मुंबई स्ट्रीट फूड | बटाटा वडा | भेळ पुरी आणि शेव पुरी | पाणीपुरी | पावभाजी | मिसळ पाव | वडा पाव | रगडा पॅटीस | बर्फाचा गोळा | लस्सी | बोंबील फ्राय | कांदा बटाटा पोहे | मटण आणि चिकन कबाब | तळलेले कोळंबी | दही पुरी | मसाला वडा पाव (भारतीय बर्गर) | रगडा पॅटीस | कबाब रोल्स | दही पुरी | कुल्फी फालुदा रबडी | रगडा पॅटीस | शेव पुरी | फालुदा | थालीपीठ | कोथिंबी वडी | साबुदाणा वडा | तवा पुलाव | पनीर चिली | दही कचोरी | चिकन लॉलीपॉप | चिकन टिक्का | मटण रोल | कटिंग चहासोबत हे स्वादिष्ट पदार्थ

मुंबई स्ट्रीट फूड

 

भारताची स्ट्रीट फूडची राजधानी

'सात बेटांचे शहर' किंवा 'स्वप्नांची मायासिटी' म्हणूनही ओळखले जाणारे मुंबई निश्चितपणे भारताची आर्थिक राजधानी आहे, परंतु आपल्यापैकी अनेकांना माहीत नसलेली गोष्ट म्हणजे ती भारताची 'स्ट्रीट-फूड कॅपिटल' देखील आहे. भारतीय स्ट्रीट फूड डिशेसची यादी तुम्ही मुंबई, भारतात करून पहावीच पाहिजे, ती लांब आणि वैविध्यपूर्ण आहे, ज्यामध्ये डायनॅमिक पूरक आणि विरोधाभासी फ्लेवर्स आहेत ज्यात गरम ते गोड ते मसालेदार आणि मऊ ते कुरकुरीत ते मलईदार अशा पोतांचा समावेश आहे. गजबजलेले शहर हे स्थानिक आणि प्रवाश्यांसाठी एक पाककृती स्वर्ग आहे. शहराची पाककला संस्कृती आणि हवामान परिस्थिती आपल्याला उत्तरेकडे वारंवार चुकवलेल्या चव शोधण्याच्या भरपूर संधी देतात. त्यामुळे, जर तुम्ही या सीझनमध्ये आमची मुंबईला भेट देत असाल, तर कटिंग चहासोबत हे स्वादिष्ट पदार्थ खाण्यास विसरू नका, जे तुम्हाला शहराच्या कानाकोपऱ्यात सापडतील.

बटाटा वडा

बटाटा वडा, मराठी पाककुडीचा राजा, उकडलेल्या बटाट्याच्या मिश्रणात मसाले खुपशी भरले जातात. बेसनाच्या पिठात गुंफलून तेलात तळवून काढले जातात. चटणी आणि दाण्याच्या आंब्याच्या लोणच्या सोबत खाण्याची मजा अप्रतिम!मुंबईचा हा स्ट्रीट डिलाईट म्हणजे बेसनाच्या जाड पेस्टने लेप केलेल्या मॅश केलेल्या मसालेदार बटाट्यांचे एक स्वादिष्ट मिश्रण आहे, तेलात तळलेले आणि हिरव्या चटणीसह तळलेले आणि हिरव्या मिरच्यांबरोबर सर्व्ह केले जाते.

भेळ पुरी आणि शेव पुरी

भेळ आणि पुरी, मुंबईच्या रस्त्यांची शान! चुरमुरे, तांदुळाचे पापडी, उसळ, कांदा, लिंबू आणि चटण्यांच्या मिश्रणातून तयार होतेय ही चटपटीट! शेव पुरी, भेळचीच एका फॅन्सी अवतार! पापडीच्या जागी शेवय़ा वापरल्या जातात. दोन्ही मिळून मुंबईच्या चाट जगतावर राज्य करतात. कुरमुरे, उकडलेले बटाटे, कांदे, टोमॅटो, हिरवी चटणी, चिंचेची चटणी आणि शेव यांनी बनवलेला हा साधा नाश्ता शहरातील सर्व समुद्रकिनाऱ्यांजवळील कागदी शंकूमध्ये दिला जातो.

पाणीपुरी

संपूर्ण भारतीय उपखंडातील सर्वात सामान्य आणि सर्वात लोकप्रिय स्ट्रीट फूडपैकी एक म्हणजे पाणीपुरी. या डिशमध्ये गोलाकार फ्लॅटब्रेडचा समावेश असतो जो तळलेले असताना कुरकुरीत, पोकळ ब्रेड बॉलमध्ये तयार होतो, ज्याला पुरी म्हणतात. डिशच्या सर्वात सामान्य आणि सर्वात पारंपारिक आवृत्तीमध्ये, विक्रेत्याने पुरी पंक्चर केली आहे, जो नंतर त्यात मसालेदार, सूपसारखे पाणी (इमली पाणी), चणे, बटाटा, कांदा, मिरच्या, चिंचेची चटणी यांचे चवदार मिश्रण भरतो. , आणि चाट मसाला. डिशच्या इतर अनेक कल्पक आणि समकालीन प्रकार भारतभर आढळतात. मुंबईतील वांद्रे परिसरातील एल्को रेस्टॉरंटमध्ये पाणीपुरी वापरण्याचा माझा पहिला अनुभव होता. मला माहित नव्हते की ती माझी सर्वकालीन आवडती भारतीय डिश होईल! पाणीपुरी, तोंडात पाणी आणणारी चवी! गोल, पोपट फुल्क्यांमध्ये चणा, आलू आणि गुळाची चटणी भरलेली असते. ती एका टणक पुदिन्याच्या पाण्यात बुडवून खातात. एकदा चाखला की, थांबवणं अवघड.

