क्रॅम्प अर्थात स्नायू आखडणे | पायाची नस नसेवर चढणे | शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी झाले किंवा वजन जास्त असेल तरीही पायाचे स्नायू किंवा शिरा आखडणे अशी लक्षणे जाणवतात | नसे वर नस चढणे ही एक सामान्य समस्या आहे |

क्रॅम्प अर्थात स्नायू आखडणे

 

पायाची नस नसेवर चढणे

नसा किंवा शिरा यांच्या वेदना न्यूरोपॅथिक प्रकारातील असू शकतात. त्याचा संबंध शरीरातील मज्जासंस्थेशी असतो. पाठीच्या मणक्याची समस्या असेल तर पायांचे स्नायू आखडतात आणि वेदनाही होतात. आहारात महत्त्वाच्या खनिजद्रव्यांची कमतरता असल्यास स्नायू आखडतात. शरीरातील पाण्याचे प्रमाण कमी झाले किंवा वजन जास्त असेल तरीही पायाचे स्नायू किंवा शिरा आखडणे अशी लक्षणे जाणवतात. सातत्याने शिरा किंवा स्नायू आखडण्याची समस्या निर्माण होत असेल तर त्याकडे दुर्लक्ष करू नका आणि डॉक्टरांचा सल्ला अवश्य घ्यावा.

कॅल्शियमची कमतरता, जीवनसत्त्वांची कमतरता यांबरोबरच गार झालेल्या फरशीवर सतत चालल्याने किंवा पाय ठेवून बसल्यामुळेही शीर आखडण्याची शक्यता असते. यामुळे पायदुखीही संभवते. हे लक्षात घेता प्रतिबंधात्मक उपाय म्हणून हिवाळ्याच्या दिवसांत पायमोजे किंवा रबरी चप्पल वापरणे हितकारक ठरते. तसेच पायांना कोमट खोबरेल तेलाने किंवा मोहरीच्या तेलाने, महानारायण तेलाने नियमित मसाज केल्यामुळेही चांगला फायदा दिसून येतो. याशिवाय पायांच्या तळव्यांना गोलाकार फिरवणे यांसारखे व्यायाम प्रकारही दिनचर्येत असावेत.

उठता बसताना शरीराच्या कोणत्याही भागाची नसे वर नस चढली तर घाबरण्याची गरज नाही. नसे वर नस चढणे ही एक सामान्य समस्या आहे. अशा वेळी काही घरगुती उपाय करून या दुखण्यापासून मुक्ती मिळू शकते. रात्री झोपताना खांदे, मान, हातापायांमध्ये अचानक नस चढते. शरीरात पोषणाची कमतरता असते. खाण्याच्या चुकीच्या सवयी, व्यस्त जीवनशैली आणि ताणतणाव ही यामागची कारणे आहेत. अचानक नसे वर नस चढण्यामुळे असह्य वेदनांना सामोरे जावे लागते. रात्री झोपताना खांदे, मान आणि हात-पायांमध्ये अचानक नस चढते. परंतू दुसऱ्या दिवशी सकाळीही याचा त्रास होतो.

व्हिटॅमिन सी ची कमतरता:

व्हिटॅमिन सीच्या कमतरतेमुळे शरीरात अनेक समस्या निर्माण होतात, त्यामुळे सर्दी, सर्दी, त्वचेच्या समस्या सुरू होतात. व्हिटॅमिन सी शरीरात लवचिकता राखण्यास मदत करते. हे रक्त पेशींना देखील मजबूत करते, ज्यामुळे त्वचा निरोगी दिसते. व्हिटॅमिन सीच्या कमतरतेमुळे, रक्त पेशी कमकुवत होतात, ज्यामुळे नस वर नस चढते. तसेच नस वर नस चढल्यामुळे खूप वेदना होतात. ही समस्या टाळण्यासाठी तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घेऊ शकता. यासोबतच व्हिटॅमिन सी चा आहारात नक्कीच समावेश करा. लिंबू, टोमॅटो, लिंबूवर्गीय फळे, फ्लॉवर, ब्रोकोली, पालक यासारख्या हिरव्या पालेभाज्यांमध्ये जीवनसत्त्वे मुबलक प्रमाणात आढळतात.

हिमोग्लोबिनची कमतरता:

हिमोग्लोबिनच्या कमतरतेमुळे, झोपताना पाय आणि खांद्याच्या नसा अडकतात. वास्तविक, शरीरातील हिमोग्लोबिनमुळे रक्ताभिसरण नीट होत नाही. त्यामुळे नसे वर नस चढते. हिमोग्लोबिन रक्तपेशींद्वारे शरीराच्या वेगवेगळ्या भागांमध्ये ऑक्सिजन पोहोचवण्याचे काम करते. या प्रक्रियेत कोणत्याही प्रकारचा अडथळा निर्माण झाल्यास नस वर नस चढते. त्यामुळे अशा समस्या टाळण्यासाठी आयरन आहार घ्या. आयरन युक्त आहार घेतल्यास शरीरात हिमोग्लोबिनची कमतरता होत नाही.

