सात्विक भोजन म्हणजे काय | चांगली जीवनशैली राखण्याबरोबरच विविध पद्धतिचे जेवण घेणे, सात्विक आहार ठेवणे फार गरजेचे आहे | सात्विक शब्द सत्व शब्दाने बनला आहे जो शुद्धि, उर्जा, स्वच्छता आणि सशक्तता असे सूक्ष्म पोषक तत्वांनी अत्यंत समृद्ध असा मानला जातो | सात्विक आहारात रेशेयुक्त खाद्यपदार्थांचा समावेश अधिक असतो, कमी चरबीयुक्त शाकाहारी आहार जो योगा आधारित जीवनाचे तत्वज्ञान सांगतो, हल्का, आरोग्यवर्धक असतो, सात्विक आहारात स्वच्छता आणि शारीरिक शक्ती, चांगले आरोग्य आणि दीर्घ जीवनावर भर दिला जातो

 सात्विक भोजन

सात्विक भोजन म्हणजे काय?

तुम्ही जे अन्न ग्रहण करता त्याने तुमच्या आरोग्यावर मोठा फरक जाणवतो. चांगली जीवनशैली राखण्याबरोबरच विविध पद्धतिचे जेवण घेणे, सात्विक आहार ठेवणे फार गरजेचे आहे, जो तुमच्या आरोग्यात चांगला बदल आणणारा एक मार्ग आहे. सात्विक शब्द सत्व शब्दाने बनला आहे जो शुद्धि, उर्जा, स्वच्छता आणि सशक्तता असे सूक्ष्म पोषक तत्वांनी अत्यंत समृद्ध असा मानला जातो. सात्विक आहारात रेशेयुक्त खाद्यपदार्थांचा समावेश अधिक असतो, कमी चरबीयुक्त शाकाहारी आहार जो योगा आधारित जीवनाचे तत्वज्ञान सांगतो, हल्का, आरोग्यवर्धक असतो, सात्विक आहारात स्वच्छता आणि शारीरिक शक्ती, चांगले आरोग्य आणि दीर्घ जीवनावर भर दिला जातो, यात कोणत्या पद्धतिने खातो आणि आपल्या जीवनशैलीच्या सवयी कशा आहेत जेणेकरुन भावनिक संतुलन राखून टॉक्सिन (विषारी पदार्थ) ला शरीराबाहेर टाकले जाते, याने तुम्ही उर्जावान राहता आणि आनंदी, शांत राहता आणि मानसिक स्पष्टता राहते.

हा तुमच्या शरीराची प्रतिकारशक्ती वाढविण्याचा मार्ग सुद्धा असू शकतो. नुसते अन्न नाही तर सात्विक आहार खाण्याच्या सवयी आणि संयमी राहण्यावर केंद्रित आहे, जे तेवढेच लाभदायी आहे जसे तुमचे निरामय आहार घेणे. मांसाहार, कुक्कुटपालन किंवा अंड्याचे अंश असलेले कोणतेही उत्पादन सात्विक आहारात वर्ज्य म्हणजे त्याचा पूर्ण निषेध आहे. सात्विक आहाराला दीर्घ आयुष्य, बलवर्धक आणि मानसिक आरोग्य वाढविणारा सांगितला गेला आहे. खाली नमूद केलेले खाद्यपदार्थ तुमच्या सात्विक आहाराचा भाग असु शकतात ज्याचे सेवन तुम्ही आपली इम्युनिटी वाढविण्या करिता आणि आज़ारपासुन वाचण्या करिता करु शकता.

आवळा, अंकुरलेले संपूर्ण धान्य, डाळी आणि शेंगा, मध, तूप, भाजीपाला, ताज्या फळांचे रस, लिंबू पाणी, काजू आणि बिया, हर्बल टी, आले, हळद, काळे मिरे, गूळ, अपरिष्कृत साखर, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थ, पालक, गाजर, भाजी किंवा कोशिंबीर बनवण्यासाठी उपयुक्त अशी कोणतीही वनस्पती, बटाटे, ब्रोकोली, लेट्यूस, मटार, फुलकोबी(फ्लॉवर) ही सात्विक आहारातील भाज्यांची उदाहरणे आहेत. सगळेच मूळ कंद सात्विक आहाराचा भाग नसतात. सफरचंद, केळी, पपई, आंबा, चेरी, खरबूज, पीच, पेरू इत्यादी फळे यात येवू शकतात. सात्विक आहार हा कच्च्या भाज्या आणि सॅलडमधील पौष्टिक घटक 40 टक्के वाढविण्यास मदत करतो.

