कोंबडीचे अंडे | अंडी ही प्रथिनांचा उत्तम स्रोत आहे | दिवसातून किती अंडी खावीत | सामान्य लोक निरोगी राहण्यासाठी दिवसातून 2-3 अंडी खाऊ शकतात | माणसाच्या नैसर्गिक रोगप्रतिकार शक्तीला बळकट करण्यासोबतच शारीरिक विकासातही अंडी महत्त्वाची भूमिका बजावतात | अंडी दीर्घकाळ टिकून राहण्यासाठी शीतगृहाचा वापर केला जातो | उष्ण आणि दमट हवामानात अंडी खाण्याचा परिणाम प्रत्येक व्यक्तीसाठी वेगवेगळा असू शकतो |

कोंबडीचे अंडे

 

दिवसातून किती अंडी खावीत

उकडलेले अंडे किंवा ब्रेड ऑम्लेट हा केवळ परदेशातच नाही तर भारतातही बहुतेक लोकांचा आवडता नाश्ता बनला आहे. विशेषत: फिटनेस फ्रीक्स आणि वर्कआउट करणारे लोक अंड्याचे सेवन प्रोटीनचा उत्तम स्त्रोत म्हणून करतात.

अंडी खाणे हे आरोग्यदायी मानले जात असले तरी, दररोज अंडी खाणे आरोग्यासाठी सुरक्षित आहे का? असा प्रश्न अनेकांना पडतो. अंडी ही प्रथिनांचा उत्तम स्रोत आहे, पण यामध्ये त्यात कोलेस्टेरॉलही अधिक प्रमाणात आढळते. यामुळेच बहुतेक फिटनेस तज्ज्ञ अंड्याचा पिवळा भाग काढून ते खाण्याचा सल्ला देतात. आज आपण रोज अंडी खाणे आरोग्यासाठी सुरक्षित आहे का?

दररोज अंडी खाणे किती सुरक्षित?

अंड्यांमध्ये हाय कोलेस्ट्रॉल असते, ज्यामुळे शरीरातील कोलेस्ट्रॉलची पातळी वाढण्याची शक्यता असते. एका अंड्यामध्ये साधारणतः 186 मिलीग्राम कोलेस्ट्रॉल असते, परंतु ते खाल्ल्याने शरीरात हाय-डेन्सिटी लिपोप्रोटीनचे प्रमाण वाढते, जे आरोग्यासाठी चांगले कोलेस्ट्रॉल असल्याचे मानले जाते. त्यामुळे असे म्हणता येईल की, रोज अंडे खाणे आरोग्यासाठी चांगले मानले जाऊ शकते. अंड्यामध्ये अनेक पोषक घटक असतात जे उत्तम आरोग्यासाठी आवश्यक असतात. एका मोठ्या अंड्यामध्ये 6.30 ग्रॅम प्रथिने, 147 मिलीग्राम कोलीन, 0.53 मिलीग्राम व्हिटॅमिन ई, 2.05 ग्रॅम व्हिटॅमिन डी आणि फोलेट असते. जे शरीरात उपस्थित पेशी तयार करण्यात आणि दुरुस्त करण्यात मदतगार ठरू शकतात. त्याच वेळी व्हिटॅमिन ई आणि डी केस, त्वचा आणि हाडे मजबूत करण्याचे काम करतात. अंडी खाणे आरोग्यासाठी चांगले मानले जात असले तरी, दररोज किती अंडी खावीत हे जाणून घेणे आरोग्याच्या दृष्टीने अतिशय महत्त्वाचे आहे. हेवी वर्कआउट आणि जिम करणाऱ्या व्यक्तींनी रोज 4-5 अंडी खाऊ शकतात. तर सामान्य लोक निरोगी राहण्यासाठी दिवसातून 2-3 अंडी खाऊ शकतात. अंडी खाणे आरोग्यासाठी चांगले मानले जाते, परंतु किती प्रमाणात खावे याबद्दल तुम्ही डॉक्टर किंवा तज्ञांचा सल्ला घेऊ शकता.

कोंबडीचे अंडे फायदेशीर

अंडे फलित किंवा अफलित अंडे उबविण्याच्या प्रक्रियेत अंड्यातील भ्रूणाला संरक्षण मिळून त्याचे पोषण होते.भ्रूणाची पूर्ण वाढ झाली की अंड्याचे कवच फोडून पिलू बाहेर येते. पक्ष्यांच्या अंड्यांचा वापर अन्न म्हणून केला जातो. अंडे हे अत्यंत पौष्टिक असल्याने मानवी आहारात त्याचा उपयोग वर्षानुवर्षे होत आहे. प्रामुख्याने कोंबडी, बदक, हंस, शहामृग इ. पक्ष्यांच्या अंड्यांचा वापर खाण्यासाठी केला जात असला, तरी त्यात सर्वाधिक वापर पाळीव कोंबड्यांच्या अंड्यांचा होतो. अंडी दीर्घकाळ टिकून राहण्यासाठी शीतगृहाचा वापर केला जातो.

