चिकू हे अनेक गुणांचे भांडार मानले जाते | चिकूमध्ये असलेल्या अँटी-ऑक्सिडंट्स आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी घटकांमुळे, बद्धकोष्ठता आणि जुलाब यांसारख्या अनेक समस्या दूर करण्यात मदत होते | चिकू शेक हे एनर्जी ड्रिंक म्हणून देखील प्यायला जाऊ शकते | चिकू मध्ये कॅल्शियम आणि लोह असते

चिकू

 

गुणांचे भांडार चिकू

चिकू हे बटाट्यासारखे फळ आहे, जे प्रत्येक हंगामात सहज उपलब्ध होते. चिकू हे अनेक गुणांचे भांडार मानले जाते. चिकू पोटाच्या समस्या दूर करण्यास आणि निरोगी पद्धतीने वजन कमी करण्यास मदत करतो. चिकूमध्ये असलेल्या अँटी-ऑक्सिडंट्स आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी घटकांमुळे, बद्धकोष्ठता आणि जुलाब यांसारख्या अनेक समस्या दूर करण्यात मदत होते.

चिकू फळ आणि शेक वजन कमी करण्यासाठी खूप फायदेशीर आहे. चिकू मध्ये असलेले दाहक-विरोधी घटक अनेक रोगांपासून तुमचे रक्षण करण्यास मदत करतात. चिकू खाल्ल्याने शरीराला नैसर्गिक ऊर्जा मिळते. चिकू बद्धकोष्ठता, जुलाब, अशक्तपणा आणि हृदयरोग रोखण्यासाठी फायदेशीर आहे. याशिवाय लघवीतील जळजळ दूर करते. चिकू शेक हे एनर्जी ड्रिंक म्हणून देखील प्यायला जाऊ शकते कारण त्यात ग्लुकोज मोठ्या प्रमाणात आढळते.

चिकू मध्ये कॅल्शियम आणि लोह असते, जे हाडे आणि दृष्टी मजबूत करण्यासाठी फायदेशीर मानले जाते. चिकू हा लोह आणि कॅल्शियमचा चांगला स्रोत आहे. तसेच हाडांच्या विकासासाठी उपयुक्त आहे. चिकू मध्ये भरपूर प्रमाणात लोह असते. यामुळे पोटाशी संबंधित समस्यांपासून खूप आराम मिळतो.

चिकूचे फायदे

चिकू सामान्य फळाप्रमाणे खाऊ शकतो.

याचा समावेश फ्रूट सलाडमध्येही करता येतो.

शेक बनवूनही चिकू खाऊ शकतो.

आईस्क्रीम बनवण्यासाठीही चिकू वापरता येतो.

फ्रुट बार बनवूनही खाता येते.

त्यातून हलवाही बनवला जातो.

हे मुरब्बा आणि जामच्या स्वरूपात देखील वापरले जाते.

चिकू पासूनही गोड चटणी बनवता येते.

चिकू मध्ये भरपूर जीवनसत्त्वे, खनिजे आणि अँटीऑक्सिडंट असतात, त्यामुळे हे फळ आरोग्यासाठी तसेच त्वचा आणि केसांसाठीही फायदेशीर ठरू शकते. चिकू च्या फायद्यांबद्दल आपण लेखात सविस्तर चर्चा करू. यादरम्यान, आम्ही चिकू च्या गुणधर्मांबद्दल सांगू, ज्याचा शारीरिक आरोग्य तसेच त्वचा आणि केसांवर सकारात्मक परिणाम होतो.

आरोग्यासाठी चिकू चे फायदे

1. वजन नियंत्रण:

शारीरिक हालचालींअभावी जास्त वजन असणं सामान्य होत आहे. अशा परिस्थितीत चिकू मदत करू शकतो. वास्तविक, चिकू खाल्ल्याने अप्रत्यक्षपणे वजन कमी होण्यास मदत होते. एका आंतरराष्ट्रीय नियतकालिकाने (इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ फूड सायन्स अँड न्यूट्रिशन) केलेल्या संशोधनानुसार, चिकू फळ गॅस्ट्रिक एन्झाईम्सचा स्राव नियंत्रित करू शकतो, ज्यामुळे चयापचय अधिक नियंत्रित करता येतो. त्याच वेळी, चिकूमध्ये आहारातील फायबरचे प्रमाण चांगले असते. याचे सेवन केल्याने दीर्घकाळ भूकेवर नियंत्रण ठेवता येते. त्यामुळे या आधारावर चिकू वजन कमी करण्यासाठी प्रभावी मानला जाऊ शकतो.