आवश्यक सूक्ष्म अन्नद्रव्ये, आहारातील फायबर, अँटिऑक्सिडंट्स, प्रथिने, खनिजे आणि मोनोसॅच्युरेटेड फॅट्सने समृद्ध असल्याने, ते आपल्याला जीवनशैलीतील अनेक विकारांपासून वाचविण्यास मदत करते, जसे वजन कमी करण्यास मदत होते, शरीर आणि मन संतुलित राहते, पचनसंस्था सुधारण्यास मदत होते, मधुमेह मेल्तिस, हृदयविकार, उच्च रक्तदाब, कर्करोग, पक्षाघात यांसारख्या घातक आजारांपासून संरक्षण होते आणि बॉडी डिटॉक्स होण्यास मदत होते.

आहार आणि गुणधर्म

गुणवत्ता म्हणजे काय? तीन गुण हे निसर्गातील ऊर्जेच्या विविध गुणधर्मांचे समूह आहेत (भौतिक पदार्थ). कोणत्याही सजीवामध्ये गुण असतात आणि ती मन, शरीर आणि आत्मा किंवा चेतना या तीन "प्रवृत्ती" पैकी एक आहे. सत्व, रजस आणि तम गुण ही तीन गुण आहेत. या श्रेणी आपले आरोग्य, वर्तन, विचार आणि आहार परिभाषित करतात आणि प्रतिबिंबित करतात.

सात्विक म्हणजे शुद्धता, आरोग्य, सुसंवाद आणि कल्याण.

राजसिक म्हणजे तणाव, राग, क्रियाकलाप आणि अस्वस्थता.

तामसिक म्हणजे मंदपणा, आळस आणि आळस.

आपल्यापैकी प्रत्येकामध्ये तिन्ही गुण आहेत, परंतु भिन्न प्रमाणात. उदाहरणार्थ- पुरेशी विश्रांती आणि झोप यासाठी तम गुण आवश्यक आहे, कामासाठी रजस गुण आणि जीवनातील आकांक्षा पूर्ण करण्यासाठी सत्त्वगुण आवश्यक आहे. निरोगी शरीर आणि मनाद्वारे चेतनेचे पोषण करण्यासाठी सत्त्वगुण वाढवणे हे योगिक जीवनशैलीचे उद्दिष्ट आहे. आणि सात्विक आहार हा आपला सत्त्वगुण वाढवण्याचा सोपा मार्ग आहे. कारण आपण जे अन्न खातो त्याचा आपल्यावर शारीरिक, भावनिक, मानसिक आणि आध्यात्मिक स्तरावर परिणाम होतो. अध्यात्मिक मार्गाच्या प्राप्तीकडे वाटचाल करण्यात आहार महत्त्वाची भूमिका बजावतो.

राजसिक, तामसिक आणि सात्विक आहार म्हणजे काय?

राजसिक आहारामध्ये प्रामुख्याने मसाले असलेले आणि चवीने समृद्ध असलेले कांदा आणि लसूण, तळलेले पदार्थ, कॉफी, चहा, शुद्ध पदार्थ, साखरयुक्त पदार्थ आणि चॉकलेट इत्यादींचा समावेश होतो. हे पदार्थ थोड्या काळासाठी झटपट ऊर्जा देतात, पण शेवटी आपल्याला ऊर्जा कमी किंवा तणावही जाणवतो. राजसिक दर्जेदार अन्नामुळे मन आणि शरीराचे संतुलन बिघडते. या प्रकारच्या आहारामुळे मनाच्या खर्चावर शरीराचे पोषण होते. राजसिक व्यक्तीचे गुण - कमकुवत पचनसंस्था, नेहमी लवकर अन्न खाण्याची घाई आणि जड अन्न आवडते.

तामसिक आहारामध्ये प्रामुख्याने गरम केलेले अन्न, रासायनिक प्रक्रिया केलेले अन्न, जसे की अंडी, मांस, अल्कोहोल, सिगारेट इत्यादींचा समावेश होतो. तामसिक व्यक्ती मंद, कल्पनाशून्य, गतिहीन, निष्काळजी, अज्ञानी आणि सुस्त असेल. त्यांना मधुमेह, लठ्ठपणा, यकृताचे आजार यासारखे आजार जाणवतील.