अंड्यांचे तीन भागात वर्गीकरण

अंड्याचे कवच, पांढरा बलक आणि पिवळा बलक असे तीन प्रमुख भाग असतात. अंड्याच्या एकूण वजनापैकी १० टक्के वजन कवचाचे, ५८ टक्के वजन पांढर्‍या बलकाचे, ३२ टक्के वजन पिवळ्या बलकाचे असते. पांढर्‍या बलकात पाणी ८७ टक्के व प्रथिने १३ टक्के तर पिवळ्या बलकात पाणी, मेद व प्रथिने असतात. प्रथिनांमध्ये माणसाच्या वाढीसाठी आवश्यक असलेली सर्व अ‍ॅमिनो आम्ले असतात. पिवळ्या बलकातील मेदांमध्ये असंतृप्त मेदाम्ले व कोलेस्टेरॉल ३०० मिग्रॅ. असते.

अंड्याचे फायदे

चांगले कोलेस्ट्रॉल वाढण्यास मदत होते.

त्वचा, केस आणि नखांसाठी फायदेशीर

रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते.

दृष्टी सुधारते.

स्मरणशक्ती सुधारते.

हाडे मजबूत होतात.

हृदयाच्या आरोग्यासाठी फायदेशीर

उन्हाळ्यात अंडी खाल्ल्याने आरोग्याला हानी होते का?

निरोगी आणि तंदुरुस्त राहण्यासाठी हवामानासोबतच खाण्याच्या सवयींमध्येही बदल करणे आवश्यक आहे. असे अनेक पदार्थ आहेत जे आरोग्यदायी असतात पण त्यांचा स्वभाव उष्ण असतो आणि त्यामुळे लोक उन्हाळ्यात त्यांचे सेवन कमी करतात. हे अंड्यांमध्ये सामान्य आहे. बदलत्या हवामानासोबत आपल्याला आपल्या आहारात आणि जीवनशैलीत अनेक बदल करावे लागतात. यामुळे आपली पचनक्रिया व्यवस्थित राहते आणि आपण आजारी पडणे टाळतो. उदाहरणार्थ, उन्हाळ्याच्या काळात शरीरात उष्णता निर्माण करणाऱ्या गोष्टी न खाण्याचा सल्ला दिला जातो. तथापि, बरेच लोक अजूनही खाद्यपदार्थांबद्दल संभ्रमात आहेत.उन्हाळ्याच्या हंगामात, आपल्या शरीराला भरपूर पोषक तत्वांसह पाण्याची चांगली आवश्यकता असते. तसेच पचनास जड नसलेले हलके अन्न खावे. यामुळेच उन्हाळ्यात अनेक लोक अंड्यापासून दूर राहतात. चला तर मग आज जाणून घेऊया की उष्ण हवामानात अंडी खावीत की नाही?

अंड्यांमध्ये लपलेले पोषक

अंडी केवळ चवीलाच उत्तम नसून त्यात भरपूर पोषणही असते. त्यामध्ये प्रथिने, आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे देखील असतात, जे रोग प्रतिकारशक्ती वाढवतात, स्नायू मजबूत करतात, मेंदू तरुण ठेवतात आणि वजन कमी करण्यास मदत करतात. तरीही प्रश्न पडतो की उन्हाळ्यात अंडी खावीत का?

अंडी संबंधित गैरसमज

अनेक लोकांचा असा विश्वास आहे की अंडी खाल्ल्याने कोलेस्ट्रॉलचे प्रमाण वाढते, ज्यामुळे हृदयविकाराचा धोकाही वाढतो. जर तज्ञांवर विश्वास ठेवायचा असेल तर, ते असा दावा करतात की अंडी चांगल्या कोलेस्टेरॉलची पातळी वाढवतात, जे खरोखर वाईट कोलेस्ट्रॉलची पातळी कमी करते आणि हृदयाच्या आरोग्यास प्रोत्साहन देते.

गरम अंडी

उष्ण आणि दमट हवामानात अंडी खाण्याचा परिणाम प्रत्येक व्यक्तीसाठी वेगवेगळा असू शकतो. काही लोकांना असे वाटते की उन्हाळ्यात अंडी खाल्ल्याने त्यांचे पचन बिघडते, अशा परिस्थितीत त्यांनी प्रोटीनचे प्रमाण कमी केले पाहिजे. इथे जर तुम्हाला जास्त प्रोटीन घ्यायचे असेल तर अंड्याचा पांढरा भागच खा. जर उन्हाळ्यात अंडी खाल्ल्याने तुमच्या आरोग्यावर कोणताही वाईट परिणाम होत नसेल तर तुम्ही त्यांना सहजपणे तुमच्या आहाराचा भाग बनवू शकता.