हिमोग्लोबिन वाढवणारे पदार्थ:  आंबा, बीट, द्राक्षे, पेरू, सफरचंद, हिरव्या भाज्या, नारळ, तीळ, तुळस, गूळ, अंडी, तीळ, पालक.

आयरनची कमतरता:

आयरन कमतरतेमुळे, झोपताना नसा बंद होतात. असे वारंवार होत असेल तर, समजून घ्या की शरीरात आयरन कमतरता आहे. तुम्ही काही आहाराद्वारे आयरन कमतरता पूर्ण करू शकता. शरीरात आयरन कमतरतेमुळे केवळ नसा बंद होत नाहीतर तर अनेक प्रकारच्या समस्याही सुरू होतात. आयरन कमतरतेमुळे, शरीरातील पेशींना पुरेसा ऑक्सिजन मिळत नाही, ज्यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्तसंचय होण्याच्या तक्रारी असू शकतात. आयरन कमतरता पूर्ण करणारे पदार्थ- पालक, हिरव्या पालेभाज्या, मसूर, बीन्स, गहू, काजू, सुका मेवा, ब्राउन राइस.

नस वर नस चढण्याचे कारण:

ताण

अशक्तपणा

पाण्याची कमतरता

नसांमध्ये कमजोरी

खूप मद्यपान

चुकीच्या पद्धतीने बसणे

रक्तातील सोडियम, पोटॅशियमची कमतरता

स्नायूंना पुरेसे रक्त न मिळणे

नसे वर नस चढल्यास करा घरगुती उपाय

कानाचा पाईंट दाबा- डाव्या पायाची नस चढल्यास उजव्या हाताच्या बोटाने कानाचा पाईंट दाबा. तसेच उजव्या पायाची नस चढल्यास डाव्या हाताच्या बोटाने कानाचा पाईंट दाबा.

आइस कॉम्प्रेस- नसे वर नस चढल्यावर किमान 3 ते 15 मिनिटे शरीराच्या त्या भागावर बर्फ चोळा.

तेल मालिश- नसे वर नस चढल्यास शरिराच्या त्या भागावर तेल गोमट करून हलक्या हातांनी मसाज करा.

मिठाचे सेवन- सोडियमच्या कमतरतेमुळे देखील इरेक्टाइल डिसफंक्शनची समस्या उद्भवते. अशा परिस्थितीत जेव्हा नसे वर नस चढत असेल तेव्हा तळहातावर थोडे मीठ खावे.

उपचाराशिवाय छोटी समस्याही मोठ्या संकटाचे कारण बनते. नसे वर नस चढणे ही किरकोळ समस्या आहे, परंतु त्याकडे दुर्लक्ष केल्यास तुम्ही आजारी पडू शकते. काही वेळा काम करताना किंवा स्नायूंवर ताण आल्याने रक्तवाहिनी बंद होते. रक्तवाहिनीचे दोन प्रकार असू शकतात-

पहिल्या स्थितीत लगेच वेदना होईल आणि ते बरे होईल.

दुसरी स्थिती गंभीर आणि वेदनादायक असू शकते जी तुम्हाला असहाय्य बनवू शकते.

अनेकदा मांड्या, पाय, हात, मान, हात, पोट, बरगड्यांभोवतीच्या नस चढते अडकतात. जेव्हा जेव्हा शरीराच्या ज्या भागामध्ये नस चढचे तेव्हा प्रभावित स्नायूचा भाग 15 मिनिटांपर्यंत कडक होतो. त्या भागावर काही वेदनाशामक औषध लावल्यास आराम मिळतो.

हे दुखणे कसे टाळायचे

स्नायूंना मसाज करा, आराम मिळेल.

झोपताना पायाखाली उशी ठेवून झोपा.

कमीतकमी 15 मिनिटांसाठी दिवसातून तीनदा बर्फ लावा.

तोंडात मीठ टाकून शिरा ताणून घ्या.

शरीरातील पोटॅशियमचे प्रमाण कमी होऊ देऊ नका.

समस्या कायम राहिल्यास, डॉक्टरांशी संपर्क साधा.

कमरेच्या नसांना सूज येणे

कंबरेच्या नसांना सूज आणि वेदना यामुळेही पाठदुखी होते. लोक सहसा याला एक सामान्य वेदना समजतात आणि त्यापासून मुक्त होण्यासाठी विविध उपाय करत राहतात, परंतु वेदनांपासून आराम मिळत नाही. याचे कारण म्हणजे खराब मुद्रा, शारीरिक हालचालींचा अभाव आणि जड उचलणे ही पाठदुखीची काही सामान्य कारणे आहेत. आता प्रश्न पडतो की पाठीच्या मज्जातंतूच्या वेदनापासून मुक्त होण्यासाठी काय करावे. तसे, काही घरगुती उपायांनी, आपण पाठीच्या मज्जातंतूच्या वेदनापासून सहज सुटका मिळवू शकता. पण मज्जातंतूच्या वेदनांपासून मुक्त होण्यासाठी, सर्वप्रथम मज्जातंतूच्या वेदनांचे कारण समजून घेणे आवश्यक आहे.

कमरेच्या नसा का दुखतात?