सात्विक अन्न हा एक शुद्ध शाकाहारी आहार आहे ज्यामध्ये हंगामी ताजी फळे, मुबलक ताज्या भाज्या, संपूर्ण धान्य, कडधान्ये, अंकुर, कोरडे फळे, बिया, मध, ताजी औषधी वनस्पती, दूध आणि दुग्धजन्य पदार्थांचा समावेश आहे जे प्राण्यांच्या जाळ्यापासून मुक्त आहेत. हे पदार्थ सत्त्वगुण किंवा आपल्या चेतनेची पातळी वाढवतात. सात्विक अन्न हे प्रेमाने, कृतज्ञतेने आणि जागरूकतेने शिजवून खाल्ले जाते. सात्विक व्यक्ती शांत, शांत, सौहार्दपूर्ण, उर्जा, उत्साह, आरोग्य, आशा, आकांक्षा, सर्जनशीलता आणि संतुलित व्यक्तिमत्वाने परिपूर्ण असते. सात्विक आहाराचा एक अतिरिक्त फायदा म्हणजे ते वजन नियंत्रणात ठेवण्यास मदत करते आणि वजन कमी करण्याची एक अतिशय प्रभावी पद्धत आहे. जास्त प्रक्रिया केल्यावर, जास्त काळ साठवल्यास किंवा तळलेले असताना सात्विक अन्न तामसिक बनते.

सात्विक भोजन

कांदा आणि लसूण नसलेले सात्विक अन्न ज्यामध्ये टोमॅटो, गोड आणि आंबट भोपळा, ताक, मसाला पांढरा बटाटा, रोटी, तांदूळ आणि आंब्याचे लोणचे सह तूर डाळ समाविष्ट आहे.

साहित्य:

तडका ताक:

१ वाटी दही + १ वाटी पाणी

1/4 टीस्पून भाजलेले जिरे

1/4 टीस्पून काळी मिरी

काळे मीठ, चवीनुसार साधे मीठ

१ टीस्पून तूप

1/4 टीस्पून संपूर्ण जिरे

1/4 टीस्पून मोहरी

1/4 टीस्पून हिंग

आवश्यकतेनुसार चिरलेली कोथिंबीर

टोमॅटो डाळीसाठी:

१ वाटी तूर डाळ

1 टीस्पून जिरे

2 टोमॅटो

3-4 कढीपत्ता

1/4 टीस्पून कसुरी मेथी

1/4 टीस्पून हळद पावडर

चवीनुसार मीठ

1/4 टीस्पून हिंग

१-२ अख्ख्या लाल मिरच्या

1/2 टीस्पून लाल मिरची

चिमूटभर साखर

२ चमचे तूप

पांढरे बटाटे साठी

२ उकडलेले बटाटे चिरून

१ टीस्पून तूप

चवीनुसार मीठ

१ टीस्पून भाजलेले जिरे

1 टीस्पून काळी मिरी

चिमूटभर लाल तिखट

1 टीस्पून जिरे

चवीनुसार मीठ

कृती

१. ताक बनवण्यासाठी आपण दह्यामध्ये पाणी, जिरे, मिरपूड आणि मीठ घालून चर्नरने फेटून घेऊ, आता ते ताक करण्यासाठी एका कढईत तूप गरम करून त्यात जिरे, मोहरी आणि हिंग घालून तडतडून ताक घाला. आणि झाकून ठेवा. कोथिंबीर घाला. तयार. ताक स्वादिष्ट आणि आरोग्यदायी आहे

2. टोमॅटो डाळीसाठी: डाळ धुवून 20-30 मिनिटे शिजण्यापूर्वी बाजूला ठेवा, कुकरमध्ये तूप गरम करा, जिरे तडतडून घ्या आणि टोमॅटो मिक्सरने बारीक करा, आता हळद, तिखट, मीठ, साखर, हिंग घाला. पूर्ण लाल मिरच्या, कढीपत्ता घालून तूप सुटेपर्यंत परतून घ्या.आता त्यात डाळ घालून परतून घ्या.3 वेळा पाणी घालून 2-5 शिट्ट्या वाजवा आणि 2-5 मिनिटे मंद आचेवर ठेवा.गॅस बंद करा.कोथिंबीर घाला. सर्व्ह करताना तूप घालून स्वादिष्ट डाळ सर्व्ह करा.

3. पांढऱ्या बटाट्यासाठी: कढईत तूप गरम करून त्यात बटाटे घालून गुलाबी होईपर्यंत परतून घ्या.आता गॅस बंद करून सर्व साहित्य घालून मिक्स करा.हे बटाटे असेच बनवले जातात.जे घरी कांदा खातात ते कांदे घालून खातात. च्या वर.

सारांश

सात्विक आहाराचा आपल्या आरोग्यावर आणि तंदुरुस्तीवर काय परिणाम होतो याबद्दल खूप उत्सुकता आहे. बरोबरच, कारण आपण जे अन्न खातो त्याचा आपल्या विचार प्रक्रियेवर आणि प्रकृतीवर परिणाम होतो आणि त्याउलट. चांदोग्य उपनिषद सात्विक अन्न खाण्यावर भर देते कारण असे अन्न खाल्ल्याने मन शुद्ध होते आणि आपल्या शुद्ध चेतनेचा भाग बनते. शुद्ध मनाचे लोक शुद्ध, सात्विक अन्न पसंत करतात.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.