एका वेळी किती अंडी खावीत?

अंड्याचा स्वभाव उष्ण आहे यात शंका नाही, पण हे देखील खरे आहे की ते अनेक पोषक तत्वांनी परिपूर्ण आहे. लोह लाल रक्तपेशी तयार करण्यास मदत करते आणि रोगप्रतिकार शक्ती वाढवते. याशिवाय अंड्यांमध्ये व्हिटॅमिन डी भरपूर असते आणि कॅल्शियम शोषण्यास मदत होते. मात्र, उन्हाळ्यात दोनपेक्षा जास्त अंडी खाऊ नका, कारण यामुळे तुमचे पचन बिघडू शकते आणि शरीरात उष्णता वाढते.

उन्हाळ्यात अंडी कधी खावीत?

अंडी तुमच्या चयापचयाच्या आरोग्यावर कसा परिणाम करतात हे तुम्ही कोणत्या वेळी खातात यावर अवलंबून आहे. जर तुम्हाला तुमचे आरोग्य सुधारण्यासाठी किंवा वजन कमी करण्यासाठी अंडी खाण्याची इच्छा असेल तर सकाळी नाश्त्यात ते खा. यामुळे पोषक द्रव्ये चांगल्या प्रकारे शोषली जातील आणि पोटही भरेल.

एक उकळलेलं अंड तुम्हाला काय देऊ शकत?

एका उकडलेल्या अंड्यात ४१७mg चोलाईन उपलब्ध असतं. चोलाईन आपल्या शरीरात काय कार्य बजावत असते? तर ‘मानवी मेंदूतील पेशींची मेमरेन तयार करण्यासाठी आणि सिग्नलिंग मॉलेक्युल तयार करण्यासाठी पाण्यात विरघळणारं चोलाईन हे व्हिटॅमिन शरीराला मिळणं गरजेचं असतं. तसंच अंड्यात असलेलं ल्युटिन, झिअक्सनथिन, अंड्याचं बलक यात असलेल्या अँटिऑक्सिडंटमुळे डोळ्यांत मोतीबिंदू होण्याची तसंच पेशी कमकुवत होण्याचा धोका कमी होते. अंड्यात व्हिटॅमिन A असतं त्यामुळे त्याच्या सेवनामुळे स्पष्ट दिसण्यासाठी मदत होत असते. अंड्यात असलेल्या ओमेगा-3 फॅटी असिडमुळे हृदय, मेंदू आणि डोळ्यांचं आरोग्य चांगलं राखायला मदत होते. अंड्यांमध्ये जास्त प्रोटिन आणि कमी कॅलरी असतात त्यामुळे अंडी खाल्ल्यावर भूक कमी लागते आणि वजन नियंत्रणात ठेवण्यासाठी अंडी खाण्याचा फायदा होतो. अंड्यामध्ये 6 ग्रॅम दर्जेदार प्रोटिन असतं ज्याचा उपयोग वजनाचं नियंत्रण, स्नायूंचं वजन वाढवणं, रक्तदाब कमी करणं आणि हाडं मजबूत करण्यासाठी होतो. 

सारांश

रोजच्या आहारात भरपूर पोषकतत्त्वं असणारा नैसर्गिक अन्नपदार्थ म्हणजे कोंबडीचं अंडं. सर्वाधिक प्रोटीन मिळणार एकमात्र खाद्य म्हणजे अंडी. मेंदूचं क्रियान्वयन सुधारण्यापासून ते शारीरिक तंदुरुस्ती आणि लहान मुलांची वाढ नीट करण्यापर्यंतचा फायदा अंडी खाल्ल्याने होतो. अंडं हे महत्त्वाचं स्टेपल फूड आहे. एका मोठ्या उकडलेल्या अंड्यात ७७ कॅलरी आणि फोलेट, फॉस्फरस, सेलेनियम, कॅल्शियम, झिंक अशी खनिजं असतात. या अंड्यात A, B5, B12, B6, D, E, K ही व्हिटॅमिन्स आणि ६ ग्रॅम प्रोटिन ५ ग्रॅम हृदयासाठी पोषक फॅट्सपण असतात, अंड्यात प्रचंड प्रमाणात पोषक तत्त्वं असल्याने माणसाच्या नैसर्गिक रोगप्रतिकार शक्तीला बळकट करण्यासोबतच शारीरिक विकासातही अंडी महत्त्वाची भूमिका बजावतात म्हणून रोज एक उकळलेलं अंडं आहारात घेतलं कि शरीराला पौष्टिकता मिळते.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.