लवंगामध्ये व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन सी, फॉलेट, राइबोफ्लेविन, व्हिटॅमिन ए, थायमिन आणि व्हिटॅमिन डी सारखी आवश्यक जीवनसत्त्वे देखील असतात | लवंग खाण्याचे फायदे आहेत | लवंगाचे सेवन केल्याने भूक वाढते, उलट्या थांबतात, पोटातील वायू, जास्त तहान आणि कफ-पित्त दोष दूर होतात | लवंग मूत्रमार्ग निरोगी ठेवते आणि लघवीद्वारे हानिकारक पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते

औषधी लवंग

 

बहुतेक लोकांना लवंगा परिचित असणे आवश्यक आहे. अनेक प्रसंगी लवंगाचे सेवनही केले असेल. लवंग खाण्याचे फायदे आहेत किंवा लवंग वापरणे फायदेशीर आहे हे लोकांना माहीत आहे, पण सत्य हे आहे की लवंग वापरण्याचे अनेक फायदे अनेकांना माहीत नसतील. या कारणास्तव लोक लवंग फक्त काही गोष्टींमध्ये वापरतात.

लवंगाच्या वापराशी संबंधित अनेक उपाय आयुर्वेदिक ग्रंथांमध्ये सांगण्यात आले आहेत. लवंगाचे सेवन केल्याने भूक वाढते, उलट्या थांबतात, पोटातील वायू, जास्त तहान आणि कफ-पित्त दोष दूर होतात. यासोबतच रक्ताचे विकार, श्‍वसनाचे आजार, हिचकी आणि टीबीच्या आजारातही लवंगाचा वापर करून फायदा मिळू शकतो. तज्ज्ञांच्या मते लवंग पुरुषांसाठी फायदेशीर मानली जाते.

लवंगीचा परिचय

लवंगाच्या झाडावर वयाच्या 9 व्या वर्षी फुले येण्यास सुरुवात होते. त्याच्या फुलांच्या कळ्या सुकवून लवंगा म्हणून बाजारात विकल्या जातात. गर्भवती महिलांच्या उलट्यांमध्ये लवंग खूप फायदेशीर आहे. लवंगाचे फायदे किंवा काही विशेष गुणधर्म खालीलप्रमाणे आहेत:-

·      लवंग खाल्ल्याने भूक वाढते. पोटाचे रस कार्य सामान्य राहते.

·      अन्नाची आवड निर्माण होऊन मन प्रसन्न होते.

·      लवंग पोटातील जंत मारते.

·      त्यामुळे चैतन्याची शक्ती निरोगी राहते.

·      यामुळे शरीराची दुर्गंधी दूर होते.

·      वेदना आणि जखमांवर पेस्ट लावल्याने रोग बरे होतात.

·      लवंग मूत्रमार्ग निरोगी ठेवते आणि लघवीद्वारे हानिकारक पदार्थ बाहेर टाकण्यास मदत करते.

लवंगाचे इतर फायदे

ज्यांना पोट नीट साफ न होण्याची समस्या आहे त्यांनी रात्री झोपण्यापूर्वी 2 लवंगा चावून खाव्यात. यामुळे पोट पूर्णपणे स्वच्छ होईल. लवंग रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवणारे म्हणून काम करते, ज्यामुळे रोग प्रतिकारशक्ती वाढते. लवंगाचे सेवन केल्याने शारीरिक कमजोरीही दूर होते.

लवंगाचे दातदुखीवर उपाय

दातदुखी असल्यास 5 ग्रॅम लिंबाच्या रसामध्ये 3 लवंगा बारीक करून दातांवर लावा. हे मिश्रण दाताच्या मध्यभागी जिथे दुखत असेल तिथे लावा. यामुळे वेदनांपासून आराम मिळेल आणि दातांमध्ये इतर संसर्ग होण्याचा धोकाही कमी होईल.

खोकल्यात लवंग कसे वापरावे

लवंग आणि डाळिंबाची साल समप्रमाणात बारीक करून घ्या, नंतर एक चतुर्थांश चमचा घ्या आणि अर्धा चमचा मधासह दिवसातून तीन वेळा चाटवा. यामुळे खोकला बरा होतो.