पावभाजी

रस्त्याच्या कडेला मिळणारी पावभाजी चाखल्याशिवाय तुमची या शहराची भेट अपूर्ण आहे. मसाल्याच्या सुगंधाची पावभाजी, मुंबईची खासियत! बटाटे, फूलगोभी, कांदा, राईट रंगीट भाजी आणि मऊ पावाची जोडी - एक परफेक्ट कॉम्बिनेशन! चटपटीट आणि तिखट, ही रुची चाखायला विसरायचीच नाहीपौष्टिक जेवण म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या, या डिशमध्ये मसालेदार बटाटा-टोमॅटो ग्रेव्ही असते जे विशेष मसाल्यांमध्ये शिजवलेले असते आणि तळलेले पाव, हिरवी चटणी आणि भरपूर चिरलेले कांदे सोबत दिले जाते.

मिसळ पाव

मिसळ पाव, महाराष्ट्राचा तिखट आणि तृप्त करणारा नाश्ता! उसळ, पोहे, लécणी आणि फरसाण यांच्या मिश्रणातून बनलेली ही चटपटीट डिश. कोल्हापुरी, पुणेरी अश्या वेगवेगळ्या चवींमध्ये उपलब्ध असते. दाही आणि चिरा लिंबू घालून त्याची चव आणखी वाढवता येते. रस्त्यावरच्या गाडीवाल्यांकडून ते फाईन डायनिंग मध्ये, सर्वत्र मिळणारी ही खास मराठमोळी चव. शहराच्या प्रत्येक कानाकोपऱ्यात उपलब्ध असलेल्या, या स्नॅक डिशमध्ये शेव किंवा नमकीनचा मसालेदार ग्रेव्ही, कांदा आणि ताजी कोथिंबीर, वितळलेल्या लोणीने भरलेल्या पॅन-तळलेल्या पावासह सर्व्ह केली जाते.

वडा पाव

वडा पाव, ज्याला 'गरीब माणसाचा बर्गर' असेही म्हटले जाते, हे मुंबईचे प्रसिद्ध स्ट्रीट फूड आहे, ज्यात मधोमध कापलेला पाव, बटाटा पकोड्याने भरलेला आणि हिरव्या आणि लाल चटणीने सजवलेला असतो. वडा पाव, मुंबईचा चवीला चटपटी आणि पोटपूरगणा! बेसनाच्या पिठात गुंफललेला मसालेदार बटाटा वडा, मऊ लाडू पावमध्ये बसवून, लसूण चटणी आणि हिरव्या चटणीच्या तडकेदार फटकार्याने भरलेला. रस्त्याच्या कडेवर मिळणारा हा पदार्थ, मुंबईकरांचं सर्वकालीन आवडता स्नॅक.

कुल्फी फालुदा रबडी

कुल्फी फालुदा रबडी, एक राजेशाही मिठाई! सुगंधी दुधाची रबडी, थंडगार कुल्फीचा तुकडा आणि फालुद्याच्या रंगीबेरंगी स่างतेने सजलेली ही खास डिश. केवळ चवच नाही तर डोळ्यांनाही सुख देणारी! उन्हाळ्यात थंडावा आणि गोडवा मिळवण्याचा हा उत्तम पर्याय. जुहू बीचवर तुमच्या वेळेदरम्यान, तुम्हाला अनेक चवदार आणि गोड-आणि-चविष्ट पदार्थ मिळतील, त्यापैकी बरेच वर तपशीलवार आहेत. तुमच्या पोटात अजूनही जागा शिल्लक राहिल्यास, तुमचा अन्न प्रवास गोड काहीतरी घेऊन संपवा, म्हणजे कुल्फी फालुदा रबडी, एक मलईदार, अनोखा डिश ज्यामध्ये रबरी नावाचा कंडेन्स्ड-मिल्क-आधारित डिश, कुल्फी नावाचे भारतीय आइस्क्रीम, दूध, साखर, पिस्ता, बदाम आणि बरेच काही. माझ्याकडे आधी कुल्फी होती, तसेच फालुदा, पण ते राबडी सोबत मिळून हे जगाबाहेरचे कॉम्बिनेशन होते ज्याने माझे मन उद्ध्वस्त केले. जेली सोबत वर्मीसेली नूडल्स आणि त्यातला समृद्ध मलई हा जुहू बीचवर माझी रात्र संपवण्याचा एक आनंददायक मार्ग होता आणि मला शंका आहे की तुमची रात्र संपवण्याचा हा एक सनसनाटी मार्ग असेल.

बर्फाचा गोळा

उन्हाळ्याचा राजा, बर्फाचा गोळा! कुटून तयार केलेल्या बारीक बर्फाच्या गोळ्यावर चमचमीत सिरप आणि खट्ट्या-गोडा चूर्णाचा वर्षाव. लिंबू, मळा, कोकम, सपोटा - असंख्य चवींमध्ये उपलब्ध. रस्त्याच्या कडेवर किंवा घरी बनवून, हा थंडगार गोळा थकवा पळभरात दूर करतो. मुंबईतील तापमान 80 आणि 90 च्या फॅरेनहाइटमध्ये नियमितपणे गगनाला भिडत असताना, नमुने घेण्यासाठी अन्नपदार्थासाठी शहराच्या रस्त्यावर चालणे कठीण होऊ शकते. जर तुम्ही भाग्यवान असाल, तर तुम्हाला बर्फाचा गोला, गोड आणि खारट स्नॅक सारख्या थंड पदार्थांची विक्री करणारा विक्रेता सापडेल जो तुम्हाला उष्णतेवर मात करण्यास मदत करेल आणि तुम्हाला अधिक खाद्य साहसांसाठी उत्साही करेल. आइस गोलामध्ये मुंडण केलेल्या बर्फाचा गोळा असतो, ज्याला विक्रेता काठीच्या टोकाला आयताकृती आकारात बनवतो. बर्फाच्या बॉलसह शेवट कपमध्ये टाकल्यानंतर, आपण कोणत्या प्रकारची ऑर्डर करता यावर अवलंबून, विक्रेता विविध फळांची चव आणि मीठ जोडेल. आणि त्याप्रमाणेच, मुंबईच्या धगधगत्या दिवसाचा आनंद घेण्यासाठी तुमच्याकडे बर्फाळ पदार्थ आहे! मी ज्या प्रकारचा प्रयत्न केला त्यामध्ये ब्ल्यूबेरी आणि लिंबू दोन्ही फ्लेवर्स होते.