2. कर्करोग:

चिकूमध्ये कॅन्सरचे गुणधर्म आहेत की नाही यावर बराच काळ संशोधन सुरू होते. नुकत्याच झालेल्या संशोधनानुसार चिकूमध्ये कर्करोगविरोधी गुणधर्म आढळून आले आहेत. यासंबंधित संशोधनानुसार, चिकूच्या मिथेनॉलिक अर्कामध्ये कर्करोगाच्या ट्यूमरची वाढ रोखण्याचे गुणधर्म आढळून आले आहेत. संशोधनानुसार, चिकू न खाणाऱ्या उंदरांच्या तुलनेत, ज्यांनी त्याचे सेवन केले त्यांचे आयुर्मान 3 पटीने वाढले आणि ट्यूमरच्या वाढीचा वेगही कमी असल्याचे आढळून आले . त्याच वेळी, चिकू आणि त्याच्या फुलांचे अर्क स्तनाच्या कर्करोगाच्या पेशींची वाढ रोखण्यासाठी उपयुक्त असल्याचे आढळले आहे. सध्या, त्याचे मानवांवर होणारे परिणाम जाणून घेण्यासाठी आणखी संशोधनाची गरज आहे. येथे लक्षात घेण्याजोगा मुद्दा हा आहे की कर्करोग हा एक गंभीर आजार आहे आणि त्याच्या उपचारासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. जर एखाद्या व्यक्तीला कर्करोग झाला असेल तर घरगुती उपचारांपेक्षा वैद्यकीय उपचारांना प्राधान्य देणे हा एक चांगला निर्णय आहे.

3. ऊर्जा:

चिकू हे फळ ऊर्जेचा उत्तम स्रोत मानले जाते. विशेषतः चिकू फ्रूट बार. वास्तविक, त्यात असलेले कार्बोहायड्रेट शरीराला ऊर्जा देण्याचे काम करू शकतात. याशिवाय सपोटामध्ये सुक्रोज आणि फ्रक्टोज नावाची नैसर्गिक शर्करा देखील असते, जी शरीराला ऊर्जा देण्यासाठी फायदेशीर मानली जाते. यामुळेच हे नैसर्गिक ऊर्जा बूस्टर मानले जाते, ज्याचा वापर दिवसभर उत्साही राहण्यासाठी केला जाऊ शकतो. व्यायामानंतर चिकू किंवा त्याचा शेक खाल्ल्याने त्वरित ऊर्जा मिळते. चिकू शेक हे वाढत्या मुलांसाठी एक संपूर्ण अन्न आहे, जे प्रथिने, फायबर, जीवनसत्त्वे आणि खनिजे यांचे चांगले संयोजन आहे.

4. निरोगी हाडांसाठी चिकूचे फायदे:

हाडे मजबूत करण्यासाठी कॅल्शियम, फॉस्फरस आणि लोह हे अत्यंत महत्त्वाचे पोषक तत्व मानले जातात. अशा परिस्थितीत या तीन पोषक तत्वांनी युक्त चिकू हाडांना बळकट करून फायदेशीर ठरू शकतो. सपोटामध्ये तांबे देखील असते, जे हाडे, संयोजी ऊतक आणि स्नायूंसाठी आवश्यक आहे. कॉपर ऑस्टियोपोरोसिस (कमकुवत हाडांशी संबंधित आजार), स्नायू कमकुवत होणे, शक्ती कमी होणे आणि कमकुवत सांधे यांचा धोका कमी करण्यास मदत करू शकते. तांब्यासोबतच यामध्ये असलेले मँगनीज, झिंक आणि कॅल्शियम हे म्हातारपणामुळे हाडांची झीज रोखण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकतात.

