पावसाळ्यातील श्वसनाचे त्रास

 पावसाळ्यातील श्वसनाचे त्रास

पावसाळ्यात श्वसन संक्रमणाने होणाऱ्या सर्दी आणि खोकल्यास दूर ठेवण्यासाठी ५ घरगुती उपाय

पावसाळा हा एक ऋतू आहे जेव्हा आपण सर्दी आणि खोकला यांसारख्या श्वसन संक्रमणास अधिक असुरक्षित होतो. मिठाचे पाणी वापरण्यापासून ते आल्याचा चहा पिण्यापर्यंत, येथे ५ वाडवडिलांपासूनचे घरगुती उपाय आहेत जे तुम्ही पावसाळ्यात श्वसनाच्या संसर्गापासून मुक्त होण्यासाठी अवलंबले पाहिजेत.

पावसाची रिमझिम तुम्हाला त्या स्वादिष्ट पकोड्यांपर्यंत पोहोचवू शकते, परंतु पावसाळ्यात श्वसनाच्या संसर्गासारख्या आरोग्याच्या अनेक समस्या येतात हे तुम्ही नाकारू शकत नाही. हे संक्रमण मला लहानपणापासूनच होत आहे. सर्दीसारख्या श्वसनाच्या संसर्गावर प्रमुख ५ उपाय आहेत. सर्वांचा घरगुती उपचारांवर विश्वास असला तरी, ते वापरून पाहण्यापूर्वी तुम्ही वैद्यकीय तज्ञाचा सल्ला घ्यावा, ते प्रत्यक्षात काम करतात का ते जाणून घेऊया.

पावसाळ्यात श्वसनाचे संसर्ग सामान्य का होतात?

हवामानातील अचानक बदल हे विषाणूंच्या वाढीसाठी योग्य मैदान आहे, म्हणूनच या हंगामात लोकांना संसर्ग होण्याची शक्यता असते. पावसाळ्यात श्वसनाच्या संसर्गामुळे थकवा येणे, घसा खवखवणे, छातीत रक्त येणे, नाक वाहणे यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात. कोरडे घरातील वातावरण, निर्जलीकरण आणि चुकीच्या खाण्याच्या सवयीमुळे श्लेष्मा वाढू शकतो, ज्यामुळे संसर्ग आणखी पसरतो. यामुळेच पावसाळ्यात जास्त काळजी घेणे आवश्यक आहे. पावसाळ्यात सर्दी आणि खोकल्यापासून दूर राहण्यासाठी स्वत:ला निरोगी ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

पावसाळ्यात श्वसन संसर्ग कसा दूर ठेवायचा?

पुढील घरगुती उपाय तुम्हाला सोप्या मार्गांनी श्वसन संक्रमणापासून मुक्त होण्यास मदत करू शकतात:

1.   आले, लवंग आणि पुदिना चहा

 

शतकानुशतके नैसर्गिक औषधी वनस्पती आपल्या आरोग्यासाठी फायदेशीर असल्याचे सिद्ध झाले आहे. त्यामध्ये औषधी गुणधर्म असतात जे रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यास मदत करतात. आले, लवंग आणि पुदिना वापरून बनवलेला चहा पिणे संसर्गापासून बचाव करण्यासाठी अधिक फायदेशीर ठरू शकते. इंटरनॅशनल जर्नल ऑफ हेल्थ सायन्सेसमध्ये प्रकाशित केलेल्या अभ्यासात असे आढळून आले आहे की आल्यामध्ये उपचारात्मक गुणधर्म आहेत जे तुम्हाला सर्दी आणि खोकल्यासारख्या संसर्गापासून मुक्त होण्यास मदत करतात. अभ्यासात असेही दिसून आले आहे की पुदीना आणि लवंगमध्ये असे गुणधर्म आहेत जे संक्रमणांपासून लढण्यास मदत करतात आणि रक्तसंचयपासून थोडा आराम देतात.

2. आहारात व्हिटॅमिन 'सी' चा समावेश करा

 

तुम्हाला आवळा, लिंबू, संत्री, किवी आणि स्ट्रॉबेरी यासारखी लिंबूवर्गीय फळे खाण्यास सांगितले आहे का? तुम्ही नियमितपणे व्हिटॅमिन सी सप्लिमेंट्स घ्याव्यात त्यामुळे पावसाळ्यात होणारे सामान्य संक्रमण दूर होणार नाही तर स्वतःला निरोगी ठेवण्यास मदत होईल. तुमच्या आहारात व्हिटॅमिन सी युक्त भरपूर फळे आणि भाज्यांचा समावेश करा.

 

3. निलगिरी तेल

 

निलगिरीच्या तेलामध्ये नीलगिरी असते, ज्यामध्ये रक्तसंचय आणि कफपासून मुक्त होण्यास मदत करणारे गुणधर्म असतात. साचलेला कफ निघून जाण्यासाठी छातीवर थोडेसे निलगिरीचे तेल लावा. अभ्यासात असेही आढळून आले आहे की नाक आणि छातीमध्ये उपस्थित बॅक्टेरिया काढून टाकण्यासाठी ते फायदेशीर ठरू शकते.