लस्सी

दही आणि थंडगार दुधाची मिश्रित पेय, लस्सी! पोटाला शीतलता देणारी ही पेय, उन्हाळ्यात खूप लाभाणकारी. साखर किंवा मीठ घालून बनवता येते. आंबा, सफरचंद अश्या फळांच्या चवींमध्येही लस्सी मिळते. वेलची पूड घालून त्याची चव आणखी वाढवता येते. थंडगार, गोड, आंबट - अशा विविध चवींमध्ये तुम्ही तुमच्या आवडीची लस्सी निवडू शकता. मसालेदार भारतीय खाद्यपदार्थांच्या मेजवानीनंतर, तुमचे तोंड आणि घसा शांत करण्यासाठी लस्सी, एक मलईदार, दही-आधारित पेय, जे देशभरात अत्यंत लोकप्रिय आहे यापेक्षा चांगले स्ट्रीट फूड डिश नाही. दुधाचे पेय तुमचे तोंड थंड करण्यासाठी प्रभावी आहे कारण त्यात केसिनचे प्रमाण जास्त असते, सस्तन प्राण्यांच्या दुधात आढळणारे एक प्रथिन जे कॅप्सेसिनसाठी डिटर्जंट म्हणून काम करते, मिरचीमधील घटक ज्यामुळे तुमच्या जिभेला आग लागल्यासारखे वाटते. तुम्हाला आंब्यासह भारतभर लस्सीचे बरेच वेगवेगळे फ्लेवर्स मिळतील, पण मोहम्मद अली रोडवर, मी मूळ चव आणि केशर वापरून पाहिले. माझ्या मते मूळ अधिक चांगले आहे, परंतु मुंबईच्या कडाक्याच्या उन्हात तासनतास घालवल्यानंतर तुमच्या तोंडातील ज्वलंत भावना नष्ट करण्याचा आणि तुमचे शरीर थंड करण्याचा दोन्ही उत्तम मार्ग आहेत.

बोंबील फ्राय

बोंबील फ्राय, मराठी माणसाचा आवडता पदार्थ. खुरमुरे आणि तिखट असा हा बोंबील मसाल्याच्या झेंडूत गुंफललेला असतो. बेसनाच्या पिठात किंवा थंड्या तांदळाच्या पीठात गुंफून तेलात तळवून काढतात. चटणी आणि कोथिंबीराच्या नजरेने खायला मस्तआधी शिफारस केलेल्या चिकन लॉलीपॉपप्रमाणे, बोंबील फ्राय म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या भारतीय डिशमुळे तुम्हाला ते काय आहे याची चुकीची कल्पना येऊ शकते. हे बोंबील माशांच्या लहान पट्ट्यांपासून बनलेले आहे, जे एकतर तळलेले किंवा लाल करीमध्ये शिजवलेले आहे. हा मासा बाहेरून हलकासा कुरकुरीत केलेला असतो पण आतून मऊ आणि चपळ असतो. याने बाजूला चटणी सोबत दिली जाते. बोंबील फ्राय

ही एक अविश्वसनीय सीफूड डिश आहे जी मी प्रत्येकजण मुंबईत आल्यावर खाण्याची शिफारस करतो.

कांदा बटाटा पोहे

कांदा-बटाटा पोहे, सकाळच्या गडबडीतला परफेक्ट आणि टेस्टी पर्याय! पोह्यामध्ये चिरलेला कांदा, तुकडाणले बटाटे, मसाले आणि हिरव्या मिरच्यांचा तडका मिसळून केलेली ही लाजवाब डिश. थोडा गुळा आणि लिंबा घालून त्याची चव आणखी वाढवता येते. पौष्टिक आणि चवदार, हा बेस्ट ब्रेकफास्ट आहे. शहरातील कोणत्याही रस्त्यावर जा आणि तुम्हाला नवीन चव चाखायला मिळेल आणि हे या हेल्दी ब्रेकफास्ट डिशचे वैशिष्ट्य आहे.

मटण आणि चिकन कबाब

मुंबईला भेट देताना, विशेषत: जर तुम्ही स्ट्रीट फूडसाठी जात असाल तर, मोहम्मद अली रोडवर तुम्हाला मटण कबाब आणि चिकन कबाब्ससह मिळणाऱ्या अविश्वसनीय खाद्यपदार्थांसाठी मी एक रात्र काटेकोरपणे बाजूला ठेवण्याची शिफारस करतो. मटण आणि चिकन कबाब, भारतीया स्वादिष्टांमध्ये तिखट आणि सुगंधी राजे! मसाल्यांच्या मिश्रणात मुरवलेले मटणाचे तुकडे किंवा चिकनचा किमा, शेंगदाण्याच्या पेस्टसह तंदूरवर शिजवले जातात. लिंबा आणि चटण्यांच्या संगतीने ही कबाब तोंडात पाणी आणणारी चव देते. कबाब, किंवा कबाब, कोणत्याही प्रकारच्या मांसासाठी एक शब्द आहे जे एका ज्वालावर, स्कीवर शिजवले जाते आणि हाजी टिक्का येथे असलेल्यांनी माझे मन उडवून टाकले. हाजी टिक्का येथील कबाब मऊ, रसाळ आणि कोमल असतात आणि मिन्समीटचे बनलेले असतात. तुमचे तोंड थंड होण्यासाठी ते कांदे आणि इतर भाज्यांच्या बाजूने दिले जातात. तुम्हाला त्याची आवश्यकता असेल, कारण कबाब देखील मसालेदार चटणीसह सर्व्ह केले जातात जे तुम्हाला आश्चर्यचकित करू शकतात जर तुम्ही त्यासाठी तयार नसाल.