5. प्रतिकारशक्ती:

चिकूच्या फायद्यांमध्ये रोगप्रतिकारशक्ती वाढवणे देखील समाविष्ट आहे. गुरु जांभेश्वर युनिव्हर्सिटी हरियाणाने सपोटावर केलेल्या संशोधनानुसार, त्यात असलेले व्हिटॅमिन सी शरीराला बॅक्टेरियाच्या संसर्गापासून संरक्षण करण्यास आणि शरीराची प्रतिकारशक्ती सुधारून त्यांच्याशी लढण्यास मदत करू शकते व्हिटॅमिन सी तणाव कमी करण्यास मदत करू शकते. कमकुवत प्रतिकारशक्ती सुधारण्यासाठी देखील फायदेशीर आहे.

6. गर्भधारणा:

अशी अनेक फळे आहेत जी गरोदरपणात खाणे फायदेशीर ठरू शकते, त्यातील एक फळ म्हणजे सपोटा. कार्बोहायड्रेट्स, नैसर्गिक शर्करा आणि व्हिटॅमिन सी सारख्या अनेक आवश्यक पोषक घटकांमुळे चिकू गर्भवती आणि स्तनदा मातांसाठी अत्यंत फायदेशीर मानला जातो. गर्भवती महिलांना जाणवणारी अशक्तपणा दूर करण्याबरोबरच, मळमळ आणि चक्कर येणे यासारखी गर्भधारणेची इतर लक्षणे कमी करण्यातही ते मदत करू शकते. तसेच, सपोटामध्ये असलेले लोह आणि फोलेटसारखे पोषक घटक गर्भधारणेदरम्यान ॲनिमियाच्या जोखमीपासून संरक्षण करण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतात. याशिवाय सपोटामध्ये मॅग्नेशियम देखील असते, जे रक्तदाब पातळी नियंत्रित करण्यासाठी उपयुक्त मानले जाते.

7. पचन आणि बद्धकोष्ठता:

पचन सुधारण्यासाठी फायबर आवश्यक आहे. फायबर शरीरातील अन्नपदार्थांचे पचन करण्यास तसेच मलमार्गातून टाकाऊ पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करू शकते. सपोडिला म्हणजेच सपोटामध्ये फायबर देखील असते, म्हणून असे मानले जाते की चिकू खाल्ल्याने पचनशक्ती देखील समाविष्ट आहे. यामध्ये असलेले फायबर रेचक सारखे काम करते, ज्याच्या मदतीने मल गुदद्वारातून सहज निघून जातो आणि बद्धकोष्ठतेच्या समस्येपासून आराम मिळतो. चिकू फळ पाण्यात उकळून प्यायल्यानेही जुलाब बरा होतो. सपोटामध्ये असलेले टॅनिन (वनस्पती संयुगे) दाहक-विरोधी म्हणून काम करतात. सपोटामध्ये असलेले टॅनिन दाहक-विरोधी म्हणून काम करतात. या परिणामामुळे पचनसंस्थेशी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात जसे की अन्ननलिकेमध्ये जळजळ (एसोफॅगिटिस), लहान आतड्यात जळजळ (एंटेरायटिस), इरिटेबल बोवेल सिंड्रोम. संबंधित विकार), पोटदुखी आणि गॅस समस्या कमी करण्यास मदत करू शकतात .

8. रक्तदाब:

सपोटामध्ये असलेले मॅग्नेशियम रक्तवाहिन्यांना गतिमान ठेवते. याव्यतिरिक्त, सपोटामध्ये असलेले पोटॅशियम रक्तदाब नियंत्रित करण्यास मदत करते. चिकू उकळून त्याचे पाणी रोज प्यायल्याने रक्तदाब नियंत्रित राहतो .

9. दात पोकळी:

दातांमधील पोकळी खूप सामान्य झाली आहे, ज्याचे मुख्य कारण म्हणजे बॅक्टेरिया. या समस्येला तोंड देण्यासाठी चिकू मदत करू शकतो. वास्तविक, सपोटामध्ये असलेले अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म येथे फायदेशीर ठरू शकतात, जे हानिकारक जीवाणूंपासून लढण्यास आणि संरक्षण करण्यास मदत करू शकतात. तसेच, यावर केलेल्या संशोधनात सपोडिला (चिकू) या फळामध्ये आढळणारे लेटेक्स (एक प्रकारचा डिंक) दातांची पोकळी भरण्यासाठीही वापरता येते, असा उल्लेख आहे. याशिवाय सपोटामध्ये असलेले व्हिटॅमिन ए मौखिक पोकळीचा कर्करोग टाळण्यास मदत करू शकते.

