घराची स्वच्छता
घर स्वच्छ ठेवण्याचे प्रभावी मार्ग
घराची स्वच्छता करणे हे गृहिणीचे सर्वात आवडते काम आहे. तुम्ही तुमच्या आईला तुमच्याच घरात घर साफ करताना पाहिलं असेल. प्राचीन काळी आणि आजही गृहिणी साफसफाईसाठी झाडू आणि मोप्स वापरतात. घरातील स्त्रिया विशेषत: पाहुण्यांचे स्वागत करण्यासाठी घराला झगमगाट ठेवतात. बहुतेक स्त्रिया सकाळी लवकर उठतात आणि इतर कोणतेही काम करण्यापूर्वी प्रथम स्वच्छता करतात.
घरातील काही वस्तूंच्या बाबतीत बदल हा सातत्याने हवा असतो. घरात काही गोष्टींमध्ये बदल करताना मुलांनादेखील सोबत घ्या. त्यामुळे या गोष्टीची आवड त्यांच्यात निर्माण होईल व तुम्हाला त्यांची मदतही होईल. अशा प्रकारे स्वच्छता राखण्याची त्यांना सवयही लागेल. वेळोवेळी घराची स्वच्छता झाली तर धूळ जमा होणार नाही व घर सुंदर दिसेल. तसेच आरोग्याच्या समस्यांपासून सुटका होईल.
बेकिंग पावडर आणि व्हिनेगरने सिंक स्वच्छ करा
जर तुम्ही सकाळी उठून बाथरूममधील घाणेरडे सिंक बघत असाल किंवा स्वयंपाकघरातील घाणेरडे सिंक बघणे तुम्हाला सहन होत नसेल तर उशीर न करता तुमच्या स्वयंपाकघरात ठेवलेला बेकिंग सोडा आणि जुना व्हिनेगर वापरा. ते स्वच्छ करण्यासाठी, सिंक ड्रेनमध्ये एक टोपीभर व्हिनेगर घाला आणि वर चिमूटभर कोरडा बेकिंग सोडा शिंपडा. सिंक बंद करा आणि अर्धा तास सोडा आणि नंतर त्यात गरम पाणी घाला, तुमचे सिंक नवीनसारखे चमकेल.
मेकअप वाइप्स किंवा बेबी वाइप्सने गळती साफ करा
जर तुम्हाला मेकअपची आवड असेल तर तुमच्याकडे मेकअप वाइप्स असणे आवश्यक आहे किंवा तुमच्या घरात लहान मूल असेल तर तुम्ही त्याच्यासाठी बेबी वाइप्स आणले असतील. जमिनीवर गळती किंवा सांडलेले पेय सहजपणे साफ करण्यासाठी या वाइप्सचा वापर करा. मेकअप वाइपच्या सहाय्याने तुम्ही स्वयंपाकघरातील हट्टी डाग, टेबलावर सांडलेले कोणतेही पदार्थ, दरवाजाचे नॉब किंवा हँडल सहज आणि पटकन साफ करू शकता. यासोबतच मेकअप वाइप केल्याने फॅब्रिकवरील डागही लवकर निघून जातात. डाग साफ करण्यासाठी, डाग पूर्णपणे काढून टाकेपर्यंत फॅब्रिकला मेकअप वाइपने हलक्या हाताने घासून घ्या. लक्षात ठेवा जेव्हा डाग नवीन असेल आणि सहज काढता येईल तेव्हाच तुम्ही वाइपचा वापर करावा.
व्हिनेगर आणि पाण्याने खिडकीच्या रिम्स स्वच्छ करा
जर तुम्ही तुमच्या घराच्या खिडक्या बर्याच दिवसांपासून स्वच्छ केल्या नाहीत तर व्हिनेगर आणि पाण्यापेक्षा चांगला उपाय नाही. यावेळी आपण व्हिनेगर आणि पाणी वापरावे. खिडक्या स्वच्छ करण्यासाठी, समान प्रमाणात पाणी आणि व्हिनेगर मिसळा आणि मिश्रणात जुना मॉप भिजवा आणि खिडकीच्या दोन्ही बाजू स्वच्छ करा. तुमच्या घराच्या जुन्या दिसणाऱ्या खिडक्या नवीन दिसू लागतील आणि त्याही थोड्याच वेळात.