तळलेले कोळंबी

 तळलेले कोळंबी, मराठी जेवणाची एक खासियत! कोळंबी म्हणजेच झिंगा मासळ्याच्या मिश्रणात आणि बेसनाच्या पिठात गुंफलून तळून काढल्या जातात. त्यामुळे त्या सुंदर खुरकुरी आणि चवदार असतात. लिंबा आणि हिरव्या चटण्यांच्या संगतीने ही डिश आणखी चवदार बनते. थंडी असो वा पावसाळा, तळलेल्या कोळंबी कधीही चांगल्या लागतात. मुंबईतील आणखी एक विलक्षण भारतीय स्ट्रीट फूड म्हणजे तळलेले कोळंबी, जे बॉम्बे डकसारखे चमकदार लाल असतात. हे अविश्वसनीय कोळंबी गरम आणि रसाळ आहेत आणि बाहेरून खरोखर छान, कढीपत्ता सारखा मसाले आहे. तुम्ही जे शोधत आहात ते चविष्ट, मसालेदार, उत्कृष्ट भारतीय सीफूड डिश असेल तर मुंबईमध्ये करून पाहण्यासाठी हा सर्वोत्तम पदार्थ आहे. मला ते पुरेसे मिळू शकले नाही.

दही पुरी

दही पुरी, चटपटी आणि गोडीची एक अजब मिश्रित चव! पोपट, फुगीर पुऱ्यांमध्ये थंडगार दही, चमचमीत चटणी आणि लाल तिखटाची भरभरून झाड. शेवयांचा कुरकुरा आवरण आणि कोथिंबिरीची शीतलता या चवीला आणखी आयाम देते. थोडासा गुळा घालून त्याची चव आणखी वाढवता येते. एकदा चाखलं की पुन्हापुन्हा खाण्याची इच्छा होणारी खास डिश.दही पुरी हा लोकप्रिय महाराष्ट्रीयन स्नॅक चाटचा एक प्रकार आहे ज्याची उत्पत्ती मुंबईत झाली आहे आणि त्यात मूग, कांदे, तिखट, धणे, दही नावाचा एक प्रकारचा दही आणि कुरकुरीत चणे नूडल्स यांचा समावेश होतो, ज्या लहान पुरीत ठेवल्या जातात. तेच फुगवलेले, पोकळ ब्रेड बॉल्स जे पाणीपुरीत वापरले जातात. दही पुरी मधील दह्याने डिशमध्ये एक मधुर गोडवा जोडला, जो माझ्या तोंडात फुटला आणि त्यात अनेक अद्भुत पूरक फ्लेवर्सचे मिश्रण होते जे मला खूप आवडले. हा एक विलक्षण नाश्ता आहे ज्या क्षणी तुम्हाला संधी मिळेल त्या क्षणी प्रयत्न करा.

मसाला वडा पाव (भारतीय बर्गर)

वडा पाव, ज्याला भारतीय बर्गर म्हणूनही ओळखले जाते, शहरातील प्रमुख स्नॅक्सपैकी एक वापरल्याशिवाय मुंबईची सहल पूर्ण होत नाही. मसाला वडा पाव, मुंबईच्या रस्त्यांवरचा राजा! बेसनाच्या पिठाच्या वड्याला मसालेदार बटाट्याची भाजीची भरले जाते. मग तो चटपटी हिरवी आणि लसूण चटण्यांचा फटका घेऊन लाडू पावमध्ये बसवला जातो. एका हातात घेऊन खाण्याजोगा हा स्नॅक्स चवीचा आणि पोटपूरगणा दोन्ही आहे. शहराभोवती अंदाजे 50,000 खाद्यपदार्थांचे स्टॉल्स या अनोख्या पदार्थाची विक्री करतात, मुंबईत ते शोधण्यासाठी जागा कमी नाहीत. डिशमध्ये खोल तळलेले बटाट्याचे फ्रिटर असते जे पॅन-तळलेल्या बनमध्ये ठेवले जाते ज्याला पाव किंवा पाओ म्हणतात. शहरातील या पारंपारिक व्हेज स्ट्रीट फूडमध्ये चीज, मेयो, कांदे, कॉर्न चिवडा आणि अगदी चिकन पॅटीजचा समावेश असलेले अनेक प्रकार आहेत. पण कालिदास मसाला वडा पाव येथील वडा पाव या सर्वांपेक्षा वेगळा आहे. अंबाडा तव्यावर तळलेला असतो, किंवा लोणीसह ग्रिल; समृद्ध, लाल पेस्टमध्ये कमी केलेला मसाला; कांदे; आणि शिमला मिरची. बटाट्याचे फ्रिटर आत घालण्यापूर्वी मसाला मिश्रण बन्सच्या आत आणि वर पसरवले जाते. हा मसालेदार, कुरकुरीत आणि चवदार व्हेज बर्गर चाखण्यासाठी मुलुंड परिसरात सहलीला जाणे योग्य आहे. ते चुकवू नका.