10. किडनी स्टोनसाठी चिकूचे फायदे:

चुकीच्या खाण्याच्या सवयी आणि जीवनशैलीमुळे किडनी स्टोनची समस्या उद्भवू शकते. चिकू म्हणजेच चिकू ही समस्या टाळण्यास मदत करू शकतो. किडनी स्टोन टाळण्यासाठी आणि त्याची लक्षणे कमी करण्यासाठी चिकू फळाच्या बिया बारीक करून पाण्यासोबत सेवन करणे फायदेशीर मानले जाते. वास्तविक, त्यात लघवीचे प्रमाण वाढवणारा पदार्थ गुणधर्म आहे. असे मानले जाते की या गुणवत्तेमुळे मूत्रपिंडातील खडे लघवीद्वारे काढून टाकण्यास मदत होते .

11. सर्दी आणि खोकला:

सपोट्याच्या फायद्यांमध्ये खोकला आणि सर्दीपासून संरक्षण देखील समाविष्ट आहे. हे अनुनासिक रस्ता आणि श्वसनमार्गातून कफ आणि श्लेष्मा काढून छातीत घट्टपणा आणि जुनाट खोकला दूर करण्यात मदत करू शकते . एनसीबीआय (नॅशनल सेंटर फॉर बायोटेक्नॉलॉजी इन्फॉर्मेशन) वर प्रकाशित केलेल्या संशोधनानुसार, उपचारांच्या पारंपारिक पद्धतीमध्ये, सपोडिला म्हणजेच चिकू पानांचा वापर सर्दी आणि खोकल्यासाठी देखील केला जातो . अशा स्थितीत याची पाने उकळून त्याचे पाणी प्यायल्याने सर्दी-खोकल्यापासून आराम मिळतो, असे मानले जाते. तथापि, चिकू आणि त्याच्या पानांमध्ये कोणते रासायनिक घटक सर्दी आणि खोकल्यापासून आराम देण्यास मदत करतात हे स्पष्ट नाही. तथापि, ते अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-व्हायरल गुणधर्म देखील प्रदर्शित करते . हे गुणधर्म काही प्रमाणात सर्दी आणि खोकला रोखण्यास मदत करतात.

12. मेंदूसाठी चिकू खाण्याचे फायदे:

चिकू मेंदूला निरोगी ठेवण्यास मदत करू शकतो. असे मानले जाते की ते मेंदूच्या मज्जातंतूंना शांत करण्यास आणि तणाव कमी करण्यास मदत करू शकते. याशिवाय निद्रानाश, नैराश्य आणि चिंताग्रस्त लोकांना सपोडिला खाण्याचा सल्ला दिला जातो. वास्तविक, सपोटामध्ये असलेले लोह मेंदूला पुरेशा प्रमाणात ऑक्सिजन पुरवण्यास मदत करते. मेंदूसाठी ऑक्सिजन अत्यंत आवश्यक आहे. हे मेंदूचे चांगले कार्य सुनिश्चित करते. याशिवाय लोहाच्या कमतरतेचा मेंदूवरही परिणाम होतो. त्याच्या कमतरतेमुळे अस्वस्थता, चिडचिड आणि एकाग्रता कमी होते. त्यामुळे मेंदूचे आरोग्य उत्तम राखण्यासाठी चिकू खाण्यास मदत होते असे मानले जाऊ शकते .

13. दाहक-विरोधी:

टॅनिनचे प्रमाण जास्त असल्याने, चिकू एक दाहक-विरोधी एजंट म्हणून कार्य करते. हे आतड्यांसंबंधी समस्या, सूज आणि वेदना  पासून आराम प्रदान करण्यात मदत करू शकते. हा परिणाम सूज आणि सूज रोखण्यात मदत करू शकतो म्हणजेच शरीराच्या कोणत्याही भागात द्रव आणि द्रव साठण्याची समस्या कमी करू शकतो. या व्यतिरिक्त, हे सूज संबंधित इतर रोगांपासून आराम आणि प्रतिबंध प्रदान करण्यात देखील फायदेशीर ठरू शकते . जळजळ झाल्यामुळे होणाऱ्या आजारांमध्ये संधिवात, ल्युपस (जेव्हा रोगप्रतिकारक शक्ती स्वतः निरोगी पेशी नष्ट करते, ज्यामुळे सांधे, मूत्रपिंड, हृदय आणि इतर अनेक भाग प्रभावित होतात), मल्टिपल स्क्लेरोसिस (मेंदू आणि पाठीचा कणा जळजळ) अपंगत्व सारख्या रोगांचा समावेश होतो.