नसांमध्ये रक्ताभिसरण आणि प्रवाह खराब झाल्यामुळे मज्जातंतू दुखण्याची समस्या उद्भवते. यामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये रक्त जमा होते आणि नसांमध्ये अडथळा निर्माण होतो. यामुळे मज्जातंतूंमध्ये सूज आणि तीव्र वेदना होतात, जे पाठीपासून मान आणि नितंबांपर्यंत पसरतात. यामुळे उठणे, आडवे होणे आणि दैनंदिन कामे करणेही कठीण होते.

पाठदुखीवर घरगुती उपाय

पाठीच्या वेदनादायक भागावर गरम किंवा थंड कॉम्प्रेस केले जाऊ शकते. सुजेला कमी करण्याचा आणि रक्त प्रवाह सुधारण्याचा हा एक प्रभावी आणि सोपा मार्ग आहे. यामुळे सूज कमी होते आणि वेदनेपासून लवकर आराम मिळतो.

योगासन करा

योगामध्ये अनेक साधे पोझेस आहेत जे नसा आणि स्नायू ताणण्यास, सूज कमी करण्यास, रक्त परिसंचरण सुधारण्यास तसेच वेदना कमी करण्यास मदत करतात. भुजंगासन, आपन आसन, अधो मुख स्वानासन, सुप्त पदांगुष्ठासन, शलभासन ही नसांमधील वेदना आणि सूज कमी करण्यासाठी काही प्रभावी योगासन आहेत.

मसाज -

मसाज केल्याने नसा आणि स्नायूंची सूज कमी होते. मसाजसाठी मोहरीचे तेल वापरा, वेदना कमी करण्यासाठी ते खूप प्रभावी आहे. मोहरीचे तेल गरम करून त्यात हळद किंवा लसूण टाकून प्रभावित भागाची चांगली मालिश करा. यामुळे दुखण्यात आराम मिळेल.

हळद-दूध प्या-

अँटिऑक्सिडंट्स आणि दाहक-विरोधी गुणधर्मांनी समृद्ध हळद, जळजळ आणि वेदनांवर प्रभावी उपचार आहे. रक्ताभिसरण सुधारण्यासाठी हे उपयुक्त आहे. गरम पाण्यात प्या किंवा हळद दुधाचे सेवन करा. यामुळे वेदनांपासून लवकर आराम मिळेल.

रक्ताभिसरण वाढवणारे पदार्थ खा -

शरीरातील रक्ताभिसरण सुधारण्यासाठी आहारात ब्लूबेरी, क्रॅनबेरी, स्ट्रॉबेरी यांसारख्या पदार्थांचा समावेश करा. प्रथिनेयुक्त पदार्थ खा, अधिक फळे आणि भाज्या खा आणि आहारात तूप सारख्या आरोग्यदायी स्निग्ध पदार्थांचा नक्कीच समावेश करा. यामुळे मज्जातंतूंच्या दुखण्यापासून बचाव होण्यास मदत होईल.

सारांश

अनेकांना रात्रीत झोपेत पायाची नस एकमेकांवर चढण्याचा त्रास जाणवतो. एखादी नस एकमेकांवर चढल्यानंतर पायामध्ये असह्य वेदना जाणवतात. 2-5 मिनिटं हा त्रास जाणवत असला तरीही वेदना मात्र खूपवेळ जाणवतात. डायरिया, डाईयुरेटिक, मधूमेह, डिहायड्रेशन, अल्होहलचे अतिसेवन, थकवा, पार्किनसन्स असे आजार असणार्‍यांमध्ये नस एकमेकांवर चढते. यासोबतच रक्तदाबाचा त्रास किंवा गर्भनिरोधक गोळ्यांमुळेही पायांवरील नस एकमेकांवर चढते. हिवाळ्यात थंडीमुळे स्नायू किंवा शिरा आखडतात हे सर्वांना माहीत आहे. हिवाळा नसला तरीही नसा किंवा शिरा आखडतात, पण त्याकडे आपण दुर्लक्ष करतो. मात्र हे दुर्लक्ष महागातही पडू शकते. काही वेळा शीर किंवा नस आखडली तरी ती आपोआप बरी होते. काही वेळा आखडलेली शीर बरी न होतात तशीच दुखत राहाते. स्नायूदेखील अशाच प्रकारे आखडतात तेव्हा तीव्र वेदना होत असतात. अनेकदा झोपताना हात किंवा पाय यांच्या शिरा आखडतात आणि तीव्र वेदना जाणवतात. चालताना शीर आखडू शकते. बहुतेकदा पायाच्या शिरा किंवा नसा आखडण्याचे प्रमाण अधिक असते. ज्या धमनीच्या माध्यमातून पायाला रक्तपुरवठा होतो ती आकुंचन पावली तर पायाचे स्नायू आखडतात त्यामुळे पायात तीव्र वेदना होतात.

कृपया लक्षात असू द्या

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती. येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धा आणि लोकश्रद्धेवर आधारित आहे, याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. सर्वसामान्यांची आवड लक्षात घेऊन ती येथे सादर केली आहे.