रगडा पॅटीस

तुम्ही मुंबईतील स्ट्रीट फूड्स खाण्यासाठी याल तेव्हा, महाराष्ट्र आणि गुजरात राज्यांमधील लोकप्रिय डिश, रगडा पॅटीस वापरणे चुकवू नका. रगडा पॅटीस, मुंबईच्या चाट जगतातला एक तमाशा! उकडलेल्या बटाट्यापासून बनवलेल्या पॅटीसवर चटपटी आणि थोडीशी आंबट असलेली रगडा अर्थात मटणाची ग्रेव्ह घातली जाते. त्यावर कांदा, कोथिंबीर, शेव आणि चटण्यांची भरभरून झाड. एका चटण्यातून दुसऱ्या चटपट्या चवीकडे जाणारा हा पदार्थ खायला मजा येतो. ही डिश पिवळे वाटाणे, बटाटे आणि विविध भारतीय मसाल्यांनी बनलेली आहे आणि देशाच्या उत्तर भागात लोकप्रिय असलेल्या छोले टिक्की नावाच्या डिश सारखीच आहे. रगडा पॅटीस सोबत, दोन मॅश केलेले बटाट्याचे केक (पॅटिस) ग्रेव्ही (रगडा) सोबत दिले जातात आणि वर मटार आणि बटाटे सोबत हिरवी चटणी, चिंचेची चटणी, चिरलेला कांदा, कोथिंबीर आणि शेव सोबत दिला जातो. हिरवी चटणी खूप गरम आहे असे म्हटले तरी ते माझ्यासाठी गोड आणि मसालेदार अजिबात नव्हते. उष्णता नसतानाही, मुंबईतील माझ्या आवडत्या खाद्यपदार्थांच्या यादीत ते अजूनही खूप वरचे आहे.

कबाब रोल्स

कबाब रोल्स, मुंबईच्या रस्त्यावरचा वेगवान आणि चवदार स्नॅक्स! सुगंधी मसाल्यांत मुरवलेल्या चिकन किंवा मटणाच्या तुकड्यांचे कबाब तंदूरवर शिजवले जातात. त्यानंतर ते गरमागर रोटीत किंवा लेहजमी तंदूरच्या रोटीत गुंडाळले जातात. कांदा, कोथिंबीर, लिंबा आणि चटण्यांचा फटका या रोल्सना आणखी चवदार बनवतो. वेगवेगळ्या चटण्यांच्या पर्यायांसह मिळणारे हे रोल्स पटकन भूक भागवण्याचा उत्तम मार्ग आहेत. तुम्ही भारतातील स्ट्रीट फूड खाण्याच्या ठिकाणांवर संशोधन केलेले खाद्यप्रेमी असल्यास, तुम्हाला कदाचित बडेमिया, मुंबईत 1946 मध्ये स्थापन करण्यात आलेला प्रतिष्ठित फूड स्टॉल आणि रेस्टॉरंट शृंखला भेटला असेल. हे पाककलेचे ठिकाण त्याच्या करी आणि कबाबसाठी ओळखले जाते. , ज्यात त्यांच्या विलक्षण कबाब रोलचा समावेश आहे. माझ्या चिकन भुना रोलमध्ये ताजे, बारीक केलेले चिकन असते जे रेस्टॉरंटच्या कबाब मसाल्यामध्ये मॅरीनेट केले जाते आणि ते तुमच्या समोर बनवलेल्या रोटीमध्ये गुंडाळले जाते. मसाल्यामध्ये मसाल्यांचे एक गुप्त मिश्रण आहे जे आश्चर्यकारकपणे चवदार आहे आणि चिकनला खूप चांगले पूरक आहे. रोटी खूप ताजी आणि चविष्ट आहे आणि या कबाबला माझ्या आयुष्यातील सर्वोत्तम चिकन रॅप्सपैकी एक बनवते. तुम्ही मुंबईत आल्यावर हे नक्की करून पहा.

दही पुरी

दही पुरी, चटपटी आणि गोडीची झिंगा! पोपट, फुगीर पुऱ्यांमध्ये थंडगार दही, चटपटी चटणी आणि लाल तिखटाची भरभरून झाड. शेवयांचा कुरकुरा आवरण आणि कोथिंबिरीची सुगंध या चवीला आणखी आयाम देतात. थोडासा गुळा घालून त्याची गोडी समतोल राखता येते. एकदा चाखलं की पुन्हापुन्हा खाण्याची इच्छा होणारी खास डिश. आमच्या यादीतील पुढील डिश, दही पुरी हा लोकप्रिय महाराष्ट्रीयन स्नॅक चाटचा एक प्रकार आहे ज्याची उत्पत्ती मुंबईत झाली आहे आणि त्यात मूग, कांदे, तिखट, धणे, दही नावाचा एक प्रकारचा दही आणि कुरकुरीत चणे नूडल्स यांचा समावेश होतो, ज्या लहान पुरीत ठेवल्या जातात. तेच फुगवलेले, पोकळ ब्रेड बॉल्स जे पाणीपुरीत वापरले जातात.

दही पुरी मधील दह्याने डिशमध्ये एक मधुर गोडवा जोडला, जो माझ्या तोंडात फुटला आणि त्यात अनेक अद्भुत पूरक फ्लेवर्सचे मिश्रण होते जे मला खूप आवडले. हा एक विलक्षण नाश्ता आहे ज्या क्षणी तुम्हाला संधी मिळेल त्या क्षणी प्रयत्न करा.

