रोज आंघोळ करणे ही एक चांगली सवय आहे | थंडीच्या दिवसांत अनेकांना अंघोळीचा कंटाळा येतो | जर तुम्हाला दररोज घाम येत नसेल, धूळ आणि मातीचा संपर्क येत नसेल, तर दररोज आंघोळ करणे आवश्यक नाही | आंघोळीची सवय व्यक्तीची मनःस्थिती, तापमान, हवामान आणि सामाजिक दबाव यावर अधिक अवलंबून असते

आंघोळ

 

रोज अंघोळ करणे गरजेचे आहे काय?

थंडीच्या दिवसांत अनेकांना अंघोळीचा कंटाळा येतो. जर तुम्हाला थंडीत आंघोळ करावीशी वाटत नसेल किंवा तुम्ही रोज आंघोळ करत नसाल तर ही बातमी तुमच्यासाठीच आहे. हवामान काहीही असो, आपण रोज आंघोळ करतो, कारण आपल्याला लहानपणापासूनच सांगितले गेले आहे की रोज आंघोळ करणे ही एक चांगली सवय आहे आणि ती आपल्याला ताजेतवाने ठेवते. लहानपणापासूनच सांगितले गेले आहे की रोज आंघोळ करणे ही एक चांगली सवय आहे आणि ती आपल्याला ताजेतवाने ठेवते

याशिवाय आंघोळीचे इतरही अनेक फायदे आहेत. मात्र, आंघोळ केल्यावर जी फ्रेशनेस जाणवते, ती गोष्ट इतर कशात कुठे येते हेही खरे आहे.

रोज आंघोळ केल्याने आपली प्रतिकारशक्ती कमी होत असल्याचे विज्ञान सांगते. त्याच वेळी, जगभरातील त्वचा विशेषज्ञ म्हणतात की थंडीत दररोज आंघोळ न करणे चांगले आहे, यामुळे आपली त्वचा सुरक्षित राहील. अनेक अभ्यासांमध्ये हे समोर आले आहे की त्वचेमध्ये स्वतःला स्वच्छ करण्याची क्षमता चांगली असते. जर तुम्हाला दररोज घाम येत नसेल, धूळ आणि मातीचा संपर्क येत नसेल, तर दररोज आंघोळ करणे आवश्यक नाही.

गरम पाण्याने अंघोळ केल्याने होणारे नुकसान

हिवाळ्यात जास्त वेळ गरम पाण्याने अंघोळ केल्याने जास्त नुकसान होते. कारण यामुळे शरीरातील नैसर्गिक तेल निघून जाते आणि त्वचा कोरडी होते. नैसर्गिक तेल शरीरासाठी खूप महत्वाचे आहे. शरीराला ओलावा ठेवताना ते एक अवरोधक म्हणून देखील कार्य करते. म्हणूनच हिवाळ्यात आठवड्यातून दोन किंवा तीन दिवसच आंघोळ करावी.

नखांसाठी हानिकारक

दररोज गरम पाण्याने आंघोळ करणे देखील नखांसाठी हानिकारक मानले जाते. कारण कालांतराने नखे पाणी शोषून घेतात. मग ते मऊ होतात आणि तुटतात. त्याच वेळी, नैसर्गिक तेल सोडल्यामुळे, ते कोरडे आणि कमकुवत होऊ लागतात. गरम पाणी त्यांची नैसर्गिक चमक आणि गुळगुळीतपणा काढून टाकू शकते.

त्वचेच्या संसर्गाचा धोका

कोलंबिया विद्यापीठातील संसर्गजन्य रोग तज्ज्ञांच्या मते, "दैनंदिन आंघोळ केल्याने त्वचा कोरडी आणि कमकुवत होते. त्यामुळे संसर्गाचा धोका झपाट्याने वाढतो. त्यामुळे रोज आंघोळ करू नये."

रोज आंघोळ करावी का?