बेकिंग सोडा आणि ब्लीचने बाथरूमचे मजले स्वच्छ करा
तुम्ही किचन, बेडरूम आणि संपूर्ण घर स्वच्छ करण्यात तासनतास घालवता आणि जेव्हा बाथरूमचा प्रश्न येतो तेव्हा थकवा तुम्हाला पराभूत करतो. तुम्ही बाथरूमची साफसफाई पुढच्या रविवारी पुढे ढकलली. या रविवारी सर्वात आधी तुमच्या बाथरूमचा मजला साफ करा, जाणून घ्या कसे; एका भांड्यात बेकिंग सोडा आणि ब्लीच मिक्स करून पेस्ट बनवा. ब्रशच्या मदतीने ही पेस्ट बाथरूमच्या घाणेरड्या थरावर लावा आणि अर्ध्या तासासाठी तशीच राहू द्या. जर तुम्हाला हवे असेल तर 15-20 मिनिटांनी एकदा ब्रशने पेस्ट जमिनीवर घासून घ्या. हलके चोळल्यानंतर काही वेळ राहू द्या आणि काही वेळाने पाण्याने स्वच्छ करा. बाथरूमच्या टाइल्स पुन्हा एकदा चमकू लागतील.
बेकिंग सोडा आणि ब्लीचने बाथरूमचे मजले स्वच्छ करा
छतावरील पंखे उशाच्या केसांनी स्वच्छ करा. आम्ही अनेकदा छतावरील पंखे साफ करणे, पंख्याचे ब्लेड साफ करण्यासाठी शिडी किंवा खुर्चीवर चढणे अनेक महिने पुढे ढकलतो – हे काम कठीण आणि वेळखाऊही आहे. थकवा आणि आळशीपणामुळे पंख्याची धूळ डोक्यावर पडेपर्यंत तुम्ही ती साफ करत नाही. अशी परिस्थिती निर्माण होण्यापूर्वी तुम्ही हा सोपा उपाय अवलंबलात आणि तुमच्या घरातील सर्व पंखे सहज स्वच्छ केले तर बरे होईल. एक जुने उशीचे कव्हर घ्या आणि पंख्याचे सर्व ब्लेड एक एक करून हळूवारपणे स्वच्छ करा. साफसफाई करताना, लक्षात ठेवा की उशीच्या कव्हरमधील पंख्याच्या ब्लेडमधून सर्व धूळ एकाच वेळी काढून टाकली जाते, यामुळे धूळ जमिनीवर पडण्यापासून प्रतिबंधित होईल. या सोप्या उपायाच्या मदतीने तुम्ही थकल्याशिवाय पंख्याचे ब्लेड एकाच वेळी स्वच्छ करू शकता.
हेअर ड्रायरने साचलेली धूळ साफ करा
ज्या ठिकाणी तुम्ही दररोज पोहोचू शकत नाही अशा ठिकाणी साफ करणे थोडे कठीण आहे, जसे; पलंगाखाली, मोठ्या कपाटात किंवा कपाटात साचलेली धूळ. अनेकदा अशा ठिकाणी धूळ साचते आणि लवकर साफ होत नाही. स्वच्छ केले तरी धुळीचे डाग राहतात. अशी जमा झालेली धूळ त्वरीत काढून टाकण्यासाठी तुमचे हेअर ड्रायर वापरा. हेअर ड्रायरच्या गरम हवेने साचलेली धूळ तुम्ही पटकन काढू शकता आणि ड्रायरच्या गरम हवेने धुळीचे डागही सहज दूर होतात. तुमची साफसफाई क्षणार्धात पूर्ण होईल आणि तुमचे घरही स्वच्छ होईल.