थालीपीठ

थालीपीठ, महाराष्ट्राचा लाडका ब्रेकफास्ट आणि स्नॅक!  ज्वारी, तांदूळ, गहूं अशा वेगवेगळ्या पिठाच्या मिश्रणात तिखट, सुगंधी मसाले आणि चिरलेल्या भाज्या खुपशी भरलेली असते. थालीवर हाताने वाळून घेतल्यानंतर तव्यावर तेल लावून भाजून काढतात. चटणी आणि लोणच्या सोबत खाण्याची मजा अप्रतिम. मुंबईतील सर्वोत्कृष्ट व्हेज स्ट्रीट फूडच्या शोधात असलेले लोक नशीबवान आहेत, कारण शहरातील स्ट्रीट फूड स्टॉल्स आणि रेस्टॉरंट्स विविध प्रकारच्या स्वादिष्ट, भाजीपाला-आधारित पाककृती तयार करतात, ज्यामध्ये थालीपीठाचा समावेश आहे, जे एक चवदार, बहु-धान्य पॅनकेक आहे. तांदूळ, गहू, ज्वारी आणि बाजरी यासारखी धान्ये; चणे आणि उडीद सह शेंगा; कांदा, ताजी कोथिंबीर आणि इतर भाज्या; आणि मसाले जसे की धणे आणि जिरे. मी मुंबईत वापरलेल्या थालीपीठाने मला खोल तळलेल्या बटाटा पॅटीची आठवण करून दिली आणि थोडी आंबट चव असलेली नारळाची चटणी दिली गेली, जी मी माझ्या प्रवासात आधी वापरलेल्या गोड जातींपेक्षा वेगळी होती. हा पदार्थ फक्त महाराष्ट्रातच मिळतो, त्यामुळे मुंबईला गेल्यावर नक्की करून पहा.

कोथिंबीर वडी

कोथिंबीर वडी, महाराष्ट्राच्या चवीचं सोने! कोथिंबिरीच्या सुगंधी पानांचं आणि बेसनाच्या पिठाचं मिश्रण मसाल्यांसह बनवलं जातं. वाफवून तयार केलेल्या या वड्या खमंग सुगंध आणि कुरकुरीत चवीमुळे खायला मस्त! चहा सोबत किंवा स्वतंत्रपणे स्नॅक्स म्हणून चटणी आणि नारळाच्या किसाच्या सजावटात ही वडी उत्तम लागते. आणखी एक भारतीय स्ट्रीट फूड डिश तुम्ही मुंबईत जरूर वापरून पहावे तो म्हणजे कोथिंबी वडी नावाचा एक अत्यंत लोकप्रिय महाराष्ट्रीयन स्टार्टर किंवा एपेटाइजर. हा कुरकुरीत आणि चविष्ट नाश्ता बेसन, किंवा बेसन, तसेच कोथिंबीर आणि मसाल्यांनी बनवला जातो ज्यामध्ये आले, लसूण, जिरे, गरम मसाला, हळद आणि बरेच काही समाविष्ट असू शकते. कोथिंबीर फ्रिटर म्हणूनही ओळखले जाते, ही डिश सहसा तळलेली असते, परंतु तळलेले नसलेले आवृत्त्या देखील बनवता येतात. ही आश्चर्यकारक डिश तळलेल्या, बटाटा-आधारित व्हेजी बर्गरची आठवण करून देणारी होती. ते बाहेरून कुरकुरीत होते, आतून मऊ होते आणि प्रत्येक चाव्याने माझ्या टाळूला धुण्यासाठी एक अद्भुत आणि वैविध्यपूर्ण मसाले पाठवले. मी नारळाच्या चटणीने ते करून पाहिलं आणि त्यासाठी डोकं वर काढलं. ही डिश उत्कृष्ट आहे.

साबुदाणा वडा

साबुदाणा वडा, उपवासातली चविष्ट आणि तृप्त करणारी खास डिश! साबुदाणा, शेंगदाण्याच्या पेस्ट, बटाट्याचा रसा आणि थोड्या मसाल्यांचं मिश्रण करून बनवलं जातं. वड्याच्या आकारात तयार केल्यानंतर तळून काढल्या जातात. लिप-स्माकिंग, तळलेले पदार्थ महाराष्ट्रात सामान्य आहेत आणि त्यातील एक उत्कृष्ट साबुदाणा वडा आहे, ज्याला सागो वडा असेही म्हणतात. हा पारंपारिक नाश्ता साबुदाणा, किंवा टॅपिओका, तसेच बटाट्यापासून बनवला जातो. , शेंगदाणे, लाल आणि हिरव्या मिरच्या आणि कोथिंबीर, ज्याचे लहान गोळे किंवा पॅटीज बनतात आणि गरम तेलात शिजवतात. साबुदाणा वडा सामान्यतः धार्मिक सणांमध्ये दिला जातो आणि उपवास करताना खाण्याचा उत्तम पर्याय मानला जातो. माझ्याकडे मुंबईत दही आणि खोबऱ्याची चटणी सोबत गरमागरम सर्व्ह करण्यात आली. तळलेले असले तरी ते मऊ आणि मधोमध गुळगुळीत होते. त्यात दही आणि चटणी दोन्ही छान जमले. फ्लेवर्स या जगाच्या बाहेर होत्या.

तवा पुलाव

तवा पुलाव, झटपट बनणारा आणि चवदार बेसन भात! आधी शिजवलेला बासमती तांदूळ, तोंडीला सुगंध आणणारे मसाले, रंगीबेरंगी भाज्यांचा तडका आणि शेवयांचा कुरकुरा आवरण - या सर्वांचं मिश्रण म्हणजे तवा पुलाव. थोडा वेळात बनणारा हा पदार्थ पोटपूरगणा आहे. आमची पुढची स्ट्रीट फूड डिश म्हणजे तवा पुलाव, हा आणखी एक लोकप्रिय महाराष्ट्रीयन पदार्थ आहे, जो मी मुंबईतील जुहू बीचवर तसेच पुण्यातील जेएम रोडवर करून पाहिला. बासमती किंवा लांब धान्य तांदूळ, टोमॅटो, भोपळी मिरची, फरसबी, कांदा, बटाटे, वाटाणे, आले, लसूण, जिरे, मसाला, हळद, कोथिंबीर, तूप आणि बरेच काही असलेले हे सामान्य व्हेज डिश तयार केले जाते. मोठ्या, सपाट तव्याला तवा म्हणतात, आणि ते तळलेले तांदूळ डिशसारखेच असते. मुंबईच्या जुहू बीचवर माझ्याकडे असलेला तवा पुलाव खूपच चटपटीत होता, पण सुदैवाने तो पाणचट दह्यासोबत देण्यात आला होता, ज्यामुळे माझ्या तोंडात आणि घशातील उष्णता शांत होण्यास मदत झाली. मसाल्याने छान पोत दिले आणि मला त्यातल्या भाज्या आवडल्या, विशेषत: फरसबी आणि टोमॅटो. तवा पुलाव सोबत काही कुरकुरीत टोमॅटोचे तुकडे आणि पापड, एक पातळ, वेफर सारखी फ्लॅटब्रेड देखील दिली गेली.