लवंगाचे पाठदुखीसाठी मालिश

लवंगाच्या तेलाने मसाज केल्याने पाठदुखी व्यतिरिक्त शरीराच्या इतर अवयवांचे दुखणेही दूर होते. आंघोळीच्या अर्धा तास आधी लवंगाच्या तेलाचा मसाज करावा.

लवंगाचे तोंडाच्या फोडांवर आयुर्वेदिक उपाय.

तोंडात फोड आल्यास दोन लवंगा तव्यावर नीट तळून घ्याव्यात, नंतर तोंडात ठेवाव्यात. नंतर लाळ आल्यावर थुंकत रहा. या उपायाने तोंडाचे व्रण बरे होतील.

लवंगाचे तोटे

नाण्याला दोन बाजू असतात. त्याचप्रमाणे लवंगाचे अनेक आरोग्यदायी फायदे असतील तर त्यांचे काही दुष्परिणामही आहेत. गरम स्वभावामुळे, लवंगाचे जास्त सेवन केल्याने तुमच्या शरीरावर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतात, जे खालीलप्रमाणे आहेत.

जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने तुमच्या किडनी आणि आतड्यांना हानी पोहोचू शकते.

त्यात असलेले संयुगे तुमचे रक्त पातळ करू शकतात, ज्यामुळे रक्तस्त्राव होण्याचा धोका वाढू शकतो.

ज्या लोकांच्या रक्तातील साखरेची पातळी सामान्य पातळीपेक्षा कमी आहे त्यांनी त्याचे सेवन टाळावे. तुम्ही याचे सेवन करत असाल तरीही तुमच्या रक्तातील साखरेची सतत तपासणी करत रहा. याचे जास्त सेवन केल्याने तुमच्या शरीरात थोडी जळजळ देखील होऊ शकते.

यामुळे लैंगिक उत्तेजनाची प्रक्रिया देखील मंद होऊ शकते (भावनोत्कटता किंवा स्खलन होण्यास उशीर) आणि तुम्हाला इरेक्टाइल डिसफंक्शन देखील होऊ शकते. तुम्हाला लवंगाची ऍलर्जी असण्याची शक्यता आहे.

गरोदर आणि स्तनपान करणाऱ्या महिलांनीही तोंडावाटे सेवन कमी केले पाहिजे. त्याची ऍलर्जीक प्रतिक्रिया बाळासाठी हानिकारक ठरू शकते.

थंडीच्या दिवसात लवंग चहा पिण्याचा कमाल फायदे

हिवाळा आला की, आरोग्य चांगलं ठेवण्यासाठी लोक वेगवेगळे उपाय करतात. यात अनेक घरगुती उपायांचा अधिक समावेश असतो. मसाल्यांमध्ये वापरली जाणारी एक महत्वाची गोष्ट या दिवसात फार फायदेशीर ठरते. ती म्हणजे लवंग.

लवंगमध्ये भरपूर प्रमाणात औषधी गुण आहेत. लवंग गरम असल्याने हिवाळ्यात याचं सेवन करण्याचं महत्त्व आणखीन वाढतं. यात फॉस्फोरस, पोटॅशिअम, प्रोटीन, आयर्न, सोडियम, कार्बोहायड्रेट्स, कॅल्शिअम आणि हायड्रोक्लोरिक एसिड भरपूर प्रमाणात असतात. इतकंच नाही तर यात व्हिटॅमिन ए आणि सी सुद्धा असतं. त्यामुळे याचे आरोग्याला अनेक फायदे होतात. अशात हिवाळ्यात लवंगाचा चहा सेवन केल्यास फायदा होतो.

पचनक्रियेसंबंधी समस्या

लवंगाचा चहा पचनक्रियेसंबंधी समस्या दूर करण्यास फायदेशीर आहे. लवंगीचा चहा पचनक्रिया चांगली करतो आणि एसिडिटी कमी करतो. जेवण करण्याआधी लवंगाचा चहा सेवन केल्यास लाळ अधिक प्रमाणात तयार होते आणि याने अन्न पचन होण्यास मदत होते.