लिंबूने कडक पाण्याचे डाग स्वच्छ करा
अनेक घरांमध्ये गोठलेल्या पाण्याचे डाग ही समस्या आहे, जसे की; साबणाचे शिंतोडे, पाण्याचे तुकडे, तासनतास ठेवलेल्या बाटल्यांचे डाग किंवा बाटल्यांमधील पाण्याचे डाग इ. गोठलेल्या पाण्याचे डाग साफ करणे सामान्य पाणी स्वच्छ करण्याइतके सोपे नाही, मग तुम्ही काय कराल? हे डाग स्वच्छ करण्याचा उत्तम मार्ग म्हणजे लिंबू. अर्धा लिंबू कापून घरातील ज्या ठिकाणी जाड पाण्याचे डाग आहेत त्या सर्व ठिकाणी घासून घ्या. लिंबू चोळल्यानंतर सुमारे 15 मिनिटे राहू द्या आणि काही वेळाने ती जागा साध्या पाण्याने स्वच्छ करा. लिंबूमुळे तुमचे बाथरूम किंवा टेबल पुन्हा एकदा चमकेल आणि ताजेतवाने वाटेल. तुम्ही बाथरूममध्ये आंघोळीनंतर पाण्याच्या डागांवर लिंबू स्प्रे शिंपडा आणि सुमारे 10 मिनिटांनंतर धुवा.
हेअर ड्रायरने साचलेली धूळ साफ करा
बेकिंग सोडासह सोफा स्वच्छ करा. घराच्या दिवाणखान्याच्या मधोमध सोफा ठेवणे हे संपूर्ण कुटुंबाचे आवडते आहे, त्यावर सर्वजण बसून गप्पा मारतात, पण तुम्ही शेवटच्या वेळी सोफा कधी साफ केला होता हे लक्षात ठेवा? तुम्हाला कदाचित आठवतही नसेल, आणि ते किती घाणेरडे असेल याचा विचारही करायचा नसावा… ते साफ करायला अजून उशीर झालेला नाही. सोफा स्वच्छ करण्यासाठी, धूळ काढण्यासाठी प्रथम त्याला कापडाने धुवा. त्यानंतर, सोफ्यावर थोडासा बेकिंग सोडा शिंपडा आणि अर्ध्या तासानंतर, बेकिंग सोडा व्हॅक्यूम क्लिनरमध्ये ब्रशने स्वच्छ करा. बेकिंग सोडा तुमच्या सोफ्यातील गंध आणि डाग सहजपणे काढून टाकतो.
लाकडी भाजीपाला कटिंग बोर्ड कोषेर मीठ आणि लिंबूने स्वच्छ करा
साधारणपणे, भाजी कापण्यासाठी लाकडी फळी स्वच्छ आणि व्यवस्थित राहते. परंतु तरीही, सतत वापरामुळे, दुर्गंधी आणि दुर्गंधी त्यामध्ये जमा होते, जी सहजासहजी दिसत नाही. मग आपण ते स्वच्छ करण्यासाठी काय वापरता? वाहत्या पाण्यात ते साफ करणे पूर्णपणे चुकीचे आहे; बोर्ड साफ करण्यासाठी, प्रथम साबण आणि पाण्याने धुवा. बोर्ड पूर्णपणे धुऊन नंतरथोडे कोषेर मीठ शिंपडा आणि
संपूर्ण बोर्डवर पसरवा. नंतर लिंबावर मीठ हळूहळू चोळा आणि थोडे लिंबू पिळून सुमारे
तासभर असेच राहू द्या. काही वेळानंतर, बोर्डवरील मीठ साफ करा आणि संपूर्ण बोर्ड थोड्या
ओल्या कापडाने किंवा ओल्या स्पंजने पूर्णपणे स्वच्छ करा.
माउथवॉशने
टूथब्रश स्वच्छ करा
आपण आपला टूथब्रश वाहत्या पाण्याखाली ठेवतो आणि तो स्वच्छ होतो, म्हणून
आपण विचार करतो. तो ब्रश स्वच्छ करण्यासाठी आपण जास्त मेहनत घेत नाही, का? पण हे योग्य
नाही, जंतू तुमच्या ओल्या टूथब्रशपर्यंत लवकर पोहोचतात. तुम्ही तुमचा टूथब्रश प्रत्येक
इतर दिवशी माउथवॉशने स्वच्छ करावा, कसा? आम्हाला कळू द्या; हे खूप सोपे आहे, टूथब्रश
स्वच्छ करणे, माउथवॉश एका ग्लासमध्ये ठेवा आणि तुमचा टूथब्रश काही काळ त्यात बुडवा
आणि नंतर तो धुवा आणि वापरा.