आंघोळीची सवय व्यक्तीची मनःस्थिती, तापमान, हवामान आणि सामाजिक दबाव यावर अधिक अवलंबून असते. आपल्या देशात धार्मिक कारणास्तव स्नान करणे अत्यंत महत्त्वाचे मानले जाते. याशिवाय येथे पाण्याची कमतरता नाही. मात्र, भारतात अनेक वेळा सामाजिक दबावामुळे आंघोळही आवश्यक होते. दररोज अंघोळ न करण्याची लोकांची अनेक कारणे असू शकतात. कोणी शरीरातून येणारा दुर्गंध दूर करण्यासाठी अंघोळ करतं तर कोणी धार्मिक रितीमुळे रोज आंघोळ करतात. तर काही लोकांना आंघोळ केल्याशिवाय फ्रेशच वाटत नाही, तर काही लोक व्यायाम केल्यानंतर आंघोळ करतात. पण काही लोकं असेही असतात, ज्यांच्याकडे काहीही कारण नसतं तर लोकांच्या दबावामुळे किंवा घरातले लोक काय म्हणतील असा विचार करून त्यांना दररोज आंघोळ करावी लागते. पण दररोज आंघोळ करण्याचे काही दुष्परिणामही असू शकतात. दररोज आंघोळ केल्याने त्वचा जास्त कोरडी आणि इरिटेटेड होऊ शकते. यासोबतच त्वचेवर खाज येण्याची समस्याही सुरू होते. स्किन बॅरिअरटचे नुकसान होते, ज्यामुळे बॅक्टेरिया वाढू लागतात आणि त्वचेला संसर्ग होण्याची शक्यता असते. दररोज आंघोळ केल्याने शरीराच्या प्रतिकारशक्तीवरही परिणाम होतो. याच कारणास्तव, डॉक्टर कधीकधी मुलांना दररोज आंघोळ न करण्याचा सल्ला देतात. जे लोक दररोज अँटीबॅक्टेरियल साबणाने आंघोळ करतात त्यांना हे समजत नाही की हे साबण केवळ खराब बॅक्टेरियाच नाही तर त्वचेला फायदा करणारे चांगले बॅक्टेरिया देखील नष्ट करतात. दररोज आंघोळ केल्याने शरीराला कोणताही (आरोग्यविषयक) फायदा होत नाही, उलट पाणी, साबण, शाम्पू आणि इतर गोष्टींचे नुकसान होते, ते वेगळेच.

उपचारात्मक आंघोळीचा सध्या ट्रेंड आहे: कॉन्ट्रास्ट बाथ थेरपी

कॉन्ट्रास्ट बाथ थेरपी हा उपचाराचा एक प्रकार आहे ज्यामध्ये अंग किंवा संपूर्ण शरीर गरम (परंतु उकळत्या नाही) पाण्यात बुडवले जाते आणि त्यानंतर अंग किंवा शरीर तात्काळ थंड बर्फाच्या पाण्यात बुडवले जाते. ही प्रक्रिया अनेक वेळा पुनरावृत्ती होते, गरम आणि थंड पर्यायी.

कॉन्ट्रास्ट बाथ थेरपीमागील सिद्धांत असा आहे की गरम पाण्यामुळे अंग किंवा शरीरातील रक्त प्रवाहाचे व्हॅसोडिलेशन होते आणि त्यानंतर थंड पाण्यामुळे व्हॅसोकॉन्स्ट्रक्शन होते आणि स्थानिक रक्त परिसंचरण वाढते. याव्यतिरिक्त, लिम्फ वाहिन्या थंडीच्या संपर्कात आल्यावर आकुंचन पावतात आणि उष्णतेच्या प्रतिसादात आराम करतात. रक्ताभिसरण प्रणालीच्या विपरीत, लिम्फ प्रणालीमध्ये मध्यवर्ती पंप नसतो. गरम आणि थंड बदलून, असे मानले जाते की लिम्फ वाहिन्या पसरतात आणि "पंप" करण्यासाठी आकुंचन पावतात आणि जखमी भागातून स्थिर द्रव बाहेर हलवतात आणि याचा दाह प्रक्रियेवर सकारात्मक परिणाम होतो.

आईस बाथ

यामध्ये मानवी शरीराचा बराचसा भाग मर्यादित कालावधीसाठी बर्फ किंवा बर्फाच्या पाण्यात बुडविला जातो. हे स्पोर्ट्स थेरपीमध्ये सामान्यतः तीव्र व्यायामाच्या कालावधीनंतर प्रशिक्षण पथ्ये म्हणून केले जाते.

कोलोइड बाथ

त्वचेची जळजळ आणि खाज सुटण्यासाठी आंघोळीच्या पाण्यात सुखदायक घटक जसे की जिलेटिन, स्टार्च किंवा कोंडा घालून तयार केलेले औषधी स्नान.

ओटचे जाडे भरडे पीठ स्नान

ओटचे जाडे भरडे पीठ असलेले कोलोइड बाथ, त्वचेला शांत करण्यासाठी आणि खाज सुटण्यासाठी त्वचारोगाच्या उपचारांसाठी वापरले जाते.

पॅराफिन बाथ

पॅराफिनच्या उबदार द्रावणात अंग बुडवून किंवा त्वचेवर पॅराफिन घासणे, वेदना कमी करण्यासाठी आणि गतिशीलता वाढवण्यासाठी.

भारतातील लोक अंघोळ करण्यात आघाडीवर आहेत

नुकत्याच झालेल्या एका सर्वेक्षणानुसार भारत, जपान आणि इंडोनेशियाचे लोक आंघोळीच्या बाबतीत जगात खूप पुढे आहेत. अनेक संशोधनांमध्ये असे समोर आले आहे की, दररोज आंघोळ केल्याने केवळ पाण्याचा अपव्यय होत नाही तर ते शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यासाठीही हानिकारक आहे.

आठवड्यातून किती वेळा आंघोळ करणे पुरेसे?