चिकूच्या त्वचेशी संबंधित फायदे

चिकू खाण्याचे फायदे त्यामध्ये असलेल्या व्हिटॅमिन्स, मिनरल्स आणि अँटीऑक्सिडंट्समुळे होतात. वर आपण चिकूचे गुणधर्म तसेच ते खाण्याचे अनेक आरोग्य फायदे सांगितले आहेत. आता जर आपण चिकूच्या त्वचेशी संबंधित फायद्यांबद्दल बोललो नाही तर कदाचित हा लेख अपूर्ण राहील. म्हणूनच आम्ही खाली चिकूचे त्वचेशी संबंधित फायदे सविस्तरपणे सांगत आहोत.

1. त्वचेचे आरोग्य:

चिकू त्वचेच्या आरोग्यासाठी चांगला आहे. असे मानले जाते की यामध्ये असलेले व्हिटॅमिन ई, ए आणि सी त्वचा निरोगी बनविण्यात मदत करतात. वास्तविक, त्यात असलेले मॉइश्चरायझिंग गुणधर्म त्वचेला कोरडेपणापासून वाचवून निरोगी ठेवण्यास मदत करतात. त्वचेसाठी चिकूचे इतर फायदे खाली नमूद केले आहेत.

2. सुरकुत्या आणि वृद्धत्व विरोधी:

सुरकुत्या हे वाढत्या वयाचे लक्षण मानले जाते. अनेक वेळा त्वचेची काळजी न घेतल्याने चेहऱ्यावर अकाली सुरकुत्या दिसू लागतात. यामुळेच लोक अनेक प्रकारच्या अँटी-एजिंग क्रीम्स वापरतात. जर आपण घरगुती उपायांबद्दल बोललो तर चिकू एक फायदेशीर पर्याय म्हणून काम करू शकतो. वास्तविक, त्यात अँटी-ऑक्सिडंट प्रभाव तसेच पॉलिफेनॉल आणि फ्लेव्होनॉइड संयुगे असतात, जे सुरकुत्या कमी करण्यात मदत करतात . म्हणूनच सपोटाला आनंदी अन्न असेही म्हणतात.

3. मस्से आणि बुरशीजन्य संक्रमण:

सपोतामध्ये बुरशीविरोधी गुणधर्म असतात. असे मानले जाते की या गुणधर्माच्या मदतीने ते त्वचेतील बुरशीजन्य संक्रमण कमी करण्यास मदत करू शकते. तसेच चिकूच्या झाडातून बाहेर पडणारा दुधाचा पदार्थ (दूध). ) बुरशीजन्य संसर्ग टाळण्यासाठी आणि कमी करण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते. याशिवाय त्वचेवर दिसणारे चामखीळ कमी करण्यासाठी हे उपाय म्हणूनही काम करू शकते. तथापि, त्यात असलेली कोणती मालमत्ता मस्सेसाठी फायदेशीर आहे हे स्पष्ट नाही.

आरोग्यासाठी आणि त्वचेसाठी चिकूचे फायदे जाणून घेतल्यानंतर, केसांच्या संभाव्य फायद्यांवर एक नजर टाकूया.

केसांसाठी चिकूचे फायदे

चिकू म्हणजेच पोषक तत्वांनी भरलेला चिकू केस दाट करण्यासाठी आणि त्यांची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी वापरला जातो. केसांची स्थिती सुधारण्यासाठी ते कसे योगदान देते ते आम्ही खाली तपशीलवार वर्णन करू.