माउथवॉशने
टूथब्रश स्वच्छ करा
वर्तमानपत्राने शूज आणि फ्रीजचा वास स्वच्छ करा. शूज सुकविण्यासाठी
वर्तमानपत्र वापरणे ही खूप जुनी पद्धत आहे. पण तुम्हाला माहिती आहे का, तुम्ही वर्तमानपत्राच्या
मदतीने शूज आणि फ्रीजचा वासही दूर करू शकता? जर तुमच्याकडे रेफ्रिजरेटर साफ करायला
वेळ नसेल, तर साहजिकच तो खूप घाणेरडा आणि दुर्गंधीयुक्त झाला असेल. रेफ्रिजरेटरमधून
दुर्गंधी दूर करण्यासाठी, रेफ्रिजरेटरच्या ड्रॉवर आणि भाज्यांची टोपली वर्तमानपत्राने
ओळीत ठेवा आणि रेफ्रिजरेटर बंद करा. वृत्तपत्र फ्रीजमधील सर्व दुर्गंधी शोषून घेईल,
काही काळ असेच ठेवा आणि नंतर व्हिनेगर आणि पाण्याच्या मिश्रणाने फ्रीजचे ड्रॉर्स आणि
टोपली पूर्णपणे पुसून टाका.
लिंबू
सह कचरापेटी स्वच्छ करा
फक्त लिंबूपासून लिंबूपाणी बनवून प्रत्येक वेळी पिऊ नका, लिंबाचे इतरही
फायदे आहेत, त्यांचाही वापर करा. घरातील कचरा उचलणे आणि फेकून देणे तुम्हाला आवडणार
नाही, अर्थातच त्याच्या दुर्गंधीमुळे. या सोप्या उपायाचा अवलंब केल्यास कचऱ्याच्या
दुर्गंधीपासून सुटका होऊ शकते. हे कसे घडू शकते ते आम्हाला कळवा? एक लिंबू कापून बर्फाच्या
ट्रेमध्ये पिळून घ्या आणि नंतर त्याच ट्रेमध्ये थोडे व्हिनेगर घाला आणि बर्फ सेट करण्यासाठी
ट्रे फ्रीजरमध्ये ठेवा. बर्फ गोठल्यावर तो बाहेर काढा आणि प्लास्टिकच्या पिशवीत टाका
आणि दररोज कचऱ्यासोबत पिशवीत टाका. अशा प्रकारे तुम्ही या दुर्गंधीपासून मुक्त होऊ
शकता.
बेडशीट: खरेतर बेडशीटमुळे खोलीचे सौंदर्य वाढते. पण आपण वापरत असलेली बेडशीट महिन्यातून किती वेळा बदलतो अथवा किती वेळा धुतो, हा प्रश्न आरोग्याच्या दृष्टीने अधिक महत्त्वाचा आहे. एकच बेडशीट सतत वापरत असाल तर तुमची रोगप्रतिकारकशक्ती कमी होऊन तुम्हाला अनेक आजारांना, संसर्गांना तोंड द्यावे लागू शकते. श्वसनाचे आजार, अॅलर्जी, झोपेशी संबंधित समस्यादेखील होऊ शकतात. बेडशीटवर उतरलेल्या मृत पेशी, धूळ, तेल अशा गोष्टींमुळे आपण कालांतराने आजारी पडू शकतो. त्यामुळे दर आठवड्याला बेडशीट धुवायला हवी. तसेच किमान ३ ते ४ आठवड्यातून एकदा तरी बेडशीट बदलणे आवश्यक आहे.
