्हणूनच दुधापेक्षा दही पचण्यास सोपे आहे. आरोग्याच्या दृष्टिकोनातून दही खूप चांगले मानले जाते. दह्यामध्ये काही चांगले बॅक्टेरिया असतात जे पचनासाठी आवश्यक मानले जातात.

तुम्ही म्हशीच्या किंवा गायीच्या दुधापासून दही बनवू शकता. दही बनवण्यासाठी ताजे दूध वापरावे. आजकाल बाजारात टेट्रा पॅकमध्ये दूध उपलब्ध आहे जे खूप जास्त तापमानात गरम करून पॅक केले जाते. हे दूध दही बनवण्यासाठी योग्य नाही आणि तुम्ही या दुधापासून दही बनवू शकणार नाही. कारण या दुधावरील चांगले बॅक्टेरिया कमी होत नाहीत आणि हे दूध दह्यात रूपांतरित होत नाही.

आजकाल सर्वच वस्तू बाजारात सहज उपलब्ध होत असल्या तरी येथे बनवलेल्या गोष्टी अधिक शुद्ध आणि चवदार असतात. म्हणूनच मी नेहमी घरी दही बनवते. घरी दही बनवण्याची ही एक अतिशय सोपी पद्धत आहे.

घरगुती दही बनवण्याची पद्धत

साहित्य:

(1 किलो दह्यासाठी)

दूध 1 लिटर

दही आंबट 1 टेस्पून

कृती:

दूध उकळून घ्या.

उकळल्यानंतर दूध थंड होऊ द्या.

दूध कोमट पण गरम नसताना त्यात दही घालून मिक्स करा. हवं असल्यास दोन भांड्यांमध्ये दूध नीट मिक्स करून आंबट मिक्स करू शकता.

आता ते झाकून ठेवा आणि सेट होण्यासाठी 3-4 तास ठेवा.

दही सेट झाल्यावर तासभर रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा म्हणजे ते सेट होईल. यानंतर तुम्ही दही कापता तेव्हा ते चांगले कापते.

दही सर्व्ह करण्यासाठी तयार आहे.

काही टिप्स/सूचना: दही नेहमी काचेच्या किंवा सिरॅमिक भांड्यात ठेवा.

जर तुमच्याकडे घरी बनवलेले आंबट नसेल तर तुम्ही बाजारातूनही आंबट खरेदी करून दही सेट करू शकता.

हिवाळ्यात दही बसायला थोडा जास्त वेळ लागतो. हिवाळ्यात, दही घट्ट होण्यासाठी उबदार ठिकाणी ठेवा. तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही आंबटाचे प्रमाण थोडे वाढवू शकता जेणेकरून दही सहज सेट होईल.

जेव्हा तुम्ही दही सेट कराल तेव्हा दही पुन्हा सेट करण्यासाठी दह्यातून थोडे आंबट काढण्यास विसरू नका. पुढच्या वेळी दही बनवण्यासाठी हे मिश्रण रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा.

दही सेट झाल्यावर तासभर रेफ्रिजरेटरमध्ये ठेवा म्हणजे ते सेट होईल. यानंतर तुम्ही दही कापता तेव्हा ते चांगले कापते. रोजच्या आहारात दह्याचा समावेश करण्याचा सल्लाही आरोग्य तज्ज्ञ देत आहेत. पण या सर्वांशिवाय दही खाण्याचा एक खास नियम आहे ज्यानुसार दही खाणे शरीरासाठी अधिक फायदेशीर ठरते. दह्याचा वापर जवळपास प्रत्येक घरात होतो. दह्यामध्ये प्रो-बायोटिक बॅक्टेरिया असतात, जे संपूर्ण आरोग्यासाठी फायदेशीर असतात. भारतात प्रत्येक ऋतूत दह्याचे सेवन केले जाते. परंतु बरेच लोक पावसाळ्यात आणि थंडीच्या ऋतूत त्याचे सेवन करणे टाळतात कारण त्यांना वाटते की जर त्यांनी ते हंगामात खाल्ले तर ते आजारी पडतील किंवा अपचन होऊ शकते. दह्याबाबत लोकांमध्ये मतभेद असू शकतात. दही खाण्याशी संबंधित अनेक मिथक आहेत, ज्या जाणून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे.

गैरसमज- हिवाळ्यात दही खाल्ल्याने आजारी पडतात का?