दातांचं दुखण

ज्या लोकांना दातांमध्ये वेदना होण्याची समस्या असते, त्यांना हा चहा आवर्जून घ्यावा. यात एन्टी-बॅक्टेरिअल गुण असतात. लवंगाचं तेल दातांच्या वेदना दूर करण्यासाठी फार फायदेशीर आहे. लवंगाचा तेल लावल्याने वेदना लगेच दूर होतात. तसेच दातांमध्ये वेदना होत असताना तोंडात एक लवंग ठेवली आणि काही वेळाने बारीक करुन खाल्ल्यास वेदना कमी होतील.

अर्थरायटिस

 जर तुम्ही अर्थरायटिसच्या वेदनांनी हैराण झाले अशाल तर लवंगाचा चहा तुम्हाला आराम देऊ शकतो. यात असलेल्या एनाल्जेरसिक तत्वांमुळे सांधेदुखी, मांसपेशीमध्ये वेदना आणि सूज कमी केली जाते. तसेच लवंगाच्या चहाने प्रभावित जागेवर शेकल्यासही फायदा होतो.

डोकेदुखी

डोकेदुखी होत असेल तर लवंग बारीक करुन लगेच कपाळावर लावल्यास फायदा होतो. लवंगाचं तेलही डोकेदुखी कमी करण्यासाठी फायदेशीर आहे. खोबऱ्याच्या तेलात लवंगाच्या तेलाचे काही थेंब मिश्रित केल्यास लगेच आराम मिळेल.

तोंडाची दुर्गंधी

 लवंगाची चहा प्यायल्याने तोंडाची दुर्गंधी दूर होण्यास मदत मिळते. यात आढळणारे पोषक तत्व तोंडाच्या दुर्गंधीशिवाय हिरड्यांमधून रक्त येण्याची समस्या दूर करण्यास मदत करते.

कसा कराल लवंगाचा चहा

लवंगाचा चहा तयार करण्यासाठी चार ते पाच लवंग उकडून घ्या. यात मध मिश्रित करुन दिवसातून दोन ते तीन वेळा सेवन करा. याने अस्थामाच्या रुग्णांना फायदा होतो.

एका कढईत सुमारे 2 कप पाणी उकळा.

पाणी उकळायला लागल्यावर त्यात 5 ते 6 लवंगा घाला.

त्यात तुम्ही चहापत्तीही टाकू शकता.

मिश्रण चांगले उकळून गाळून कपात घ्यावे.

सारांश

आपल्या स्वयंपाकघरात बरेच मसाले असतात, त्यापैकी लवंगाचे स्वतःचे असे खास महत्त्व आहे. लवंगाचे सेवन केल्याने वजन कमी होण्यास मदत मिळते. लवंगात आढळणारे अॅंटी-इंफ्लेमेटरी आणि अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म पचनक्रिया वाढविण्यास आणि इतर रोगांपासून मुक्तता मिळवून देण्यास मदत करतात. लवंगामध्ये व्हिटॅमिन ई, व्हिटॅमिन सी, फॉलेट, राइबोफ्लेविन, व्हिटॅमिन ए, थायमिन आणि व्हिटॅमिन डी सारखी आवश्यक जीवनसत्त्वे देखील असतात. तुम्हाला हवे असेल आमटी बनवताना तुम्ही लवंगाचा वापरू करू शकता किंवा चहा बनवताना त्यात लवंगाची पावडर घालून तुम्ही त्याचे आरोग्यवर्धक लाभ अनुभवू शकता.

कृपया लक्षात असू द्या

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती. येथे दिलेली माहिती धार्मिक श्रद्धा आणि लोकश्रद्धेवर आधारित आहे, याला कोणताही शास्त्रीय पुरावा नाही. सर्वसामान्यांची आवड लक्षात घेऊन ती येथे सादर केली आहे.