उशांचे अभ्रे: आपण झोपण्यासाठी जी उशी वापरतो त्यावर (त्या उशीच्या अभ्य्रावर) काही प्रमाणात बॅक्टेरिया लपलेले असतात. शरीरातून निघणारा घाम, केसावरील तेल, चेहऱ्यावरील न काढलेला मेकअप, मृत त्वचा / पेशी, केसातील कोंडा हे उशीवर उतरत असतात. सततच्या या अभ्य्राच्या वापराने त्वचासंसर्ग होऊ शकतो. म्हणूनच उशीचे अभ्रे (पिलो कव्हर) नियमितपणे धुवायला हवेत. आठवड्यातून दोनदा तरी हे अभ्रे धुतले पाहिजे व दोन महिन्यातून एकदा तरी बदलले पाहिजेत.
टॉवेल: टॉवेल हे जंतूंचे माहेरघरच म्हणा ना. टॉवेलवर अनेक प्रकारचे बॅक्टेरिया, बुरशी, मृत पेशी/ त्वचा व शरीरातून बाहेर पडणारे विषारी स्राव चिकटलेले असतात. कधी कधी एकच टॉवेल घरातील सर्व सदस्य वापरत असतात. अशा वेळी तर जंतुसंसर्ग पसरण्याची शक्यता दुणावते. एकतर आपला टॉवेल दर तीन दिवसांनी धुवायला हवा. तसेच दोन महिन्यातून एकदा तरी तो बदलायला हवा. मुख्य म्हणजे आपला टॉवेल आपल्याशिवाय इतर कुणी वापरणार नाही, याची काळजी घ्या.
टूथब्रश: सकाळी उठल्यानंतर सगळ्यात आधी आपण दात घासतो. पण दात घासण्यासाठी जो ब्रश आपण वापरतो तो साधारण किती काळ वापरत आहोत हेदेखील तपासायला हवे. टूथब्रशवरदेखील अनेक जंतू पसरलेले असतात. ब्रश केल्यानंतर तो स्वच्छ धुऊनच ठेवावा. ब्रश करण्यापूर्वी शक्यतो कोमट पाण्याने तो धुवा, ज्यामुळे त्यावरील जंतू तोंडातून आपल्या पोटात जाणार नाहीत व होणारे आजार टाळता येतील. ब्रश हा साधारणतः दोन ते तीन महिन्यातून एकदा बदलायलाच हवा.
भांडी घासण्याचा स्पंज: आपण दररोज किमान चार ते पाच वेळा भांडी घासतो. पण ज्या स्पंजने किंवा स्क्रबरने ही भांडी घासतो त्यावर चिकटलेले अन्नपदार्थ साफ करतो का? जरी केले तरी त्यावर असणाऱ्या जंतूंचे काय? हा विचार साधारणतः कोणीही करत नाही. त्यामुळे आपल्याला अनेक आजारांना बळी पडावे लागते. म्हणूनच प्रत्येक वेळी भांडी घासून झाल्यावर हा स्पंज स्वच्छ करून ठेवावा, तसेच दर १५ दिवसांनी तो बदलावा.
चॉपिंग बोर्ड: चॉपिंग बोर्ड आपण नियमित वापरत असतो व स्वच्छदेखील करत असतो. पण त्यावर काही अंशी बॅक्टेरिया जमा होण्याचा धोका असतो.हे जंतू चॉपिंग बोर्डवर कापलेल्या भाज्यांच्या माध्यमातून आपल्या शरीरात जाऊन त्यामुळे आपण आजारी पडू शकतो. म्हणूनच हा चॉपिंग बोर्ड प्रत्येक वेळी वापरताना आणि वापरानंतर धुऊन ठेवावा. तसेच नियमितपणे तो बदलणेही तेवढेच गरजेचे आहे.
स्वयंपाकघरातील रुमाल: स्वयंपाक करताना बऱ्याचदा हात पुसण्यासाठी, भांडी पुसण्यासाठी किंवा डायनिंग टेबल पुसण्यासाठी आपण रुमाल / टॉवेल वापरत असतो. पण सततच्या वापरामुळे यावर जंतू चिकटतात. त्यामुळे हे रुमाल / टॉवेल रोजच्या रोज धुणे आवश्यक आहे व किमान महिन्यातूनएकदा तरी बदलला पाहिजे.