तथ्य: आकाश हेल्थकेअर सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटलच्या वरिष्ठ आहारतज्ञ डॉ. अनुजा गौर यांच्या मते, पावसाळ्यात बरेच लोक दही खाणे टाळतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की दह्यामध्ये असलेले प्रोबायोटिक घटक वर्षभर गॅस्ट्रोइंटेस्टाइनल समस्या टाळण्यास मदत करतात. खोलीच्या तापमानात दही खाणे पूर्णपणे सुरक्षित आहे.

गैरसमज: पावसाळ्यात दही पचायला जड जाते?

वस्तुस्थिती: दहीमध्ये चांगल्या बॅक्टेरियाचे प्रमाण असल्यामुळे, ते दुधापेक्षा निरोगी प्रथिनेंनी समृद्ध असते. त्यामुळे दही पचायलाही सोपे असते.

गैरसमज: रात्री दही खाऊ नये का?

तथ्यः दह्यामध्ये ट्रायप्टोफॅन नावाचा पदार्थ आढळतो, जो झोपेचे चक्र नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतो. असे मानले जाते की हे आरोग्य फायदे प्रदान करते आणि रात्री किंवा झोपण्यापूर्वी सेवन केले जाऊ शकते.

गैरसमज: स्तनदा मातांनी दही खाऊ नये, नाहीतर आई आणि बाळ दोघेही आजारी होतील?

वस्तुस्थिती: दह्यामध्ये आढळणारे सक्रिय बॅक्टेरिया पचनास मदत करतात. दह्यातील प्रोबायोटिक घटक बद्धकोष्ठता आणि अतिसार कमी करण्यास मदत करतात. त्यामुळे आई किंवा मुलाला सर्दी किंवा खोकला होत नाही. दही मर्यादित प्रमाणात सेवन करता येते.

गैरसमज: गर्भवती महिलांनी दही खाणे टाळावे का?

वस्तुस्थिती: अनेक गर्भवती महिलांना पोटाच्या समस्या असतात. दह्यामध्ये सक्रिय बॅक्टेरिया, लैक्टोबॅसिलस आणि ॲसिडोफिलस घटक असतात, ज्यामुळे पचन प्रक्रिया थोडी मंद होऊ शकते. पण गरोदर महिला हे कमी प्रमाणात सेवन करू शकतात.

गैरसमज: पाऊस पडला की मुलांना दही खायला देऊ नये?

तथ्य: कोलंबिया एशिया हॉस्पिटलच्या वरिष्ठ डॉक्टर अदिती शर्मा यांच्या मते, शरीरातील सूज दह्याने कमी केली जाऊ शकते. हे खाल्ल्याने इम्युनिटी देखील वाढू शकते. मुलांना ते खाण्यासाठी प्रोत्साहित केले पाहिजे. ते अधिक निरोगी बनवण्यासाठी फळे आणि भाज्यांचा समावेश केला जाऊ शकतो.

दही आरोग्यदायी पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे. त्यामुळे कोणीही कधीही खाऊ शकतो. फक्त लक्षात ठेवा की दही जास्त जुने नसावे, अन्यथा त्याचा आंबटपणा आणि त्यात असलेले बॅक्टेरिया वाढू शकतात. ताजे दही तुम्ही आरामात खाऊ शकता.

1 वाटी दही खाण्याचे जबरदस्त फायदे

1. योनिमार्गातील संक्रमणास प्रतिबंध करते: आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे की दही खाल्ल्याने महिलांना योनीमार्गातील यीस्टचे संतुलन पुनर्संचयित करण्यास मदत होते, कारण दह्यात लॅक्टोबॅसिलस बॅक्टेरिया असतात, जे योनीमार्गातील संक्रमण रोखण्यासाठी खूप प्रभावी असतात. त्यामुळे जर तुम्हाला योनीमार्गाच्या संसर्गाने वारंवार त्रास होत असेल तर आजपासूनच दह्याचे सेवन सुरू करा, तुम्हाला आराम मिळेल.

2. वजन कमी करण्यासाठी दही उपयुक्त आहे: दही तुमचे वजन कमी करण्यास उपयुक्त आहे. हे वजन कमी करण्यासाठी सर्वोत्तम पदार्थांपैकी एक मानले जाते, कारण ते आपल्या शरीरात कोर्टिसोल आणि स्टेरॉइड हार्मोन्सची वाढ रोखते, ज्यामुळे लठ्ठपणाचा वाढता धोका नियंत्रित करण्यात मदत होते.