 

4. मिठाच्या पाण्याने गुळण्या करा

 

सर्वात मूलभूत उपायांपैकी एक म्हणजे घशातून सुटका करण्यासाठी मीठ पाण्याने गुळण्या करणे. एका ग्लास पाण्यात थोडे मीठ मिसळा आणि नंतर गुळण्या करा. ह्या मिश्रणाने गुळण्या केल्याने घशातील बॅक्टेरिया आणि कफ निघून जाण्यास मदत होते. यामुळे घशातील वेदना आणि खोकल्यापासून देखील आराम मिळू शकतो.

5. हायड्रेटेड रहा

 

हायड्रेड राहणे एक ज्ञात सार्वत्रिक सत्य आहे की पिण्याचे पाणी घशात श्लेष्मा जमा होण्यास प्रतिबंध करते. घसा आणि छाती स्वच्छ ठेवण्यासाठी तुम्ही थोडे कोमट पाणी देखील पिऊ शकता. तसेच, डिहायड्रेशन टाळण्यासाठी पाणी पिणे महत्वाचे आहे, जे छातीत जड होणे यासारख्या अनेक समस्यांचे मूळ कारण आहे. संक्रमणास कारणीभूत असलेल्या विषाणूंना दूर ठेवण्यासाठी दररोज 8-10 ग्लास प्या.

 

 

पावसाळ्यात श्वसन संक्रमण दूर ठेवण्यासाठी अधिक टिपा:

 

१. आजारी लोकांजवळ जाणे टाळा कारण यामुळे तुम्हाला संसर्ग होण्याची शक्यता असते.

२. संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कात आल्यानंतर लगेच हात आणि चेहरा धुवा. हे आपोआप तुम्हाला संसर्ग होण्याची शक्यता कमी करते.

३.फ्लू शॉट्स घेण्यास विसरू नका. हे तुमची रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यात मदत करेल आणि तुम्हाला संक्रमणाशी लढण्यास मदत करेल.

४.सार्वजनिक ठिकाणी जाताना खिडक्या, दारे आणि खुर्च्यांना स्पर्श करणे टाळा. असे करताना आपले हात स्वच्छ किंवा निर्जंतुक करण्यास विसरू नका.

५. इतरांनी वापरलेल्या बाटल्या आणि ग्लासमधील पाणी पिऊ नका. त्यामुळे रोगराई पसरण्याचा धोका वाढतो.

आपणास या टिप्स मदत करू शकतात, परंतु आजारांपासून दूर ठेवण्यासाठी आपल्या आरोग्य सेवा प्रदात्याचा सल्ला घेणे नेहमीच चांगली कल्पना आहे.

काही विशेष काळजी घेण्यासाठी पुढील श्वसन मार्गातील आजारांची माहिती असणे आवश्यक आहे. श्वसन संक्रमण ही एक सामान्य घटना आहे जी सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करते. ते विविध प्रकारचे विषाणू, जीवाणू आणि बुरशीमुळे होऊ शकतात आणि ते सौम्य ते जीवघेण्यापर्यंत तीव्रता असू शकतात.

 

श्वसनमार्ग नाक, घसा, वायुमार्ग आणि फुफ्फुसांनी बनलेला असतो. श्वसन संक्रमण श्वसनमार्गाच्या कोणत्याही भागावर परिणाम करू शकतात, परंतु ते सामान्यतः वरच्या श्वसनमार्गावर (URT) आणि खालच्या श्वसनमार्गावर (LRT) परिणाम करतात.

 

वरच्या श्वसनमार्गाचे संक्रमण (URTIs)

 

URTIs हे नाक, घसा आणि सायनसवर परिणाम करणारे संक्रमण आहेत. ते श्वसन संक्रमणाचे सर्वात सामान्य प्रकार आहेत आणि बहुतेकदा सामान्य सर्दी विषाणू, फ्लू विषाणू आणि श्वसन संक्रामक विषाणू (RSV) सारख्या विषाणूंमुळे होतात.

 

URTI ची लक्षणे भिन्न असू शकतात, परंतु त्यामध्ये सामान्यत: वाहणारे नाक, घसा खवखवणे, खोकला, शिंका येणे आणि ताप यांचा समावेश होतो. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, URTIs सौम्य असतात आणि एक किंवा दोन आठवड्यांत स्वतःहून निघून जातात. तथापि, काही लोक, जसे की लहान मुले, वृद्ध आणि दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती असलेले लोक, URTIs मुळे गुंतागुंत होण्याची अधिक शक्यता असते.

 

लोअर रेस्पीरेटरी ट्रॅक्ट इन्फेक्शन (LRTIs)

 

एलआरटीआय हे श्वसनमार्ग आणि फुफ्फुसांवर परिणाम करणारे संक्रमण आहेत. ते URTIs पेक्षा कमी सामान्य आहेत, परंतु ते अधिक गंभीर असू शकतात. एलआरटीआय व्हायरस, बॅक्टेरिया किंवा बुरशीमुळे होऊ शकतात.