दररोज आंघोळ करण्याऐवजी आठवड्यातून 3 दिवस आंघोळ करणे देखील तितकेच फायदेशीर आहे. यामुळे जर हिवाळ्यात रोज आंघोळ करावीशी वाटत नसेल तर एक दिवसाआड मोकळेपणाने आंघोळ करा.

योग्य आंघोळीचे फायदे:

"स्नानम् दीपनं आयुष्यम् वृष्यम् उर्जा बालप्रदम्"

भूक सुधारते

लैंगिक इच्छा वाढवते

निरोगी जीवन प्रदान करते

तग धरण्याची क्षमता आणि चैतन्य सुधारते.

शरीरातील घाम आणि घाण काढून टाकते

खाज सुटणे, थकवा, आळस आणि जळजळ कमी होते.

आंघोळ कधी करावी

दररोज सकाळी लवकर आंघोळ करण्याची सवय जेवण घेण्यापूर्वी सर्वोत्तम आहे. आंघोळ नेहमी जेवणापूर्वी करावी कारण ती चांगली भूक वाढवणारी आहे. जर तुम्ही निरोगी व्यक्ती असाल तर चांगला आंघोळ केल्यावर तुम्हाला नक्कीच भूक लागली असेल. जे लोक आंघोळीनंतर बराच वेळ जेवत नाहीत त्यांना ॲसिडिटी आणि गॅस्ट्रिकचा त्रास होण्याची शक्यता वाढते. अभ्यासांनी हे सिद्ध केले आहे की थंड आंघोळ करणे किंवा थंड पाण्याने चेहऱ्यावर शिंपडणे यासारख्या थंडीच्या अचानक संपर्कामुळे योनि तंत्रिका उत्तेजित होऊ शकते. वॅगस मज्जातंतू संवेदनात्मक आवेग पुरवते आणि पचनमार्गाच्या अनैच्छिक आकुंचनाला उत्तेजित करते.

आंघोळ कधी करायची नाही

जेवल्यानंतर कधीही आंघोळ करू नये. तुम्ही खाल्लेले अन्न पचवण्यावर लक्ष केंद्रित करणारी शरीरातील उष्णता किंवा पाचक अग्नी, जेवल्यानंतर लगेच आंघोळ केल्यावर अडथळा येतो. रक्ताभिसरण आणि शरीरातील उष्णता परिघावर केंद्रित होते त्यामुळे अन्न पचत नाही. यामुळे भविष्यात अनेक गंभीर आजार होऊ शकतात.

शरीर गरम असताना आंघोळ करू नका. पाण्यात बुडवलेल्या गरम लोखंडी रॉडची कल्पना करा. त्यातून बाहेर पडणारा धूर आणि धूर आपण ऐकू शकतो. हीच परिस्थिती तुमच्या शरीरातही घडते. या सवयीमुळे मायोफॅसिटिस म्हणून ओळखल्या जाणाऱ्या स्नायूंना झाकणाऱ्या फॅसिआला जळजळ होते ज्यामुळे मान कडक होणे आणि दुखणे, पाठदुखी आणि गुडघेदुखी होते. ही सवय डोळ्यांच्या अनेक आजारांच्या मुख्य कारणांपैकी एक असल्याचे म्हटले जाते. त्यामुळे घरातील काम किंवा व्यायाम केल्यानंतर किंवा शरीराचे तापमान वाढवणारी कोणतीही क्रिया केल्यानंतर, आंघोळ करण्यापूर्वी शरीराला सामान्य तापमानात येण्यासाठी वेळ द्या. दुपारच्या वेळी किंवा जेव्हा बाहेरचे तापमान खूप गरम असते तेव्हा आंघोळीचाही असाच परिणाम होतो.

विशेषत: लांब आणि दाट केस असलेल्यांसाठी रात्री आंघोळ करू नका. परिणामी, केस व्यवस्थित कोरडे होत नाहीत आणि मायोफॅस्किटिस होऊ शकतात. रात्री आंघोळ केल्याशिवाय तुम्हाला खूप वाईट वाटत असेल तर तुम्ही एकटेच अंग धुवू शकता. जर तुम्ही तुमचे डोके धुतले तर झोपण्यापूर्वी ते कोरडे असल्याची खात्री करा.

कोणत्या व्यक्तींनी स्नान करू नये

खालील आजारांनी ग्रस्त असलेल्या व्यक्तींनी दररोज स्नान करू नये.

चेहर्याचा पक्षाघात

दाहक डोळा रोग

तोंडी पोकळीचे रोग

कानाचे आजार

अतिसार

ओटीपोटाचा विस्तार

वाहणारे नाक

अपचन

सारांश

चांगली आंघोळ केल्याने योग्य स्वच्छता, भूक आणि निरोगी जीवन सुनिश्चित होईल. परंतु चुकीच्या पद्धतीने केल्यास दीर्घकाळात गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. आंघोळीचा योग्य मार्ग समजून घेणे आणि त्याचे पालन करणे आणि निरोगी आणि आनंदी जीवन जगणे.

कृपया लक्षात असू द्या

वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.