पनीर चिली

पनीर चिली, मसाले आणि चटपट्या चवींचा धमाका! तुकडा केलेले पनीर मसाल्याच्या मिश्रणात शिजवले जाते. मग त्याला चटपटी सोया आणि टोमॅटो सॉसमध्ये गुंफलून तांदुळाच्या पिठाच्या थरात तळता येते. थोडीशी कोथिंबीर आणि लिंबा घालून त्याची चव आणखी वाढवता येते. एकदा खाऊन तर पुन्हा पुन्हा खायची इच्छा होणारी ही एक उत्तम पार्टी स्टार्टर आहे. भारतीय खाद्यपदार्थांव्यतिरिक्त, तुम्हाला जुहू बीचवर विलक्षण इंडो-चायनीज पदार्थ देखील मिळू शकतात, ज्यात भारतातील माझ्या आवडत्या पदार्थांपैकी एक म्हणजे पनीर चिली. ही अभूतपूर्व व्हेज डिश चिनी सॉस आणि मिरचीच्या पेस्टसह खोल तळलेले पनीरचे चौकोनी तुकडे (एक प्रकारचा न वितळणारे कॉटेज चीज जे भारतीय व्हेज डिशेसमध्ये अत्यंत लोकप्रिय आहे) तळून आणि मिश्रण ताज्या बेडवर घालून बनवले जाते. कोबी आणि इतर भाज्या. अंतिम परिणाम म्हणजे एक अभूतपूर्व, चवदार, तोंडाला पाणी आणणारी डिश आहे. जरी मला सांगितले गेले की ते मसालेदार असेल आणि ते माझ्यासाठी अजिबात गरम नव्हते, फ्लेवर्स इतके समृद्ध आणि जटिल आहेत की मी उष्णता अजिबात गमावली नाही. या डिशने माझे पहिले पनीर असल्याचे चिन्हांकित केले. त्याचा पोत आणि चव इतकी वेगळी होती की मला आधी टोफू वाटले. मी कितीही वेळा भारतात गेलो तरी हीच एक डिश आहे जी मी नेहमी शोधत राहीन. तुम्ही मुंबईत अवश्य वापरून पहायला हवेत हे शीर्ष भारतीय स्ट्रीट फूड पदार्थांपैकी एक आहे.

दही कचोरी

दही कचोरी, गुजराती आणि मराठी स्वयंपाकपद्धतींचा संगम! मसालेदार बेसनाच्या पिठाच्या कचोरी तळून घेतल्या जातात. नंतर त्यावर थंडगार दही, चटपटी चटण्या आणि लाल तिखटाची भरभरून झाड. शेवयांचा कुरकुरा आवरण या चवीला आणखी आयाम देतो. गोडी आणि चटपटेपणा यांचं सुंदर मिश्रण असलेली ही खास डिश. जुहू बीचवर जेवणाचा आस्वाद घेत असलेल्या शेकडो लोकांमधून जाताना, दही कचोरी हा एक उत्तर भारतीय पदार्थ वापरण्यासाठी थांबा, ज्याने मुंबईच्या गजबजलेल्या स्ट्रीट फूड मार्केटमध्ये प्रवेश केला आहे. ही डिश मैदाचे पीठ आणि तुपाच्या पिठापासून बनविली जाते, जी पिवळी मूग डाळ, बेसन, आले, हिरव्या मिरच्या, मिरची पावडर, गरम मसाला, लवंगा, जिरे आणि त्यापूर्वी भरलेले असते. तेलात तळलेले असते. जुहू बीचवर माझ्याकडे जो प्रकार होता तो अधिकच डिकन्स्ट्रक्ड व्हर्जन होता, जिथे तळलेले पीठ किंवा कचोरी, डाळ, मिरच्या आणि वर ठेवलेल्या विविध चटण्या आणि दही यासह इतर सर्व घटकांसह प्लेटवर चुरा केला होता. . चिंचेच्या चटणीमुळे डिश गोड आणि ताजेतवाने होती आणि आश्चर्यकारकपणे चवदार होती, आणि निश्चितपणे जुहू बीचवरील माझ्या आवडींपैकी एक.