 

एलआरटीआयची लक्षणे संसर्गाच्या प्रकारानुसार बदलू शकतात, परंतु त्यामध्ये खोकला, श्वास लागणे, छातीत दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश असू शकतो. काही प्रकरणांमध्ये, एलआरटीआयमुळे न्यूमोनिया, ब्राँकायटिस आणि ब्राँकायटिस यासारख्या गंभीर गुंतागुंत होऊ शकतात.

 

न्यूमोनिया-

 

निमोनिया हा फुफ्फुसाचा संसर्ग आहे ज्यामुळे जळजळ आणि द्रव जमा होतो. हा LRTI चा सर्वात सामान्य प्रकार आहे आणि तो विविध जीवाणू, विषाणू आणि बुरशीमुळे होऊ शकतो. 

न्यूमोनियाची लक्षणे बदलू शकतात, परंतु त्यात सामान्यतः खोकला, श्वास लागणे, छातीत दुखणे, ताप आणि थकवा यांचा समावेश होतो. काही प्रकरणांमध्ये, निमोनिया जीवघेणा असू शकतो, विशेषत: लहान मुले, वृद्ध आणि दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती असलेल्या लोकांमध्ये.

 

ब्राँकायटिस-

 

ब्राँकायटिस ही श्वासनलिकेची जळजळ आहे, जी फुफ्फुसात हवा वाहून नेणारे वायुमार्ग आहेत. हे विषाणू, जीवाणू किंवा धूर किंवा धूळ यांसारख्या त्रासदायक घटकांमुळे होऊ शकते. 

ब्राँकायटिसची लक्षणे भिन्न असू शकतात, परंतु त्यात सामान्यतः खोकला, श्वास लागणे, छातीत दुखणे आणि ताप यांचा समावेश होतो. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, ब्राँकायटिस सौम्य असतो आणि काही आठवड्यांत स्वतःहून निघून जातो. तथापि, काही लोक, जसे की लहान मुले, वृद्ध आणि दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती असलेले लोक, ब्राँकायटिसच्या गुंतागुंतांना अधिक संवेदनाक्षम असू शकतात.

 

श्वासनलिकेचा दाह-

 

श्वासनलिकेचा दाह हा फुफ्फुसातील लहान वायुमार्गाचा दाह आहे. हे लहान मुलांमध्ये आणि लहान मुलांमध्ये सर्वात सामान्य आहे आणि बहुतेकदा RSV विषाणूमुळे होते. 

ब्रॉन्कायलाइटिसची लक्षणे भिन्न असू शकतात, परंतु त्यामध्ये सामान्यत: खोकला, श्वास लागणे, घरघर आणि ताप यांचा समावेश होतो. काही प्रकरणांमध्ये, ब्रॉन्कायलाइटिस गंभीर असू शकते, विशेषतः लहान मुलांमध्ये.

 

प्रतिबंध

 

श्वसन संक्रमण टाळण्यासाठी अनेक गोष्टी केल्या जाऊ शकतात, यासह:

 

·       फ्लू आणि न्यूमोनिया विरूद्ध लसीकरण करणे

·       वारंवार हात धुणे

·       आजारी असलेल्या लोकांशी जवळचा संपर्क टाळणे

·       खोकताना किंवा शिंकताना तोंड आणि नाक झाकणे

·       तुम्ही आजारी असताना कामावरून किंवा शाळेतून घरी राहणे

उपचार

 

श्वसन संक्रमणावरील उपचार हा संसर्गाच्या प्रकारावर आणि लक्षणांच्या तीव्रतेवर अवलंबून असतो. बहुतेक प्रकरणांमध्ये, श्वासोच्छवासाच्या संसर्गावर विश्रांती, द्रवपदार्थ आणि ओव्हर-द-काउंटर वेदनाशामक औषधांसह उपचार केले जाऊ शकतात. तथापि, काही लोकांना डॉक्टरकडे जाण्याची आवश्यकता असू शकते, विशेषत: जर त्यांच्यात गंभीर लक्षणे किंवा मूलभूत आरोग्य स्थिती असेल.

 

गुंतागुंत

 

काही श्वसन संक्रमण, जसे की न्यूमोनिया, गंभीर गुंतागुंत होऊ शकतात, जसे की सेप्सिस, तीव्र श्वसन त्रास सिंड्रोम (ARDS) आणि मृत्यू. ज्या लोकांना श्वासोच्छवासाच्या संसर्गामुळे गुंतागुंत होण्याचा धोका वाढतो त्यामध्ये लहान मुले, वृद्ध आणि दीर्घकालीन आरोग्य स्थिती असलेल्या लोकांचा समावेश होतो.

 

यातून आपल्याला काय माहिती समजते कि, श्वसन संक्रमण ही एक सामान्य घटना आहे, परंतु ते प्रतिबंधित आणि उपचार केले जाऊ शकतात. तुम्हाला श्वासोच्छवासाच्या संसर्गाची लक्षणे आढळल्यास, योग्य निदान आणि उपचार करण्यासाठी डॉक्टरांना भेटणे महत्वाचे आहे.