3. दही रोगप्रतिकार शक्ती वाढवते: आहार तज्ञ डॉ. रंजना सिंह म्हणतात की दही हे एक उत्कृष्ट प्रोबायोटिक अन्न आहे, जे आपल्या आतड्यांसाठी उत्कृष्ट मानले जाते. दह्यामध्ये रोगांना कारणीभूत असलेल्या जंतूंशी लढण्याची शक्ती असते कारण त्यात काही सक्रिय गुणधर्म असतात, जे रोगजंतू मारण्यासोबतच रोगप्रतिकारशक्ती टिकवून ठेवण्यासही मदत करतात.

4. दात आणि हाडे मजबूत करते: दह्यामध्ये कॅल्शियम तर भरपूर असतेच, पण त्यात फॉस्फरसही भरपूर प्रमाणात असते, त्यामुळे हे दोन्ही पोषक घटक आपल्या हाडांसाठी तसेच दातांसाठी खूप फायदेशीर असतात. एवढेच नाही तर सांधेदुखीपासून बचाव करण्यासही दही मदत करते.

5. हृदयासाठीही आरोग्यदायी: दही कोलेस्टेरॉल तयार होण्यापासून प्रतिबंधित करते आणि म्हणूनच तुम्ही उच्च रक्तदाब सारख्या परिस्थितीपासून दूर राहता. त्याचा आहारात नियमित समावेश केल्यास उच्च कोलेस्ट्रॉल पातळी आणि उच्च रक्तदाबाचा धोका कमी होऊ शकतो. त्यामुळे तुमच्या हृदयाचे आरोग्य सुधारते.

दही खाण्याची योग्य वेळ कोणती?

दह्याचा कूलिंग इफेक्ट असतो. त्यामुळे रात्री दही खाल्ल्याने श्लेष्मा, लठ्ठपणा, त्वचेशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात, त्यामुळे रात्री दही खाणे टाळावे. दही नेहमी न्याहारी आणि दुपारच्या जेवणासोबत खावे. दिवसभरात दही खाल्ल्याने शरीराची पचनक्रिया व्यवस्थित राहते.

दही खाल्ल्यानंतर या 4 गोष्टी खाऊ नका

जसे आपण सर्व जाणतो की दह्याचा थंड प्रभाव असतो. अशा परिस्थितीत दह्यानंतर गरम अन्न खाऊ नये. यामुळे शरीरात सर्दी आणि उष्णतेची समस्या उद्भवू शकते.

व्यक्तीने दह्यानंतर तळलेले पदार्थ खाऊ नयेत. आम्ही तुम्हाला सांगतो की जर एखाद्या व्यक्तीने दह्यानंतर तळलेले पदार्थ खाल्ले तर ते आरोग्यास अनेक हानी पोहोचवू शकतात आणि पचनाच्या गतीवर देखील नकारात्मक परिणाम करू शकतात.

दह्यानंतर कांदा कधीही खाऊ नये. दही खाल्ल्यानंतर लोक सलाडच्या रूपात कांद्याचे सेवन करतात, परंतु आम्ही तुम्हाला सांगतो की असे केल्याने लोकांना एलर्जीचा सामना करावा लागू शकतो. यामुळे लोकांना पोटदुखी, पोट फुगणे किंवा जुलाब, उलट्या इत्यादी पोटाशी संबंधित समस्या होऊ शकतात.

दह्यानंतर लोणचे सेवन करू नये. यामुळे व्यक्तीच्या शरीराची प्रतिक्रिया देखील होऊ शकते.

सारांश

दही हे आरोग्यासाठी खूप चांगले आहे, परंतु आयुर्वेदानुसार जर ते चुकीच्या वेळी खाल्ले तर त्याचे विपरीत परिणाम होतात. उन्हाळा आला की दुपारच्या जेवणासोबत दही खाणे ही बहुतेक लोकांची सवय बनते. ही देखील एक चांगली सवय आहे. दही अनेक बाबतीत आरोग्यासाठी खूप चांगले असते आणि बहुतेक लोकांना ते खाण्यात कोणतीही अडचण येत नाही. तुम्हाला सांगतो, आयुर्वेदात रात्री दही खाणे टाळावे असे सांगितले आहे. रात्री दही खाणे शरीरासाठी हानिकारक आहे. रात्रीच्या वेळी आपल्या शरीरात कफाची तीव्रता नैसर्गिकरित्या वाढते. त्यामुळे रात्री दही खाल्ल्याने पोटाशी संबंधित अनेक आजारांचा धोका वाढतो. अनेक तज्ज्ञांच्या मते, रात्री दही खाल्ल्याने अन्नातून विषबाधा होऊ शकते.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.