चिकन लॉलीपॉप

चिकन लॉलीपॉप, पार्टी आणि गेट-टुगेदरमध्ये धूमधडाका करणारा नुस्ता! चिकन विंग्सच्या मजेदार आकारात तयार केलेल्या या चिकनमध्ये मसाल्यांचा खास मिश्रण भरले जाते. नंतर त्या क्रिस्पी ब्रेडक्रंब्सच्या कोटिंगमध्ये गुंफलून तळून काढल्या जातात. चटणी आणि मयोनेझच्या वेगवेगळ्या फ्लेवर्समध्ये बुडवून खाण्याची मजा अप्रतिम! चिकनच्या चवीसह क्रिस्पी टेक्सचरमुळे ही एक उत्तम स्नॅक्स आहे. आमच्या मुंबईतील 25 स्ट्रीट फूडच्या यादीतील पुढील स्ट्रीट फूडचे नाव, चिकन लॉलीपॉप, तुम्हाला वाटेल की ही एक गोड डिश आहे, परंतु तसे नाही - हे एक तळलेले चिकन ड्रमस्टिक आहे जे एका चमकदार लाल करीमध्ये आंघोळ करते. ते इतके दोलायमान आणि समृद्ध आहे की ते कोंबडीच्या त्वचेचा आणि मांसाचा रंग बदलते. जेव्हा ड्रमस्टिक्स सरळ धरले जातात तेव्हा ते लॉलीपॉपसारखे दिसतात, म्हणून त्याचे वेगळे नाव. तुम्ही याआधी तळलेले चिकन खाल्ले असेल, पण मला खात्री आहे की, तुम्ही याआधी भारतात गेल्याशिवाय, तुम्ही असे तळलेले चिकन कधीच खाल्ले नसेल! हे अतिशय चवदार आहे आणि खूप मसालेदार नाही, आणि अदरक सॉससह सर्व्ह केले जाते ज्याने माझ्या चव कळ्या अधिक तृष्णा केल्या होत्या. मी तुम्हाला खात्री देतो, फक्त एक चाव्याव्दारे तुम्हाला आणखी लालसा वाटेल.

चिकन टिक्का

चिकन टिक्का, तंदूरमध्ये भाजलेल्या मसालेदार चिकनचा तुकडा! मुरगळलेले चिकन मास मसाल्याच्या जादुई मिश्रणात कोटलेलं जातं. नंतर ते तंदूरच्या आगीत शिजवले जाते. लिंबा आणि चटण्यांच्या सोबतीने हा पदार्थ आणखी चवदार बनतो. मुलायम चिकन आणि चटपट्या चवीमुळे ही एक उत्तम पार्टी डिश आहे. चिकन टिक्का या नावाने ओळखल्या जाणाऱ्या चकचकीत, भाजलेल्या किंवा ग्रील्ड चिकन डिशशिवाय तुम्ही मुंबईत वापरून पाहावे अशा सर्वोत्कृष्ट भारतीय स्ट्रीट फूड डिशची कोणतीही यादी पूर्ण नाही, जी दही आणि मसाल्यांच्या मिश्रणात चिकनचे लहान तुकडे मॅरीनेट करून तयार केली जाते ज्यामध्ये आले, लसूण पेस्ट, आणि लाल तिखट.

मी चिकन टिक्का (जो मूलत: चिकन तंदुरीची बोनलेस आवृत्ती आहे) मुंबईच्या वांद्रे परिसरातील इटेरिया येथे करून पाहिला. हे चीज आणि स्वादिष्ट सॉससह रॅपमध्ये सर्व्ह केले गेले. मला चिकन मसालेदार वाटले नसले तरी ते अत्यंत चवदार होते आणि त्याभोवती कुरकुरीत रॅप बनवलेला एक अप्रतिम मांसाहारी डिश मी कधीही विसरणार नाही!साबुदाणा वडा

नवरात्रीत आपण जे खातो ते खरे तर मुंबईचे पारंपरिक स्ट्रीट फूड आहे. बटाटे, टॅपिओका (साबुदाणा) आणि मसाल्यांनी बनवलेला हा कुरकुरीत नाश्ता पुदिन्याची चटणी आणि लिंबूपाणी बरोबर उत्तम जातो.

मटण रोल

मटण रोल, मांसाहारी खवय्यांचं स्वप्न! सुगंधी मसाल्यांत मुरवलेले मटणाचे तुकडे, तळून खुरकुरी केले जातात किंवा तंदूरमध्ये शिजवले जातात. मग ते नरम लाडू पावमध्ये कांदा, कोथिंबीर, लिंबा आणि चटपट्या चटण्यांसह भरले जातात. हा एक हातात घेऊन खाता येणारा, चवीने भरलेला आणि पोटपूरगणा असलेला स्नॅक आहे. तुम्ही जे शोधत आहात ते स्वादिष्ट मांस आणि अभूतपूर्व फ्लेवर्सने भरलेले उबदार, चवदार डिश असल्यास, मोहम्मद अली रोडकडे जा, जिथे तुम्हाला मटण रोल विकणारे विक्रेते सापडतील. हे रोल पूर्ण वाढ झालेल्या मेंढीच्या कोमल, रसाळ मांसापासून बनलेले असतात, त्याभोवती अंड्याची रोटी गुंडाळलेली असते. हा रोल एका मोठ्या, सपाट जाळीवर शिजवला जातो ज्याला तवा म्हणतात आणि लिंबाचा तुकडा आणि भाज्यांच्या बाजूने सर्व्ह केले जाते. रोलमध्ये मसाल्यांचे विलक्षण मिश्रण आहे आणि ते खूप मसालेदार देखील आहे, परंतु त्यासोबत दिल्या जाणाऱ्या भाज्या उष्णता शांत करण्यास मदत करतात. हे जवळजवळ मटण आतल्या मसालेदार अंडी रोलसारखे आहे. तुम्हाला मसालेदार पदार्थ आणि मांसाहारी भारतीय पदार्थ आवडत असल्यास, मटण रोल तुमच्यासाठी नक्कीच आहे.

सारांश

भारताच्या महाराष्ट्र राज्यातील कोकण किनाऱ्यालगत वसलेले, मुंबई शहर. ज्यात सर्व आर्थिक वर्ग आणि विविध धर्म आणि जातीय लोकांचा समावेश आहे, रस्त्याच्या कडेला असलेल्या विशिष्ट आणि किफायतशीर खाद्यपदार्थांचा आनंद घेण्यासाठी ओळखले जातात ज्यामुळे शहर जगभरातील खाद्यप्रेमींसाठी एक प्रमुख गंतव्यस्थान बनले आहे.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.