कार्पेट-हॉलवे रग: यावर सर्वात अधिक प्रमाणात धूळ व माती बसते. हीच धूळ व माती कोणत्याही अडथळ्यांशिवाय घरात सर्वत्र पसरते. आपण जरी हा रग नियमित स्वच्छ करत असलो, तरी दर तीन ते सहा महिन्यांनी एकदा तरी बदलला पाहिजे.
पडदे: घरातील पडदे हे फार कमी वेळा धुतले किंवा बदलले जातात. बहुतांश वेळा हे पडदे किचन किंवा खिडकीजवळ असल्यामुळे त्यावर बाहेरची धूळ, अन्नपदार्थांची वाफ, तेलकटपणा सहज पसरून त्यावर जंतू चिकटून राहतात. हे जंतू साध्या डोळ्यांनी आपल्याला दिसत नाहीत. महिन्यातून एकदा तरी आपण हे पडदे स्वच्छ धुवायला हवेत. तसेच ते वेळोवेळी बदलले पाहिजेत.
हेअर ब्रश: टूथब्रश तर आपण बदलतोच, पण कंगवा वर्षभर तोच वापरत असतात. काही जण तर आपला आवडता कंगवा म्हणून वर्षानुवर्षे तोच वापरत असतात. काही घरांमध्ये तर सगळे सदस्य हा एकच कंगवा कित्येक वर्षे वापरत असतात. सतत एकच कंगवा वापरल्यामुळे त्यात केस, धूळ, कोंडा आणि तेल जमा होऊन राहते. त्यामुळे केसांच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात. त्यामुळे कंगवा नियमितपणे स्वच्छ करावा. तसेच दर सहा महिन्यांनी तो बदलावा. शक्यतो प्रत्येकाने आपला (वैयञ्चितक) कंगवा घ्यावा, सगळ्यांनी एकच कंगवा वापरू नये.
मेकअप ब्रश आणि ब्युटी ब्लेंडर: लग्न किंवा पार्टी असेल तर क्वचितच आपण मेकअप करतो. नियमित वापरात न आल्यामुळे किंवा मेकअप ब्रश किंवा ब्युटी ब्लेंडर स्वच्छ न केल्यामुळे त्यात बॅक्टेरिया जमा होतात व तशा वस्तूंचा वापर केल्यावर त्वचेला खाज व जळजळ यांसारख्या समस्यांचा सामना करावा लागू शकतो. म्हणूनच प्रत्येक वापरा-नंतर या वस्तू स्वच्छ करून ठेवणे जेवढे गरजेचे तेवढेच ते बदलणेसुद्धा.
सारांश
घर म्हटले, की स्वच्छता ओघाने आलीच. पण कामाच्या गडबडीत रोजच्या रोज घरात स्वच्छता राखणे कठीण होऊन बसते. परिणामी, अनेक आजारांना सामोरे जावे लागते. रोज सफाई न केल्यामुळे घरात धुळीचे साम्रज्य पसरते ज्यामुळे अनेकांना अॅलर्जी होते. अनेकदा तर काही गोष्टींकडे आपण फारशा गांभीर्याने पाहतसुद्धा नाही. मात्र अप्रत्यक्षपणे त्याचा परिणाम आपल्या तब्येतीवर होत असतो. म्हणूनच रोजच्या जीवनात स्वच्छतेची काळजी कशी घ्यायची हे जाणून घ्यायला हवे.
कृपया लक्षात असू द्या
वरील लेखातील सर्व माहिती इंटरनेटच्या माध्यमातुन विविध वेबसाईट वरून संकलित केलेली आहे. विषयाला अनुसरून हि माहिती आवश्यक ते फेरबदल करून आपणा समोर प्रस्तुत केलेली आहे. संकलनकर्ता याच्या सत्यतेची कोणतीही जवाबदारी घेत नाही तसेच यामध्ये मांडलेले मुद्दे आणि माहिती या बद्दल १००% खात्री देऊ शकत नाही. वाचकांनी वाचनाचा आनंद घ्यावा हि विनंती.
No comments:
Post a Comment
If you have any doubts, please let me know