1. केसांची वाढ:

केसांच्या वाढीसाठीही चिकू फायदेशीर मानला जातो. वास्तविक, हे फळ व्हिटॅमिन ए, ई आणि सी मध्ये समृद्ध आहे. व्हिटॅमिन ए त्वचेच्या ग्रंथींमध्ये सेबम नावाचा तेलकट पदार्थ तयार करण्यास मदत करते. हे केसांना निरोगी ठेवण्यास आणि टाळूला मॉइश्चरायझ करून वाढण्यास मदत करू शकते. शरीरात व्हिटॅमिन ए च्या कमतरतेमुळे, केस गळतीची समस्या देखील उद्भवू शकते. याशिवाय व्हिटॅमिन ए च्या अतिरेकीमुळे देखील ही समस्या उद्भवते. याशिवाय व्हिटॅमिन-ई आणि व्हिटॅमिन-सी शरीराचे फ्री-रॅडिकल नुकसान होण्यापासून संरक्षण करतात, ज्यामुळे केस गळतात. त्याच वेळी, चिकू बियांचे तेल (स्काल्प संबंधित रोग) मुळे केस गळणे थांबवण्यास मदत करू शकते.

2. केस मऊ बनवते:

चिकू बियापासून काढलेले तेल टाळूला मॉइश्चरायझ करून केसांना मऊ करण्यास मदत करते असे मानले जाते. जेव्हा केस मऊ होतात तेव्हा ते हाताळणे सोपे होते . चिकू बिया थेट केसांवर वापरता येतात. याच्या बियांची पेस्ट एरंडेल तेलात मिसळून हेअर मास्क म्हणून वापरता येते. हे मिश्रण टाळूवर लावल्यानंतर काही तासांनी केस हलकेच शॅम्पू करावेत.

३. कोंडा:

कोंडा कमी करण्यासाठी चिकू फायदेशीर ठरतो. वास्तविक, चिकू फळामध्ये असलेले पॉलिफेनॉलिक कंपाऊंड बुरशीविरोधी गुणधर्म प्रदर्शित करते. अँटी-फंगल गुणधर्म कोंडा कमी करण्यास मदत करू शकतात . त्याच वेळी, दाहक-विरोधी गुणधर्म कोंडा  मुळे होणारी खाज कमी करण्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतात.

चिकूचे तोटे

पूर्ण पिकलेला चिकू खाल्ल्याने असे कोणतेही दुष्परिणाम होत नाहीत. होय, जर कोणी कच्चा चिकू खात असेल किंवा नीट शिजवलेला चिकू नसेल तर त्याला चिकूचे नुकसान होऊ शकते. हे तोटे खालीलप्रमाणे आहेत.

कच्चा चिकू खाल्ल्याने तोंडाला कडू चव येते. त्यामागील कारण म्हणजे त्यात लेटेक्स आणि टॅनिनचे जास्त प्रमाण.

तोंडात अल्सर होऊ शकतात.

यामुळे घशात खाज येऊ शकते.

अपचनाची समस्या असू शकते.

चिकू बियांचे सेवन केल्याने पोटदुखी होऊ शकते. कारण, त्यात सॅपोटिन आणि सॅपोटिनिन हे रसायन असते.

चिकूच्या पानांचे सेवन केल्याने त्वचेवर जुलाब आणि हलकी खाज येऊ शकते. वास्तविक, त्यात सॅपोनिन असते, ज्यामुळे अतिसार आणि त्वचेची जळजळ होते.

मधुमेही रुग्णांनी चिकूचे सेवन मर्यादित प्रमाणातच करावे, साखरेची पातळी वाढल्यास चिकूचे सेवन टाळावे.

सारांश

चिकूचे अनेक फायदे आणि तोटे किंवा फायदे आणि तोटे आहेत. चिकूहे स्वादिष्ट फळ आहे, जे चवीला रसाळ आणि गोड आहे. चिकू तपकिरी रंगाचा असतो, जो काहीसा बटाट्यासारखा दिसतो. जवळपास प्रत्येक हंगामात चिकूबाजारात उपलब्ध असतो. चिकूचे वैज्ञानिक नाव मैनिलकारा जोपट आहे. चिकूमध्ये भरपूर जीवनसत्त्वे आणि खनिजे असतात, जे आरोग्यासोबतच त्वचा आणि केसांसाठीही फायदेशीर असतात.

कृपया महत्वाची सूचना आपल्यासाठी

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.